Í dag höld­um við upp á alþjóð­legan dag kvenna­bar­átt­unnar og konur víða um heim­inn eru einnig að halda upp á þennan merki­lega dag. Bar­áttan um jafn­rétti heldur áfram þar til­ að VIÐ teljum að raun­veru­legt jafn­rétti hafi náðst. Það er mik­ill heiður að fá að flytja ræðu hér í dag fyrir hönd kvenna af erlendum upp­runa  á Íslandi. En það er afar sorg­legt að hugsa til þess að marg­ar þeirra kvenna sem ég stend sem full­trúi fyrir í dag eru í verk­falli þar sem þær ­mót­mæla þá gildru sem þær finna sig í hér á Íslandi og jafn­vel það sem verra er, þá eru miklu fleiri sem eru ekki í verk­falli heldur í vinn­unni og í þess­ari söm­u ­gildru.

Hvaða gildra er það sem ég er að tala um? Það er gildra van­virð­ing­ar, það er  gildra sam­fé­lags­legrar sóun­ar! Stað­reyndin er sú að alltof margar konur af erlendum upp­runa lýsa fram­komu í sam­fé­lagi sem hefur um langa hríð snúið baki gagn­vart ýmsu mis­jöfnu sem átt hefur sér stað gagn­vart okk­ur. Fram­koma af hálfu opin­berra stofn­ana, vinnu­staða, stétt­ar­fé­laga og því mið­ur, í sann­leika sagt, af hálfu íslenskra kyn­systra okk­ar. Þetta hefur leitt til þess að margar okkar upp­lifa sig ekki öruggar og að mörgum okkar finnst við ekki eiga skilið sama rétt gagn­vart vernd, kjörum, aðstöðu- og rétt­inda í ís­lensku sam­fé­lagi. Ég við­ur­kenni það að þegar ég hef fundið fyrir höfnun og/eða van­virð­ingu er erfitt að átta mig á því hvort það hafi verið vegna þess að ég er útlensk eða vegna þess að ég er kona… eða útlensk kona?!?

Alltof margar kyn­systur mínar eru fastar í þess­ari gildru sem er lág­launuð störf og oft fleiri en eitt lág­launað starf. Menntun er auð­vitað leiðin upp úr lág­laun­aðri ­gildru EN alltof margar okkar fá ekki einu sinni menntun okkar metna til fulls svo að hægt sé að færa okkur upp í betur launað starf og færa okkar þekk­ingu og kraft til sam­fé­lags­ins. Ofmennt­un ­meðal inn­flytj­enda á vinnu­mark­aði er ekki nýtt af nál­inni, við höfum öll heyrt um ein­hverjar eða jafn­vel unn­ið ­með konum af erlendum upp­runa sem eru ofmennt­að­ar. Í jan­úar var þessi ofmennt­un við­ur­kennd opin­ber­lega þegar Hag­stofan gaf út sér­hefti félags­vísa uminn­flytj­endur og þar kemur fram að ofmenntun var miklu hærri meðal fólks af er­lendum upp­runa í lág­laun­uðu starfi en inn­fæddum í sama starfi. Er ekki kom­inn tími til að við hættum að tala um það og gerum eitt­hvað? Breytum þessu! Af hverju má ekki meta ­menntun okkar til hærri launa og færa okkur upp úr þess­ari gildru?

Kjara­bar­átta kvenna af erlendum upp­runa er bar­átta um virð­ingu. Ég vil ekki horfa lengur í tár­vot augu og sjá alla leið­ina inn í hjörtu full af reiði hjá vin­konum mín­um ­sem eru spreng­lærðar og hlusta á þær lýsa bar­áttu fyrir því að fá sann­girni, fá við­ur­kenn­ingu fyrir því að þær ERU sál­fræð­ing­ar, kenn­ar­ar, hjúkr­un­ar­fræð­ing­ar, lækn­ar, lög­fræð­ing­ar, mark­aðs­fræð­ing­ar, frétta­konur eða lista­konur sem starfa dag­lega við störf sem er bæði lág­laun­að og Íslend­ingar vilji sjálf ekki starfa í. Jafn mik­il­vægt er að virða rétt kvenna af erlendum upp­runa án form­legrar mennt­unar til að mennta sig hér á Ís­landi alveg eins og íslenskar kyn­systur þeirra og bjóða þeim upp á sama tæki­færi til að færa sig upp í launa­töflu og í sam­fé­lagi!

