Inn­an­rík­is­ráð­herra Dan­merkur segir á FB síð­u sinni: „Þegar þú neitar að hlusta á eða starfa með lýð­ræð­is­lega kjörnum full­trúa, þá ert þú að hunsa þær þús­undir kjós­enda sem kusu við­kom­andi. Það er und­ar­leg leið til þess að sýna að sumar skoð­anir eru rétt­ari en aðr­ar.“

Til að byrja með skulum við hafa eitt á alger­lega hreinu. Auð­vitað eru sumar skoð­anir rétt­ari en aðr­ar. Það er merki um stór­kost­lega blindu að halda því fram að allar skoð­anir séu jafn rétt­ar. Sem öfga­dæmi um það má benda á að Hitler hafði ákveðnar skoð­an­ir. Mjög rangar skoð­an­ir. Það eitt ætti að vera nóg til þess að sýna fram á að sumar skoð­anir eru vissu­lega rang­ari en aðr­ar. Það má kannski segja sem svo að það eru fáar skoð­anir rang­ari en skoð­anir Hitlers.

Það þarf ekk­ert að fara mörgum orðum um stjórn­mála­skoð­anir Piu Kjærs­gaard. Það er til dæmis alveg nóg að benda á að hæsta­rétti Dan­merkur þótti eðli­legt að hún væri kölluð ras­isti (kyn­þátta­hat­ari sam­kvæmt íslenskri þýð­ingu, en ég ætla að nota orðið ras­isti í þess­ari grein). Það eitt og sér ætti að kveikja á var­úð­ar­bjöllum hjá okkur öll­um. Ras­ismi er ekk­ert grín. Afleið­ingar rasískrar stefnu hafa verið hörmu­legar í gegnum ald­irn­ar.

Hér er rétt að benda á að for­dómar eru ekki endi­lega slæm­ir. For­dómar eru bara ákveðin var­úð­ar­við­brögð gagn­vart hinu óþekkta og eiga rætur sínar að rekja í flótta­við­brögð sem eru flestum dýrum eðl­is­læg. Hvernig fólk tjáir eða bregst við for­dómum sínum getur hins vegar valdið skaða. Ras­ismi er ein útgáfan af slíkum við­brögð­um. Það er ekki hægt að skil­greina sig sem vægan ras­ista eða „nei ég meina þetta ekki þannig“. Ras­ismi er mis­munun á grund­velli kyn­þáttar vegna skoð­ana um að eigin kyn­þáttur sé á ein­hvern hátt betri. Þetta krist­all­ast í ummælum Piu um múslíma sem ljúga, svíkja og pretta.

Ein­hverjum gæti dottið í hug að segja að múslímar séu ekki kyn­þáttur og þar af leið­andi sé ekki um ras­isma að ræða. Það er alveg rétt, þar er í raun um útlend­inga­hatur (e. xen­oph­obia) að ræða. Þýð­ingin er ekki alveg nákvæm en hún er nægi­lega nákvæm fyrir til­gang þess­arar grein­ar. Það eina sem það þýðir er að Pia er bæði kyn­þátta­hat­ari og útlend­inga­hat­ari.

Við­brögðin við mót­mælum Pírata um að Piu Kjærs­gaard skyldi eiga halda ræðu á þing­fundi voru fyr­ir­sjá­an­leg. Per­sónu­lausan emb­ætt­is­titil var not­aður sem varn­ar­skjöldur fyrir rasískar stjórn­mála­skoð­an­ir, það var sagt að það væri rangt að gagn­rýna emb­ætt­ið. Þannig var afsök­un­ar­beiðni for­seta Alþingis og ummæli fjár­mála­ráð­herra og utan­rík­is­ráð­herra Íslands, óheið­ar­leg skrum­skæl­ing á mót­mæl­un­um. Mót­mælin snú­ast að skoð­unum stjórn­mála­manns­ins, hversu hættu­legar þær skoð­anir eru og hvaða vett­vangi þeim er gef­in. Ef það má ekki gagn­rýna skoð­anir stjórn­mála­manns­ins Piu af því að hún er hérna í krafti emb­ættis síns, hvað segir það þá um emb­ættið þegar það telur mig og aðra þing­menn Pírata eiga við kyn­þroska­vanda­mál að stríða? Eða var það stjórn­mála­mað­ur­inn Pia sem sagði það? Ef það var stjórn­mála­mað­ur­inn þá er það bara í fína lagi, hennar skoðun … hversu rétt eða röng sú skoðun er.

Til þess að segja það eins skýrt og ég mögu­lega get, þetta eru rangar skoð­an­ir. Það eru nokkurn veg­inn allar aðrar skoð­anir um mann­legt sam­fé­lag rétt­ari en þær sem styðja kyn­þátta­hatur og útlend­inga­hat­ur. Það skiptir máli að segja að þetta séu rangar skoð­an­ir. Það skiptir líka máli að segja af hverju þetta eru rangar skoð­an­ir. Þar ætti að vera nóg að benda á dæmi úr sög­unni. Þau eru ekk­ert svo fjarri okkur og að taka undir þær skoð­anir er rangt. Aðskiln­að­ar­stefnan í suð­ur­-Afr­íku, aðskiln­að­ar­stefna í Ísra­el, þræla­hald fyrri tíma í Banda­ríkj­un­um, og núver­andi man­sal víða um heim. Erdogan í Tyrk­landi, Duderte á Fil­ips­eyj­um, Trump í Banda­ríkj­un­um, Pútín í Rúss­landi og fleiri og fleiri. Við höfum alveg séð hvaða afleið­ingar aðskiln­að­ar­stefna hefur og við eigum ekki að stefna í þá átt. Við eigum að stefna í hina átt­ina. Kannski var það það sem gerð­ist víða í Evr­ópu, það var farið of langt í hina átt­ina því vissu­lega er hægt að finna öfgar í allar átt­ir. Við­brögðin við því mega hins vegar aldrei vera að fara aftur í átt að aðskiln­að­ar­stefnu.

Það er ekk­ert rangt að ótt­ast hið ókunna. Ótt­inn er okkur eðl­is­læg­ur. Það er hvernig og hvert við beinum þessum ótta sem skiptir máli. Það er ekk­ert rangt við hræðsl­una. Það er rangt að nota hana í rasískum til­gangi. Það er rangt að ala á ótta fólks til þess að öðl­ast völd. Það er rangt að beita þeim völdum til þess að mis­muna fólki. Það er rangt að kenna kjós­endum um því mis­notkun stjórn­mála­manna á ótta fólks er á ábyrgð þeirra sem beita hræðslu­á­róðr­in­um. Það er rétt og nauð­syn­legt að mót­mæla slíkri mis­notkun á valdi. Það er því mjög mik­il­vægt fyrir stjórn­mála­menn sem taka stefnu­mót­andi ákvarð­anir um þetta í opin­berri umræðu að forð­ast þá freistni að nota ótta fólks til þess eins að ná völd­um. Það er nauð­syn­legt að and­mæla ras­isma og þeim sem beita hræðslu­á­róðri til þess að kynda undir ras­isma. Hvað annað er í boði? Þegja? Það er ekk­ert annað val. Annað hvort mótmælir mað­ur, þegir eða tekur und­ir. Ég vel að mót­mæla.