Bull, lygi, blekk­ingar og hag­ræð­ing á sann­leik­anum eru orðin sem mest eru notuð í dag til að hrekja eitt­hvað sem við­kom­andi er ekki sam­mála.  Nán­ast aldrei er vísað í frum­heim­ildir og fáir nenna að hafa fyrir því að leita uppi frum­heim­ild­irn­ar.  Það virð­ist sem það sé lang­best fyrir alla að halda til streitu ein­hverjum stað­reyndum og pikka upp þau rök sem henta þeim til­finn­ingum sem við­kom­andi hefur fyrir þessu eða hinu máli.  Þannig virð­ist hver stjórn­mála­hreyf­ingin á fætur annarri falla í þessa gryfju aftur og aft­ur.  Þær gefa í leið­inni til kynna að innan þess­arar hreyf­ingar sé ekki mikil von til þess að verð­andi þing­menn vinni vinn­una sína inni á Alþingi, þar sem mestu skiptir að geta tekið utan gögn máls­ins, sett sig inn í og krufið þau til mergj­ar.  Það er einmitt sá hæfi­leiki sem mestu skipti fyrir stjórn­mála­menn sem virki­lega vilja vinna sam­fé­lag­inu gagn en ekki bara kom­ast til valda.

Hér er lítið dæmi frá síð­ast­liðnum fimmtu­degi þar sem fámennur hópur manna hélt fram hlutum um bygg­ingu betri spít­ala á betri stað sem stand­ast enga skoð­un.  Fáir frá stjórn­mála­flokk­unum virð­ast hafa haft fyrir því að kynna sér þessi mál til hlít­ar.  Sumir end­ur­tóku hluta rang­færsln­anna og létu sem þeir hefðu kynnt sér mál­ið.  Senni­lega er því um að kenna að þeir eru vanir því að eng­inn geri athuga­semdir við léleg vinnu­brögð þeirra.

Í lok þess­arar greinar er til­vísun í frum­gögn vegna þess­ara mála þar sem það á við.  Það sem þarf að spyrja um í fram­haldi af þess­ari grein er ekki hvar spít­ali eigi að vera, heldur hvernig standi á því að menn taki sig til og setji svona hluti fram alger­lega án þess að þurfa nokkru sinni að bera ábyrgð á afleið­ingum gjörða sinna.  Einnig hvernig standi á því að sumir stjórn­mála­flokkar láti blekkj­ast og taki gögn svona hóps sem sann­leik og end­ur­birti þau orð­rétt, jafn­vel sem kosn­inga­á­róð­ur, án þess að nokkur innan flokks­ins hafi haft fyrir því að kynna sér gögnin nán­ar.  Þetta á jafn­vel við um flokka sem gefa sig sér­stak­lega út fyrir upp­lýsta umræðu.

Árið 2015 birtu sam­tökin sem kalla sig betri spít­ala á betri stað sam­an­tekt um kosti þess að byggja ekki við Hring­braut og lögðu jafn­framt fram kostn­að­ar­út­reikn­inga sem sýndu sparnað upp á um 100 millj­arða á 20 ára tímbili (1A) við að byggja á besta stað.  Síðar eftir athuga­semdir frá KPMG lögðu þeir fram aðra kostn­að­ar­á­ætlun sem var engu skárri (1B). Eftir það sendu þeir síðan nýrri fjár­laga­nefnd enn eina sam­an­tekt­ina byggt á gömlu kostn­að­ar­á­ætl­un­inni (2).  Og síð­ast­lið­inn fimmtu­dag not­uðu þeir svo tölur úr fyrstu kostn­að­ar­á­ætl­un­inni aft­ur.

Eft­ir­far­andi eru full­yrð­ingar frá sam­tök­un­um.  Þriggja tíma google yf­ir­lega eitt kvöldið auk nokk­urra fyr­ir­spurna í tölvu­pósti nægði til að átta sig á því að nán­ast allt sem komið hefur frá þessum hóp er rangt.  Hér að neðan er ein­ungis tæpt á hluta þess­ara full­yrð­inga. 

Ath.  Rétt stað­reynd er unnin upp úr frum­heim­ildum (sjá neðst) og merkt ✓ í „Rétt dálk­in­um“.  Ef ártal er fyrir framan full­yrð­ing­una er það vegna þess að við­kom­andi full­yrð­ing á við það ár.

