Eðlis- og efnafræði gróðurhúsaáhrifanna (tilraun til útskýringar á mannamáli)

Gunnar Björgvinsson skrifar um það sem veldur gróðurhúsaáhrifum.

Auglýsing

Allir hlutir lýsa frá sér ljósi sem fer eftir hita­stigi þeirra. Þá er ekki verið að tala um það sýni­lega ljós, sem berst frá hlut­unum þegar fellur á þá sól­ar­ljós eða eitt­hvað slíkt, heldur ljós sem fer eftir hita­stigi þeirra. Því heit­ari sem hlut­ur­inn er, því orku­rík­ara er ljós­ið. Hjá venju­legum hlutum er þetta ljós ósýni­legt, (er t.d. á inn­rauða svið­in­u), en ef hlut­ur­inn er hit­aður meira fer hann að lýsa á sýni­lega svið­inu (eins og t.d. rauð­gló­andi heitt járn).

Sólin hitar yfir­borð jarð­ar­innar og jörðin geislar frá sér ósýni­legu ljósi sem fer eftir hita­stigi hennar á hverjum stað. Í and­rúms­loft­inu eru svo loft­teg­und­ir, m.a. gróð­ur­húsa­loft­teg­undir sem “gleypa” þetta ljós og þá fara sam­eind­irnar að snú­ast hraðar og titra meira og við það hitn­ar. Þetta er ekki alls ólíkt því sem ger­ist í örbylgju­ofni. Örbylgju­ofn­inn sendir frá sér ósýni­legt ljós, sem ofn­inn fram­leiðir með ákveðnum hætti og mat­ur­inn í honum gleypir þetta ljós og við það fara sam­eind­irnar í matnum að snú­ast hraðar og við það hitnar hann.

Þegar jörðin geislar frá sér sínu ósýni­lega ljósi, þá færi hluti af því bara út í geim, en þegar er aukið við gróð­ur­húsa­loft­teg­undir verður stærri hluti varmans eftir í loft­hjúpnum og hluti geisl­ast aftur til jarð­ar­inn­ar.

Auglýsing
Vandamálið er jarð­efna­elds­neyti, olía, gas og kol. Þegar það er brennt mynd­ast gróð­ur­húsa­loft­teg­undin koltví­sýr­ing­ur. Ein­hver kann þá að spyrja, hvort mað­ur­inn hafi ekki alltaf verið að brenna eldi­við og fram­leiða með því koltví­sýr­ing. Jú það er rétt, en það sem gerð­ist þá, var að plöntur tóku upp koltví­sýr­ing­inn, sem varð til við brun­ann, auk vatns og sól­ar­ljóss og fram­leiddu úr því súr­efni og kol­vetni, í ferli sem heitir ljóstil­lífun, þ.a. þetta var hringrás þar sem sá koltví­sýr­ingur sem mynd­að­ist við brun­ann á eldi­viðn­um, var upp­tek­inn af öðrum plöntum og magn koltví­sýr­ings hélst nokkuð stöð­ugur í and­rúms­loft­inu. Þegar jarð­efna­elds­neyti er brennt aftur á móti, þá bæt­ist við magn kolefnis í kolefn­is­hringrásinni og koltví­sýr­ings í and­rúms­loft­inu, sem veldur auknum gróð­ur­húsa­á­hrif­um, þar sem stærri hluti varmans sem jörðin geislar frá sér verður eftir í loft­hjúpn­um.

(Höf­undi þess­arar greinar er ekki kunn­ugt um hve stór hluti hnatt­rænnar hlýn­unar megi rekja til gróð­ur­húsa­á­hrif­anna og svo var ekki minnst á að hluti við­bætts koltví­sýr­ings í and­rúms­loft­inu fer í hafið og verður kol­sýra. Gerður skal sá fyr­ir­vari á að höf­undur er ekki alvitur og skilur ekki til fulls þau fræði sem liggja að baki og það er ekki víst að greinin sé eðl­is- og efna­fræði­lega 100% nákvæm). 

Höf­undur var efna­fræð­ingur í gamla daga.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar