Hvernig mælir maður vel­gengni þjóð­ar? Hvað er ábyrg efna­hags­stjórn­un? Að mínu viti er það ábyrg efna­hags­stjórnun að allir geti lifað mann­sæm­andi lífi. Fátækt, hús­næð­is­skort­ur, slæm með­ferð á launa­fólki, öryrkjum og fátæku eft­ir­launa­fólki er dæmi um mjög óábyrga lands­stjórn og afspyrnu lélegan árang­ur. Sama á við um svelti­stefnu í heil­brigð­is-og mennta­mál­u­m. 

Í landi sem er svo ríkt af auð­lindum eins og Ísland er, eiga allir að geta lifað góðu lífi ef kök­unni væri jafnar skipt. En það er ekki vilji fyrir því hjá for­ystu­mönnum þjóð­ar­innar sem fyrst og fremst eru fastir í tölum á blaði, summ­unni af því sem gengur kaupum og sölum deilt með fjölda lands­manna, eða hinum fræga “Hag­vext­i”. Ábyrg efna­hags­stjórnun og stöð­ug­leiki í augum þessa fólks er án alls þess sem skiptir mestu máli, eða líðan fólks, vel­sæld og kær­leika. Og þessi áhersla á hags­vaxt­ar­for­múl­una er algjöra án kær­leika til nátt­úr­unnar því hún gerir ekk­ert annað enn að auka á níð­ings­skap­inn í umhverf­is­málum og til auk­innar ham­fara­hlýn­un­ar. Af hverju? Jú í stuttu máli vegna þess að auk­inn hag­vöxtur krefst auk­innar neyslu sem aftur leiðir til auk­ins ágangs á nátt­úr­una. 

Kærleikshagkerfið boðar vor og bætta stöðu, afkomu og líðan allra í sam­fé­lag­inu. Það hefur líka sýnt sig að það marg­borgar sig að stuðla að stjórn­un­ar­að­ferðum sem bæta kjör og heilsu fólks en ekki ein­blína á afleið­ing­arnar af vos­búð, veik­indum og van­líð­an. Nú heyr­ist oftar sú krafa að fjár­festa í heilsu en ekki heilsu­bresti. Það þarf að koma fólki í áhrifa­stöður og á þing sem styður þessar breyttu áherslur og síð­ast en ekki síst ætti það að vera hlut­verk verka­lýðs­hreyf­ing­ar­innar að vera hreyfi­afl breyt­inga í þessa átt. 

Alþjóða­sam­tök verka­lýðs­fé­laga hafa kallað eftir splunku­nýrri for­múlu fyrir hag­vöxt sem lýsir raun­veru­legri hag­sæld almenn­ings. Það er langt síðan sú krafa kom fram en ennþá ger­ist ekk­ert. Þetta er rætt á alþjóð­legum þingum verka­lýðs­fé­laga og ráð­stefnum en eng­inn árangur orð­ið. Þetta lýsir vel hversu staða verka­lýðs­fé­lag­anna í heim­inum hefur veikst. Þeir sem eiga pen­ing­ana og alþjóð­leg stór­fyr­ir­tæki sem ráða leynt og ljóst öllu í heim­in­um, vilja ekki koma á ein­hverju nýju kerfi sem getur hamlað vax­andi gróða þeirra og yfir­ráð­um. Þar liggur hund­ur­inn graf­inn. Og ég full­yrði að engin stjórn­mála­flokkur á Alþingi Íslend­inga í dag vill gera þær breyt­ingar sem þarf á hag­vaxt­ar­for­múl­unni til þess að hægt sé að skapa mann­eskju­legt sam­fé­lag: Kær­leiks­hag­kerfi með fyrr­nefndum áhersl­um. Jú menn tala um aukin jöfn­uð, bætt kjör aldr­aða og eft­ir­launa­fólks en berj­ast ekki fyrir breyt­ingum á kerf­unum sem skapa misréttið og stuðla að því að kjör þess­ara hópa eru ekki betri. 

En hvernig er for­múla alþjóða­sam­banda verka­lýðs­fé­laga um ábyrga hag­stjórn og mæli­kvarða á vel­gengi? For­múlan er á manna­máli og hljómar í aðal­at­riðum ein­hvern veg­inn svona: Þró­un­ar­módel sem byggir á mann­rétt­ind­um, heil­brigðum vinnu­skil­yrð­um, jöfn­uði, þátt­töku­lýð­ræði, jafn­rétti kynj­anna, félags­legu rétt­læti og umhverf­is­vernd. 

Höf­undur er atvinnu­lífs­fræð­ingur og félagi í Sós­í­alista­flokki Íslands.