Hvers vegna? Hönn­uðir hins nýja og metn­að­ar­fulla borg­ar­hverfis sem kall­ast Höfð­inn (Ár­túns­höfði) ákváðu að hafa að engu sterk varn­að­ar­orð frá Skipu­lags­stofnun um land­fyll­ingar við ósa Elliða­á­a.  Álitið var gefið út fyrir fjórum árum og segir þar:

Skipu­lags­stofnun telur að bein áhrif fyr­ir­hug­aðrar land­fyll­ingar á lax­fiska geti orðið tals­verð og jafn­vel veru­lega nei­kvæð sé horft til mögu­legrar skerð­ingar á fæðu­mögu­leikum og búsvæði og geti þessi áhrif orðið var­an­leg og óaft­ur­kræf. Hver þessi áhrif verða er þó háð óvissu þar sem ekki liggja fyrir nægi­lega upp­lýs­ingar um búsvæði lax­fiska við ósana, um dval­ar­tíma lax­fiska þar og þol­mörk laxa­stofns­ins fyrir skerð­ingu búsvæð­is. …Stofn­unin minnir í því sam­bandi á meg­in­reglu umhverf­is­réttar um varúð sem hefur meðal ann­ars verið lög­fest í nátt­úru­vernd­ar­lög­um.

Heil­brigð­is­eft­ir­lit Reykja­víkur og Fiski­stofa taka í sama streng, Veiði­mála­stofnun og Skrif­stofa umhverf­is­gæða hjá Reykja­vík­ur­borg sem segir „nauð­syn­legt að ítr­ustu var­færni verði gætt við þessa fram­kvæmd enda ein­stakt að hafa lax­veiðiá í miðri höf­uð­borg og því beri að hlúa að ánum frekar en að skapa aukið álag og áhætt­u.“

Hönn­uðir hverf­is­ins ganga ótrauðir gegn áliti allra sem vita bet­ur. Hvers vegna?

Sam­ráð um hvað?

Nú stendur yfir her­ferð til að fá borg­ar­búa til sam­ráðs um hverf­ið. Ég hef fengið þau svör að þessi hönnum hverf­is­ins muni fara í aug­lýs­ingu hvað sem líður varn­að­ar­orðum enda myndi breyt­ing „riðla” skipu­lags­til­lög­unn­i. Ekki boðar það gott fyrir fram­hald sam­ráðs. Lág­marks­krafa er að hætt verði við land­fyll­ing­ar­á­fanga 2 og 3 sem Skipu­lags­stofnun setur sér­staka fyr­ir­vara við. (­Sjá mynd í Frétta­blað­inu 30. mar­s). 

Ekki eru aðeins stórar land­fyll­ingar niður með ósum heldur er til­laga um að þrengja nú almenni­lega að ánum þar í kring með alls konar húll­um­hæi (sull og busl heitir það). Ný byggð er skipu­lögð mjög nærri ánum. Til að tryggja að þetta „græna og sjálf­bæra hverfi” verði nú örugg­lega ekki með neina frið­sæld í kringum sig er borg­ar­línu­braut teiknuð þvert yfir Geirs­nef og árn­ar. Þar á samt á að vera eitt­hvað sem heitir Borg­ar­garður (í beinu fram­haldi af Elliða­ár­daln­um), en með umferð.

Í nafni sann­girni get ég þess að hug­myndir um hverfið í heild eru margar góð­ar­. Hins vegar verður að knýja fram svar strax á opin­berum vett­vang­i: Hvers vegna er þetta skipu­lag látið ganga þvert gegn öllum ráð­legg­ingum um aðgát við ósa Elliða­ánna? Hvað til­gangur er æðri því mark­miði að standa vörð um perlu Reykja­vík­ur?

Í öðru lagi verður að færa út land­helgi grænu svæð­anna sem eftir eru, en ekki ganga sífellt á þau. Út­færsla land­helg­innar tekur til Elliða­ár­dals­ins sjálfs þar sem á að hætta við strax allar bygg­ingar á svoköll­uðum þró­un­ar­reit við Stekkja­bakka. Þar ætti að prýða svæðið í anda dals­ins alls. Enn­fremur að taka frá ríf­leg svæði fyrir almenn­ings­garð og úti­vist á Geirsnefi og með­fram ánum út til ósa, en ekki þrengja jafn stór­lega að og nú er vilji fyr­ir­. ­Taka frá svæði með­fram ánum öllum á báða vegu með góðu rými fyrir fiska, fugla og fólk sem vill njóta nálægðar við nátt­úru (sem nú er búið að spilla um of).

(Þann 21. apríl 2021 efna Land­vernd og Nátt­úru­vernd­ar­sam­tök Íslands til mál­þings um skipu­lag grænna svæða á og nálægt höf­uð­borg­ar­svæð­inu þar sem borg­ar­stjóri situr fyrir svör­u­m. Þessi grein verður send til fund­ar­ins sem fyr­ir­spurn).

Höf­undur er fyrr­ver­andi borg­ar­full­trúi og var sem slíkur for­maður sam­ráðs­hóps sem eitt sinn var um mál­efni Elliða­ánna.