Guð­laugur Þór Þórð­ar­son utan­rík­is­ráð­herra flutti skel­egga ræðu fyrir skömmu á mál­þingi í Háskól­anum í Reykja­vík um 25 ára afmæli EES-­samn­ing­inn. Þar sló hann sann­kall­aða skjald­borg um EES samn­ing­inn og var­aði við því að gera nokkuð það sem gæti leitt til óvissu um rekstur hans. Einnig hvatti ráð­herr­ann til þess að umræðan um EES samn­ing­inn yrði færð upp á hærra plan. Við Evr­ópu­sinnar fögnum þessum ein­dregna stuðn­ingi utan­rík­is­ráð­herra við EES-­samn­ing­inn enda var flest af því sem hann sagði í ræðu sinni eins og músík í okkar eyru.

Það var þó tvennt sem kom okkur á óvart í mál­flutn­ingi ráð­herr­ans. Í fyrsta lagi að við Evr­ópu­sinnar værum komnir í lið með and­stæð­ingum EES-­samn­ings­ins! Það væru þá skrýtnir ból­fé­lag­ar. Við getum full­vissað ráð­herr­ann um ein­dreg­inn stuðn­ing okkar við efni og inni­hald samn­ings­ins. Við Evr­ópu­sinnar höfum svo sann­ar­lega ekki fundað með Mið­flokks­mönnum né Hverfa­fé­lögum Sjálf­stæð­is­flokknum á Klaust­ur­barnum né í Öskju­hlíð­inni um hvernig hægt sé að koma EES samn­ingnum fyrir katt­ar­nef. Við erum aftur á móti til­búin að leggja ráð­herr­anum lið á allan þann hátt sem mögu­legt er til að koma meðal ann­ars þriðja orku­pakk­anum í gegnum Alþingi. Við munum svo sann­ar­lega ekki liggja á liði okkar í stuðn­ingi við þá lög­gjöf.

Í öðru lagi voru það líka von­brigði að utan­rík­is­ráð­herra skyldi draga upp úr pússi sínu gamla mön­tru um töl­fræði inn­leið­ingu gerða Evr­ópu­sam­bands­ins í íslenska lög­gjöf. Það hefur afskap­lega litla þýð­ingu að ríf­ast um nákvæma pró­sentu­tölu inn­leið­ingu gerða því þessar gjörðir eru svo ótrú­lega mis­mun­andi af stærð og umfangi. Það er því alls ekki raun­hæft að bera saman til dæmis hámark­stonna­fjölda sem má flytja með prömmum á vatna­leiðum Evr­ópu og fjár­mála­lög­gjöf­ina sem snertir hvert ein­asta aðild­ar­land EES.

Staðreyndin er sú að ekk­ert land Evr­ópu­sam­bands­ins né EES inn­leiðir allar gjörðir ESB. Sví­þjóð og Finn­land inn­leiða til dæmis ekki gjörðir um hámarks­nið­ur­greiðslur á ólífu­olíu og hið land­lukta Aust­ur­ríki inn­leiðir ekki tíma­bundna lokun á veiði­svæðum í Mið­jarð­ar­hafi. Eiríkur Berg­mann pró­fessor kom einu sinni með með ágæta sam­lík­ingu þegar hann sagði að Íslend­ingar inn­leiddu að öllum lík­indum 80% af því sem Danir gerðu.

Öll þau lög­gjöf sem Evr­ópu­sam­bandið setur varð­andi fjór­frelsið og Ísland þarf að inn­leiða hefur því beina rétt­ar­stöðu á Íslandi. Þessi lög­gjöf hefur því gríð­ar­lega mikil áhrif hér á landi. Það er aðal­at­riði þessa máls en ekki ein­hver talna­leik­fimi. Við Evr­ópu­sinnar lýsum því yfir fullum stuðn­ingi við orð utan­rík­is­ráð­herr­ans að lyfta umræð­unni um EES samn­ing­inn á hærra plan. Sam­eig­in­legt mark­mið okkar beggja er að efla og styrkja Evr­ópu­sam­vinnu Íslend­inga á sem flestan og bestan hátt.

Höf­undur er for­maður Evr­ópu­sam­tak­anna.