Yfir­skrift ­dags­ins í dag er kjara­bar­átta. Við værum sáttar við það að fá hærra kaup og betri kjör á vinnu­staðnum en leyfum okkur einnig að setja á dag­skránna for­dóma, mis­munun og nið­ur­brot sem konur af erlendum upp­runa upp­lifa á íslenskum vinnu­mark­aði. Ræðum aðeins eina opin­bera grein­ingu á launa­mun milli starfs­mannaaf erlendum upp­runa og Íslend­inga. Reykja­vík­ur­borg  stóð fyrir þess­ari grein­ingu og þar kom fram að erlent starfs­fólk var með 23,7% lægri grunn­laun en starfs­fólk með íslenskt ­rík­is­fang og 24,7% lægri heild­ar­laun. EN þegar menn raða hlutum upp inn­an­ ­starfa­flokks, mennt­unar (eins og þau eru við­ur­kennd af hálfu yfir­manna og ­launa­deildar ), fag- og starfs­ald­urs og vinnu­tíma dregur veru­lega úr þessum mun ­sem end­ur­spegl­ast í því að leið­réttur launa­munur grunn­launa er 3,1% og heild­ar­launa 3,2% á hóp­un­um.

Það seg­ir okkur að það séu mjög fáar konur af erlendum upp­runa sem starfa á fagsviði sem ­sér­fræð­ing­ar, sem milli­stjórn­endur og/eða stjór­ar… Sorg­legt en satt þá virð­is­t vera sem svo að okkur sé ekki treyst fyrir slíkum störf­um. Um dag­inn var Al­þingi Íslands loks­ins að gefa rík­inu leyfi til að ráða inn­flytj­endur í störf með því að fella niður þá kröfu í lögum um rétt­indi og skyldur starfs­manna rík­is­ins að ein­stak­lingur verði að vera íslenskur rík­is­borg­ari til að geta fengið starf hjá rík­inu. Hugsið ykk­ur, ­konum af erlendum upp­runa er ekki treyst fyrir því að starfa sem sér­fræð­ingur í ráðu­neyt­inu, ekki einu sinni í mál­efnum utan­ríkis eða inn­flytj­enda! Sama má ­segja í einka­geir­anum og þó að það liggi ekki grein­ing fyr­ir, erum við í Sam­tök­um kvenna af erlendum upp­runa ekki að taka á móti konum af erlendum upp­runa sem ­starfa í stjórn fyr­ir­tækja eða í ábyrgð­ar­starfi hjá bönk­um, líf­eyr­is­sjóðum eða ­trygg­inga­fé­lög­um.

Gáf­að­ar­, ­mennt­að­ar, sterkar og fal­legar konur sem flytja hingað til lands eiga sér söm­u drauma og vonir og íslenskar konur um bjarta fram­tíð og vel­gengni. Það er ­sam­fé­lags­leg sóun þegar þessar konur sjá drauma og vonir verða að engu vegna ­kerf­is­bund­inna for­dóma, van­rækslu og mis­mun­un­ar, er þeim þröngvað í hlut­verk ræsti­tæknis á Alþingi, aðstoð­ar­konu í eld­húsi leik­skóla eða í umönnun á hjúkr­un­ar­heim­il­u­m á meðan meistara­gráður í sál­fræði liggja á hill­unni að safna ryk­i. 

Dag­ur­inn í dag snýst um sam­stöðu kvenna, að við stöndum hér saman og sam­mæl­umst um að við viljum að sam­fé­lagið leggi sig fram við að virða jafnan rétt okkar kvenna til­ betri kjara og virð­ing­u.. við stöndum saman í að efla kraft allra kvenna á Ísland­i. ­Konur af erlendum upp­runa krefj­ast nú sömu athygli sem og stuðn­ings frá íslenskum kyn­systrum okkar og að sam­fé­lagið bregð­ist við okkar ósk um virð­ingu með sama hætti og íslenskra kvenna.  Fyr­ir­tæki,  stétt­ar­fé­lög, opin­berar stofn­an­ir, sam­tök og sveit­ar­fé­lög þurfa að leggja sig fram í að útrýma mis­munun og sóun sem ég lýsi hér í dag. Þið þurfið að horfa sér­stak­lega til vald­efl­ingar þeirra við­kvæmust­u ­meðal okk­ar. Mik­il­vægt er að vinnu­veit­endur og stétt­ar­fé­lög tryggi það að við ­séum upp­lýstar um rétt­indi okkar og að þið virðið það að við viljum aðgang að okkar rétt­indum og tæki­færum til að deila með ykkur því besta sem við höfum fram að bjóða á vinnu­staðnum og í sam­fé­lag­inu. Síð­ast en ekki síst krefj­umst við að ­þið kæru íslensku kyn­systur standið með okk­ur, styðjið okkur og leyfið okkur að standa ávallt sam­hliða ykk­ur.