Traust til Seðlabanka Íslands hríðfellur milli ára en traust til Alþingis eykst lítillega

Traust almennings til níu stofnana dregst saman milli ára. Mest dregst það saman gagnvart Seðlabanka Íslands, alls um tíu prósentustig. Embætti forseta Íslands og heilbrigðiskerfið tapa líka töluverðu trausti en lögreglan bætir vel við sig.

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri.
Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri.
Auglýsing

Alls bera 36 pró­­­sent lands­­­manna traust til Alþingis sam­­­kvæmt nýjum þjóð­­­ar­púlsi Gallup sem mælir árlega traust til stofn­anna sam­­­fé­lags­ins. Það eykst um tvö pró­­­sent­u­­­stig milli ára og hefur auk­ist um 18 pró­­sent­u­­stig á þremur árum. en Alþingi er samt sem áður í fjórða neðsta sæti yfir þær stofn­­­anir sem almenn­ingur treystir minnst. Traustið hefur enn ekki náð þeim hæðum sem það var í fyrir banka­hrun, en í síð­ust mæl­ingu Gallup fyrir það, sem fram­kvæmd var snemma árs 2008, mæld­ist traust þjóð­ar­innar til Alþingis 42 pró­sent. 

Fyrir neðan Alþingi eru ein­ungis annað stjórn­­­­­vald, borg­­­ar­­­stjórn Reykja­víkur (21 pró­­­sent traust), banka­­­kerfið (23 pró­­­sent) og þjóð­­kirkjan (29 pró­­sent). Allar þrjár stofn­an­irnar tapa trausti á milli ára. Traust til borg­ar­stjórn­ar, sem lækkar um eitt pró­sentu­stig milli ára, er þó enn nokkuð meira en það var 2020 (17 pró­sent) og miklu meira en það mæld­ist snemma árs 2008, þegar það mæld­ist níu pró­sent. Það er í eina skiptið sem stjórn­vald hefur mælst með undir tíu pró­sent traust í mæl­ingum Gallup. Þá hafði gengið mikið á í borg­­­ar­­­stjórn en alls fjórir meiri­hlutar sátu við völd það kjör­­­tíma­bil. 

Traustið lag­að­ist hægt og rólega og árin 2014 og 2015, við lok borg­­­ar­­­stjórn­­­­­ar­­­fer­ils Jóns Gnarr og við upp­­­haf borg­­­ar­­­stjórn­­­­­ar­­­fer­ils Dags B. Egg­erts­­­son­­­ar, mæld­ist það 31 pró­­­sent. 

Það hefur oft­­ast nær dalað á und­an­­­förnum árum og er þá þróun ugg­­­laust hægt að rekja til harð­vít­ugra átaka meiri­hluta og minn­i­hluta á vett­vangi borg­­­ar­­­stjórnar um flest mál sem þangað rata.

Auglýsing
Almennt hefur traust til stofn­anna íslensks sam­­fé­lags dreg­ist saman milli ára. Alls dregst það saman gagn­vart níu stofn­un­um, eykst gagn­vart fjórum og stendur í stað gagn­vart einn­i. 

Mest dregst traustið saman gagn­vart Seðla­banka Íslands, um tíu pró­sentu­stig milli ára og nú treysta 52 pró­sent honum vel. Það er breyt­ing frá þeirri þróun sem orðið hafði árin áður. Milli áranna 2019 og 2021 tvö­fald­að­ist það og mæld­ist í lok þess síð­ar­nefnda 61 pró­sent. Þetta gerð­ist sam­hliða seðla­banka­stjóra­skiptum sem urðu árið 2019 þegar Ásgeir Jóns­­­son tók við starf­inu af Má Guð­­­munds­­­syni, sem hafði gegnt því í ára­tug. Auk þess var Fjár­­­­­mála­eft­ir­litið sam­einað Seðla­­­bank­­­anum í byrjun árs 2020. Stýri­vextir lækk­uðu mikið framan af stjórn­­­ar­­tíð Ásgeirs og voru 0,75 pró­­sent, sem er það lægsta sem þeir höfðu nokkru sinni ver­ið, í upp­hafi síð­asta árs. Sú lækk­­un­­ar­hrina leiddi til þess að fjár­­­magns­­kostn­aður heim­ila og fyr­ir­tækja hefur lækkað mik­ið. Stór­aukin verð­bólga, sem nú stendur í 6,2 pró­sent, hefur hins vegar leitt af sér skarpa hækkun á stýri­vöxtum með til­heyr­andi við­bót­ar­kostn­aði fyrir heim­ili og fyr­ir­tæki. Þeir eru nú 2,75 pró­sent. 

Heil­brigð­is­kerfið og for­set­inn tapa trausti

Traust til heil­brigð­is­kerf­is­ins dregst líka umtals­vert saman milli ára, um átta pró­sentu­stig, en er samt sem áður 71 pró­sent. Sömu sögu er að segja um traust til emb­ættis for­seta Íslands, sem Guðni Th. Jóhann­es­son gegn­ir. Nú segj­ast 73 pró­sent lands­manna treysta því emb­ætti sem er sjö pró­sentu­stigum minna en í fyrra. Þá var for­seta­emb­ættið í öðru sæti yfir þær stofn­anir sem fólk treysti best en það fellur nú niður í fjórða sæt­ið. 

Dóms­kerfið tapar líka umtals­verðu trausti milli ára, alls sex pró­sentu­stig­um, og nú segj­ast 40 pró­sent lands­manna bera mikið traust til þess. 

Sú stofnun sem bætir við sig mestu trausti milli ára er lög­reglan, en alls segj­ast 78 pró­sent lands­manna treysta henni vel. Það er sjö pró­sentu­stigum meira en í fyrra. Land­helg­is­gæslan hefur árum saman verið sú stofnun sem nýtur mest trausts í sam­fé­lag­inu og á því er engin breyt­ing nú. Alls segj­ast 87 pró­sent aðspurðra í könnun Gallup að þeir beri mikið traust til henn­ar, sem er einu pró­sentu­stigi meira en í fyrra. 

Eina stofn­unin sem stendur í stað á milli ára í traust­mæl­ing­unni er Háskóli Íslands. Hann er í þriðja sæti yfir þær stofn­anir sem þjóðin treystir best og nýtur trausts alls 77 pró­sent lands­manna.

Auglýsing

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent