Verð­bólga verður tölu­vert þrá­lát­ari en áður var spáð og vís­bend­ingar eru um að vænt­ingar um verð­hækk­anir til fram­tíðar séu byrj­aðar að hækka. Meiri líkur eru á að núver­andi spár van­meti verð­bólg­una frekar en ofmeti.

Þetta kemur fram í grein Karenar Á. Vign­is­dótt­ur, aðstoð­ar­fram­kvæmda­stjóra hag­fræði- og pen­inga­stefnu­sviðs Seðla­bank­ans í nýjasta tölu­blaði Vís­bend­ingar, sem kom út á föstu­dag­inn. Í henni fer Karen yfir verð­bólgu­horfur næstu miss­era, auk þess sem hún útskýrir hvers vegna verð­bólgan á þessu ári hefur reynst meiri og þrá­lát­ari en vænst var, þrátt fyrir hækk­andi gengi krón­unn­ar.

Skips­strand og fast­eigna­mark­að­ur­inn

Sam­kvæmt henni eru það bæði inn­lendir og erlendir þættir sem vega á móti geng­is­styrk­ing­unni. Inn­an­lands hefur eft­ir­spurnin verið meiri en búist var við, sem sjá má í miklum hækk­unum launa og hús­næð­is­verðs. Auk þess hefur verð á hrá­vörum hækkað og kostn­aður inn­fluttra vara sömu­leiðis vegna fram­boðs­trufl­ana í kjöl­far far­sótt­ar­innar og skips­strands flutn­inga­skips­ins Ever Given í Súes­skurð­inum í mars.

Áhrif þess­ara fram­boðs­trufl­ana voru van­metin í fyrri spám Seðla­bank­ans, en kostn­aður við gáma­flutn­inga milli landa er nú orð­inn þrefalt meiri en hann var að með­al­tali fyrir tveimur árum síð­an. Karen telur að það taki nokkurn tíma að vinda ofan af þessum fram­booðs­trufl­unum og gætu áhrifin af þeim varað fram eftir ári.

Vænt­ingar hækka og kjöl­festan veik­ist

Eftir því sem verð­bólgan hefur reynst þrá­lát­ari hafa verð­bólgu­vænt­ingar til skemmri tíma einnig hækk­að, en nú búast flestir við 3-4 pró­senta verð­bólgu á næst­unni. Heim­ili búast svo við að verð­bólgan verði 3 pró­sent næstu fimm árin, auk þess sem skulda­bréfa­eig­endur búast við svip­aðri verð­bólgu næstu tíu árin.

Sam­kvæmt Karen gæti þessi þróun bent til þess að kjöl­festa verð­bólgu­vænt­inga við mark­mið hafi veikst að und­an­förnu.

Mikil óvissa um verð­bólgu­horfur

Seðla­bank­inn spáir nú að verð­bólga mælist að með­al­tali 4,4 pró­sent í apr­íl, maí og júlí, en lækki svo nokkuð á haust­mán­uð­un­um. Ekki er búist við að verð­bólgan verði komin í mark­mið bank­ans fyrr en um mitt næsta ár, aðal­lega vegna verð­hækk­unar inn­fluttrar vöru og þjón­ustu. Þó segir Karen að mikil óvissa sé um verð­bólgu­horf­ur, sem ráð­ast af krafti efna­hags­batans og lang­tíma­á­hrifum far­sótt­ar­inn­ar. „Talið er að meiri líkur séu á að verð­bólga á næst­unni sé van­metin í spánni en að hún sé ofmet­in,“ skrif­aði Karen.

Hægt er að ger­ast áskrif­andi að Vís­bend­ingu með því að smellla hér