Vegna ofan­greindra full­yrð­inga þess­ara sam­taka hefur þurft að leggja í tug­millj­óna kostn­að, t.d. eft­ir­far­andi:

1. Kostn­aður við nýtt mat skipu­lags­stofn­unar á áætl­uðum bygg­ing­ar­tíma nýs spít­ala
2. Kostn­aður við nýtt kostn­að­ar­mat KPMG
3. Kostn­aður við tíma ráð­herra og aðstoð­ar­manna þeirra
4. Kostn­aður við fundi fjár­laga­nefndar
5. Kostn­aður við fundi stjórn­mála­flokka og tíma­eyðslu ein­stak­linga sem að þeim umræðum komu
6. Kostn­aður við tíma sveita­stjórna­manna
7. Kostn­aður vegna við­tala í útvarpi og sjón­varpi
8. Kostn­aður starfs­manna nýs spít­ala við að svara end­ur­tekið þessum áróðri

Að mínum dómi er nán­ast ekki að marka eitt ein­asta atriði sem komið hefur frá þessum hópi.  Ég hef hér að ofan vísað í frum­heim­ildir máli mínu til stuðn­ings. Ég hvet les­endur til að kafa sjálfa ofan í málin í stað þess að trúa því sem aðrir (þar á meðal ég ) segi ykk­ur.  Þannig og ein­göngu þannig getum við komið almenni­legu lýð­ræð­is­sam­fé­lagi á lagg­irnar á ísland­i.  

Spurn­ingin eftir lestur þess­arar greinar á ekki að vera stað­setn­ing spít­al­ans, hún er löngu ljós, heldur hvernig getum við sem þjóð­fé­lag farið að ræða mál­efnin á vit­rænum grunni en ekki með upp­hróp­un­um, stað­reynda­villum og ­til­finn­inga­legri ­móð­ur­sýki yfir stað­reyndum sem ekk­ert er að marka.

Við verð­andi þing­menn get ég ekki sagt annað en: „farið nú að vinna vinn­una sem þið eigið að vinna, þannig og ein­göngu þannig getið þið farið að ávinna ykkur aftur traust þjóð­ar­inn­ar“, „traustið fæst ekki keypt með ömur­legum slag­orðum eða lof­orða­flaumi rétt fyrir hverjar kosn­ing­ar“.

Höf­undur er líf­fræð­ing­ur, vís­inda- og upp­finn­inga­mað­ur.

1. 
   
   A)htt­p://www.mbl.is/media/70/9070.pdf

B) https://dri­ve.­google.com/file/d/0B6H4wZqyQeY3N0t­FR1­Bo­az­BrMzA/view

1. htt­p://www.mbl.is/­medi­a/13/10113.pdf
2. htt­p://www.vis­ir.is/­sect­ion/­MEDI­A98&fileid=CLP49528
3. htt­p://www.nau.rn.dk/~/­medi­a/­Kampagner/NAU/Luft­foto/Over­sigts­billed%20­med%20flyttet%20Helipa­d.ashx    Aal­borg
4. htt­p://www.­godtsy­gehus­bygger­i.dk/­Byggeprojekt­er­ne/~/­medi­a/Hospitals/RG/Eta­pe%201%20%20%203.ashx    Vest, Gödstrup
5. htt­p://www.dn­u.rm.dk/­byggeriet/prasenta­tioner/tegn­inger-og-illu­strationer/   Aar­hus
6. htt­p://www.­godtsy­gehus­bygger­i.dk/­Byggeprojekt­er­ne/~/­medi­a/Hospitals/U­SK/Fugleper­spekti­v%20%202%20skal­er.ashx  Köge
7. https://www.reg­ion­h.dk/Sund­hed/Hospital­er/Hospitals­byggerier/Pu­bl­is­hingI­ma­ges/Her­lev_mod­el_370x185.png   Her­lev
8. https://www.her­lev.dk/er­hverv/p­d­f/vvm/vvm-redegor­el­se-heh
9. https://www.face­book.com/betriland­spitali­abetrista­d/photos/rpp.660039650795485/907268702739244/?­type=3&thea­ter
10. htt­p://www.tv2lorry.dk/­arti­kel/super­sy­gehus-i-hill­er­oed-bliver-m­indre-super
11. https://www.uhcw.nhs.uk/cli­ent­fi­les/Fi­le/Annu­al%20Reports%20and%20Qu­ality%20Accounts/2002-03%20Annu­al%20Report.pdf
12. https://www.thesun.co.uk/­news/1692893/hospital-hit-wit­h-380m-bill-af­ter-its-revealed-build­er­s-had-failed-to-fire-proof-it/
13. https://www.vel­ferdarra­du­neyt­i.is/­medi­a/fretta­teng­t2015/Land­spitali-ryn­i-K­PM­G-20150831.pdf