Ef svarið er „já takk” þá skaltu lesa áfram. Góð lýs­ing byrjar nefni­lega með góðri dags­birtu. Þeir sem vinna dag­vinnu utandyra eru að vinna í lýs­ing­ar­lottó­inu. Það jafn­ast nefni­lega ekk­ert á við góðan skammt af dags­birtu á réttum tímum dags. Eins, þegar þú situr fastur í morg­un­um­ferð­ar­tepp­unni þegar sólin er komin upp. Þá er um að gera að njóta ljósa­þerapí­unnar þar sem þú situr í rými umluktu gluggum sem hleypa dags­birt­unni að aug­unum þín­um.

Ljós hefur áhrif á lýð­heilsu. Rétt teg­und af ljósi úr réttri átt á réttum tímum sól­ar­hrings stuðlar að góðum dæg­ur­sveifl­um, dregur úr áhrifum þung­lyndis og eykur fram­leiðni. Þetta er sér­stak­lega mik­il­vægt á Íslandi þar sem við búum við skort á dags­birtu í fjóra mán­uði og skort á myrkri í aðra fjóra mán­uði á ári.

Núna eru fræði­menn sam­mála um það að gott sé að fá kalt ljós að morgni til (helst dags­birtu) sem kemur að ofan eða úr efri hluta rým­is, en að kvöldi viljum við tak­markað ljós og heitan lit, helst stað­sett í neðri hluta rýmis (frá miðjum vegg og niður að gólf­i).

Við höldum okkur inn­an­dyra 90% af tím­anum og því er mik­il­vægt að við fáum dags­birt­una inn í bygg­ing­arnar til að stuðla að góðri lýð­heilsu. Þróun síð­ustu ára í bygg­ing­ar­iðn­aði á Íslandi hefur verið þvert á þá stefnu að fá dags­birtu inn í bygg­ing­ar. Við byggjum of hátt, of þétt, tak­mörkum aðgengi ljóss í gegnum glerið í glugg­unum og skiljum fólkið eftir í rökkr­inu.

Þessi þróun er ekk­ert eins­dæmi á Íslandi en nágranna­löndin okkar eru á fullu að aðlaga reglu­gerð­irnar sínar til að tryggja aðgengi dags­birtu inn í bygg­ingar og það er nýr evr­ópu­stað­all á leið­inni um hvernig meta á dags­birtu í bygg­ing­um. Hér heima hefur stefnan verið tekin í öfuga átt, með því að ein­falda Bygg­ing­ar­reglu­gerð­ina til að tak­marka kostnað við bygg­ing­ar. Að lág­marka kostn­að­inn er gott og vel, svo lengi sem það sé ekki á kostnað lýð­heilsu Íslend­inga.

Sveit­ar­fé­lögin bera ábyrgð á skipu­lagi og þar með talið hæð bygg­inga og fjölda fer­metra sem má byggja á hverri lóð. Þeirra hlut­verk er að tryggja aðgengi dags­ljóss í bygg­ingar til að stuðla að lýð­heilsu Íslend­inga.

Eitt af mark­miðum Bygg­ing­ar­reglu­gerð­ar­innar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja fag­legan und­ir­bún­ing mann­virkja­gerðar og virkt eft­ir­lit með því að kröfum um öryggi mann­virkja og heil­næmi sé full­nægt. Þessu er ein­stak­lega ábóta­vant hvað varðar bæði dags­lýs­ingu og raf­lýs­ingu.

Til að stuðla að lýð­heilsu Íslend­inga með ljósi vantar okkur að skipu­lag innan sveit­ar­fé­laga séu með skýra stefnu um gott aðgengi dags­birtu í bygg­ingar og að Bygg­ing­ar­reglu­gerðin setji lág­marks kröfur til lýs­ingar sem fylgt er eftir að stand­ist.

Án þess að kröf­urnar og eft­ir­fylgnin komi frá sveit­ar­fé­lögum og mann­virkja­stofnun höldum við áfram að maka krók­inn á myrkum rýmum á kostnað lýð­heilsu.

Höf­undur er verk­fræð­ing­ur.