Sam­kvæmt nýrri könnun Mask­ínu, sem var fram­kvæmd í sept­em­ber sl., eru 76,2% Íslend­inga hlynnt­ir dán­­ar­að­stoð. Stuðn­ing­­ur­inn er svip­aður og í könnun Mask­ínu frá 2019 þegar 77,7% svar­enda sögð­ust hlynnt­ir dán­­ar­að­stoð. 6,6% svara því til að þau séu „Mjög and­víg“ eða „Frem­ur and­víg“, sam­an­­borið við 6,9% árið 2019. Þá eru 17,2% sem svara „Í með­al­lag­i“, sam­an­­borið við 15,4% árið 2019.

Þegar rýnt er í svörin við spurn­ing­unni hvaða stjórn­mála­flokk fólk kysi ef kosið yrði til Alþingis kemur ýmis­legt fróð­legt í ljós. Spurn­ingin hljóðar svo:

Ertu hlynnt(­ur) eða and­víg(­ur/t) því að ein­stak­lingur geti fengið aðstoð við að binda enda á líf sitt (dán­ar­að­stoð) ef hann er hald­inn sjúk­dómi eða ástandi sem hann lifir óbæri­legt og metið hefur verið ólækn­andi?

Mestur er stuðn­ing­ur­inn meðal kjós­enda Við­reisnar eða 90,8% en minnstur hjá kjós­endum Mið­flokks­ins eða 66,1%. Stuðn­ingur við dán­ar­að­stoð hefur auk­ist frá 2019 meðal stuðn­ings­manna Við­reisn­ar, Fram­sókn­ar­flokks­ins, Sam­fylk­ing­ar­innar og Flokks fólks­ins en minnkað lít­il­lega meðal kjós­enda Mið­flokks­ins, Pírata, Sjálf­stæð­is­flokks­ins og Vinstri hreyf­ing­ar­innar – græns fram­boðs. Vegna þess hve úrtakið var lítið fyrir þá sem seg­ist styðja Mið­flokk­inn og Flokk fólks­ins skal túlka þær nið­ur­stöður með var­úð. Ljóst er þó að mik­ill meiri­hluti kjós­enda í öllum flokkum styður dán­ar­að­stoð, líkt og sjá má í með­fylgj­andi línu­riti.

Í ár var bætt við nýrri spurn­ingu sem hljóðar svo:

Myndir þú vilja geta fengið aðstoð læknis hér­lendis við að binda enda á líf þitt (dán­ar­að­stoð) ef þú værir hald­in(n/ð) sjúk­dómi eða ástandi sem þú upp­lifðir óbæri­legt og metið hefði verið ólækn­andi eða myndir þú ekki vilja það?

Stuðn­ingur er hjá yfir­gnæf­andi meiri­hluta stuðn­ings­manna allra flokka. Mestur er stuðn­ing­ur­inn meðal kjós­enda Flokks fólks­ins eða 100% og Við­reisnar eða 91,5%. Minnstur er stuðn­ing­ur­inn meðal kjós­enda Mið­flokks­ins eða 73,7% og Fram­sókn­ar­flokks­ins eða 75,8%. Eins og áður segir skal túlka nið­ur­stöð­urnar hvað varðar Mið­flokk­inn og Flokk fólks­ins var­lega í ljósi þess hve úrtakið var lít­ið. Ljóst er þó að mik­ill meiri­hluti kjós­enda í öllum flokkum myndi vilja hafa mögu­leika á að geta fengið lækn­is­fræði­lega aðstoð við að deyja hér­lend­is, sjá með­fylgj­andi línu­rit.

Þó að þessi af­­ger­andi stuðn­ing­ur Íslend­inga við dán­­ar­að­stoð sé ánægju­­leg­ur má velta fyr­ir sér hvenær Alþingi muni taka til­­lit til af­­stöðu kjós­­enda. Vilji þjóð­ar­innar ætti að end­ur­spegl­ast á Alþingi þar sem kjörnir full­trúar hennar sitja. Svo er ekki og það er auð­sjá­an­lega gjá milli þings og þjóð­ar. Almenn­ingur vill geta haft mögu­leika á dán­ar­að­stoð en Alþingi, að und­an­skildum örfáum þing­mönn­um, hefur ákveðið að ræða málið ekki.

Hvenær ætla Alþing­is­menn að blanda sér um umræð­una um dán­ar­að­stoð?

Grein­ar­höf­undur er for­maður Lífs­virð­ing­ar, félags um dán­ar­að­stoð.