Það hvernig staðið skuli að sölu áfengis hefur lengi verið deilumál. Alloft hefur frumvarp um að gefa sölu áfengis frjálsa komið fram á þingi í örlítið mismunandi stíl. Slíkt frumvarp hefur aldrei hlotið brautargengi og erfitt að sjá að það breytist alveg á næstunni.
Sjálf hef ég ekki skilning á því að einkaaðilum sé ekki treyst fyrir að selja vín í flösku þar sem einkaaðilum er treyst til að selja vín í glasi úti um allan bæ og stöðugt fer þeim fjölgandi. Ýmsar vegasjoppur og hverfissjoppur hafa fengið vínveitingarleyfi, spilasalir eru margir með vínveitingaleyfi. Sjálf myndi ég frekar viljað sjá sérverslanir með mat og drykk hafa leyfi til að selja áfengi en suma af þessum stöðum. Áfengi er engin venjuleg neysluvara en það eru lyf, skotvopn og flugeldar ekki heldur.
Þrátt fyrir það treystum við einkaaðilum fyrir sölu á slíkum vörum. En hvað um það. Ef ekki er vilji til að breyta þessu þá finnst mér allavega ástæða til að ríkisfyrirtækið ÁTVR sé ekki einráða um hvar þeir opna vínbúð. Þess vegna hef ég lagt fram frumvarp þess efnis að sveitarfélögin hafi aðkomu að staðarvali þegar verið er að opna nýjar áfengisverslanir. Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins, ÁTVR, hefur hingað til haft fullt frelsi til að staðsetja verslanir sínar án þess að hafa þurft að hafa um það samráð við handhafa skipulagsvaldsins, sjálf sveitarfélögin. Þekkt er sú staðreynd að sveitarfélögin hafi ekki alltaf verið sátt við staðsetningu verslana ÁTVR og hafa jafnvel talið staðarvalið vinna gegn markmiðum þeirra í skipulags- og umhverfismálum. Sem dæmi má nefna að sveitarfélagið Garðabær hefur ítrekað kvartað yfir því að ÁTVR hafi einhliða lokað verslun sinni í miðbæ Garðabæjar og svo nokkrum árum síðar opnað nýja verslun í Kauptúni en ekki í miðbæ Garðabæjar þrátt fyrir skýrar óskir sveitarfélagsins þar um.
Í umsögn umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkurborgar frá því í mars 2017, þegar fjallað var um lagafrumvarp um smásölu áfengis (106. mál á 146. löggjafarþingi), kom fram að stefna borgaryfirvalda væri að efla verslun og þjónustu „innan íbúðarhverfa þannig að flestir geti nýtt sér þjónustu innan síns hverfis og dregið verði úr vegalengdum“. Samdóma álit ráðsins var að breytt fyrirkomulag á verslun með áfengi gæti ýtt undir fjölgun verslana og markvissari staðsetningu þeirra í kjörnum hverfanna. Umhverfis- og skipulagssvið borgarinnar hvatti til þess að lagagrundvöllur þess að sveitarfélögin hefðu aðkomu að staðarvali og afgreiðslutíma vínbúða yrði treystur, hvort sem það væri gert með afnámi einkaleyfis eða breyttri stefnu ÁTVR.
Með frumvarpinu verður samráð við sveitarfélög lögbundið. Þannig treysti ég því að sem flest sjónarmið komi fram þegar staðsetning er valin.
