Dönsku stjórn­ar­and­stöðu­flokk­arnir vilja að söfn lands­ins fái leyfi til að selja muni, til dæmis hús­gögn og nytja­hluti sem mörg ein­tök eru til af, forn­muni sem aldrei eru sýndir í safn­inu af eða lista­verk sem ryk­falla í geymslum og aldrei kom­ast í sýn­inga­sal­ina. Danski menn­ing­ar­mála­ráð­herr­ann segir að slíkt komi ekki til greina, hug­myndin sé bein­línis frá­leit.

Flest eða öll söfn um víða ver­öld eiga þús­undir muna sem aldrei koma fyrir sjónir almenn­ings en fylla geymslu­pláss safn­anna. Söfnin kaupa, eða fá að gjöf fjölda verka eða muna á ári hverju en losa sig aldrei við neitt. Þetta er eins og á heim­ili þar sem stöðugt er keypt eitt­hvað nýtt en engu má henda, það gamla fer í geymsl­una í kjall­ar­anum og ryk­fellur þar ár og síð. Þegar svo þarf að finna eitt­hvað í geymsl­unni, jóla­skrautið til dæm­is, þarf að færa gamla skáp­inn, kist­una, eða útvarpið hans afa ( nú eða fóta­nudd­tæk­ið) og þá er haft á orði að það sé nú aldeilis óþarfi að geyma allt þetta gamla drasl, sem eng­inn vilji, og best væri að losa sig við þetta dót. Svo ger­ist ekk­ert og sagan end­ur­tekur sig ári seinna, þetta þekkja all­ir.

Vilja að söfnin fái að selja

Eins og mörg söfn um víða ver­öld, kannski flest, vaða dönsk söfn ekki í pen­ing­um. Þau hafa á und­an­förnum árum ekki farið var­hluta af krepp­unni og berj­ast í bökk­um. Nú hafa dönsku stjórn­ar­and­stöðu­flokk­arnir (bláa blokkin svo­nefnda) viðrað þá hug­mynd að söfnum lands­ins verði heim­ilað að selja muni í eigu þeirra, með til­teknum skil­yrð­um. Muni, hverju nafni sem þeir nefnast, sem ekki telj­ast sér­lega merki­leg­ir, annað hvort vegna þess að margir nákvæm­lega eins eða líkir munir eru í eigu safns­ins. Þetta gæti átt við um hús­gögn og bús­á­höld, hand­verk­s­muni, gamla pen­inga­seðla og mynt svo eitt­hvað sé nefnt. Þetta gæti sömu­leiðis átt við um lista­verk, til dæmis graf­íkverk þar sem safnið á kannski mörg eins verk sama lista­manns. Slík sala gæti skapað söfn­unum tekj­ur.

 

Mari­anne Jul­ved líst væg­ast sagt ekki vel á fram­komnar hug­myndir um að dönsk söfn fái heim­ild til að selja safn­mun­i.

 

Ekki ný hug­mynd

Þessi hug­mynd er ekki ný af nál­inni. Stærsti stjórn­ar­and­stöðu­flokk­ur­inn Ven­stre (sem ekki er vinstri­flokkur þrátt fyrir nafn­ið) hefur lengi verið fylgj­andi því að söfnum lands­ins verði heim­ilt að selja úr geymsl­un­um, eins og tals­maður flokks­ins orð­aði það í blaða­við­tali. Nú hefur það hins vegar gerst að aðrir stjórn­ar­and­stöðu­flokkar hafa tekið undir þessa hug­mynd en það hafa þeir ekki áður gert.

Mjög slæm, reyndar frá­leit hug­mynd seg­ir ­menn­ing­ar­mála­ráð­herr­ann Mari­anne Jel­ved menn­ing­ar­mála­ráð­herra seg­ist ekki skilja hvernig nokkrum geti dottið annað eins og þetta í hug. Hlutur sem liggur í geymsl­unni í dag getur allt í einu fengið nýtt hlut­verk, það sem ekki þykir svo merki­legt núna getur orðið það á morgun eða eftir tíu ár. Um það getur eng­inn sagt sagði ráð­her­ann í við­tali við eitt dönsku blað­anna. Mari­anne Jel­ved sagði líka að söfnin fengju margar gjafir og það væri hrein móðgun við gef­end­urna ef við­kom­andi hlutur yrði svo seld­ur. „Söfnin eiga ekki að verða upp­boðs­hús,“ sagði ráð­herr­ann.

Safna­fólk tekur hug­mynd­inni illa

Margt safna­fólk hefur tjáð sig um hug­myndir stjórn­ar­and­stöð­unnar og nær und­an­tekn­inga­laust lýst sig andsnúið þeim. Flestir úr þessum hópi telja hug­mynd­ina um að selja muni til að afla tekna fyrir söfnin mjög slæma og jafn­vel hættu­lega. Einn safn­stjóri sagði að ef þessi sölu­hug­mynd yrði að veru­leika væri stutt í það að fjár­veit­inga­valdið myndi skera niður það fjár­magn sem söfnin fengju og ætl­ast til þess að söfnin myndu afla auk­ins fjár með sölu á safn­mun­um. „Við getum ekki sam­þykkt slíkt,“ sagði þessi safn­stjóri sem stýrir einu af stærri söfnum lands­ins.