Strangar reglur gilda fyrir kosn­ingar í land­inu og þurfa allir fram­bjóð­endur að fá sam­þykki vernd­ara­ráðs­ins (e. Guar­dian Council) svo­kall­aðs, sem sam­anstendur af tólf guð­fræð­ing­um, til að geta boðið sig fram. Af sextán hund­ruð manns sem skráðu sig í fram­boð að þessu sinni voru ein­ungis sex sam­þykktir af ráð­in­u. Rou­hani bar sigur af hólmi í for­seta­kosn­ing­unum eftir að hafa hlotið 57% atkvæða, afger­andi fleiri en þau 38% sem meg­in­and­stæð­ingur hans, Ebra­him Raisi, hlaut. Kjör­sókn var heil 73% og því ljóst að Rou­hani mun halda áfram að gegna næst­valda­mesta emb­ætti Írans næstu fjögur árin en það er mikil tog­streita sem bíður hans bæði inn­an­lands sem utan.

Æðsti klerkur klerka­stjórn­ar­innar í Íran, Aya­tollah Ali Khamenei, er tal­inn hafa stutt harð­línu­fram­bjóð­and­ann Raisi í kosn­ing­unum en fyr­ir­hug­aðar umbæt­ur Rou­hani munu þurfa stuðn­ing Khamenei til að ganga í gegn. Hins vegar er ekki ólík­legt að afdrifa­ríkar breyt­ingar muni eiga sér stað í æðstu valda­stétt lands­ins á næsta kjör­tíma­bil­i. Khamenei er sjö­tíu og sjö ára gam­all og gekk undir upp­skurð fyrir krabba­mein í blöðru­háls­kirtli árið 2014. Ef Khamenei hverfur frá mun tíma­bundið ráð gegna emb­ætti hans en Rou­hani er einn þriggja emb­ætt­is­manna sem situr í ráð­inu. Þá mun eft­ir­mað­ur Khamenei verða kos­inn af svoköll­uðu Sér­fræð­inga­ráði (e. Ass­embly of Experts) en bæði Rou­hani og Raisi eru með­limir þar og taldir eiga góða mögu­leika á emb­ætt­inu. Nýyf­ir­stöðnu for­seta­kosn­ing­arnar gáfu því Rou­hani ekki ein­ungis fjögur ný ár heldur voru þær einnig mik­il­væg ummerki um fram­tíð írönsku bylt­ing­ar­inn­ar.

Á síð­ustu for­seta­tíð Rou­hani veitti kjarn­orku­samn­ingur hans við þáver­andi for­seta Banda­ríkj­anna, Barack Obama, Írönum marga millj­arða ­Banda­ríkja­dali ­sem áður höfðu verið „fryst­ir“ sem hluti af við­skipta­þving­unum gegn land­inu, og hef­ur Rou­hani náð að lækka 40% verð­bólgu niður í 8%. Sam­kvæmt opin­berum tölum jókst atvinnu­leysi hins vegar úr 10% í 12,7% á for­seta­tíð hans og mun atvinnu­sköpun vera for­gangs­at­riði næstu fjögur árin. 

Lyk­ill­inn að aukn­um hag­vext­i og atvinnu­sköpun fyrir Íran til skamms tíma veltur mikið á því hvernig landið nær að end­ur­reisa olíu­iðnað lands­ins. Olíu­fram­leiðsla í Íran hefur auk­ist í kjöl­far afnáms við­skipta­þving­ana og er nú um 3,8 millj­ónir tunna á dag, jafn mikil og hún var áður en við­skipta­þving­un­unum var komið á. Áfram­hald­andi fram­leiðslu­aukn­ing mun hins veg­ar krefj­ast nýrrar fjár­fest­ingar er­lendis frá en það verður lyk­il­at­riði í efna­hags­stefnu Rou­hani á þess­ari for­seta­tíð. Erlendir fjár­festar anda léttar í kjöl­far end­ur­kjörs Rou­hani gegn harð­línu­fram­bjóð­endum en skil­virkni stefnu Rou­hani sem miðar að því að styrkja tengsl við umheim­inn og laða að fjár­fest­ingar mun velta mikið á því hvort Banda­ríkin munu afnema eft­ir­stand­andi við­skipta­þving­an­ir sem koma í veg fyrir fjár­fest­ingar frá banda­ríska banka­kerf­inu.

Bylur hæst í tómri tunnu?

Dag­inn eftir að stuðn­ings­menn Rou­hani fögn­uðu sigri hans í kosn­ing­unum á götum úti flutti Don­ald Trump, for­seti Banda­ríkj­anna, ræðu í opin­berri heim­sókn sinni til­ Sá­di-­Ar­ab­íu þar sem hann kall­aði eftir auk­inni ein­angrun Íran í alþjóða­sam­skipt­um. Banda­rískir og sádi-­ar­ab­ískir ráða­menn keppt­ust um að for­dæma stuðn­ing rík­is­stjórnar Íran við hryðju­verka­sam­tök og þróun eld­flauga­vopna og köll­uðu eftir því að Íran dragi úr ítökum sínum á átaka­svæðum í Sýr­landi, Írak og Jemen. Andúð Don­ald Trump á Íran sýndi sig að miklu leyti í vali hans á Sádí-­Ar­abíu sem áfanga­stað fyrstu opin­beru heim­sóknar sínar erlendis en Íran er lík­lega skýrasta dæmið um utan­rík­is­mál þar sem Trump er ósam­mála for­vera sín­um, Barack Obama. Trump fyr­ir­lítur kjarn­orku­samn­ing­inn og sagði í ræðu í Ísr­ael, öðrum áfanga­stað utan­rík­is­ferðar sinn­ar, að Íran hafi sýnt óþakk­læti eftir að hafa náð frá­bærum kjörum í samn­ingnum við Obama með því að halda stuðn­ingi sínum við hryðju­verka­sam­tök áfram.

Van­þókn­un Trump á Íran hefur þó hingað til fyrst og fremst sýnt sig í orðum frekar en gjörðum og verður að hluta til að skoða í sam­hengi þess að þókn­ast gest­gjöfum sín­um. Trump við­hélt stefnu Obama með því að und­ir­rita vopna­sölu­samn­ing að and­virði 110 millj­arða ­Banda­ríkja­dala við Sádí-­Ar­abíu og virð­ist vera að Trump reyni að nota sterk tengsl sín við stjórn­völd Ísra­els og Sádí-­Ar­abíu með andúð gagn­vart írönskum stjórn­völdum sem sam­nefn­ara sem ákveðnar stoðir í Mið­aust­ur­landa­stefnu sinni og verk­færi til að hraða hugs­an­legum frið­ar­samn­inga­við­ræðum Ísra­ela og Palest­ínu­manna. 

Ljóst er hins vegar að Íran er ekki eins jað­ar­sett alþjóð­lega í dag og það var í stjórn­ar­tíð Mahmoud Ahma­di­nejad 2005-2013. Önnur vest­ræn ríki á borð við Þýska­land undir stjórn Ang­ela Merkel, Frakk­land undir stjórn Emmanuel Macron, og Japan undir stjórn Shinzo Abe líta ekki ógn­ina frá Íran jafn alvar­legum augum og Trump og munu að öllum lík­indum vilja halda áfram styrk­ingu við­skipta­tengsla við Íran á næstu árum. Skort­ur­inn á sam­stöðu vest­rænna ríkja í við­skipta­stefnu gagn­vart Íran mun tak­marka svig­rúm Trump til að brjóta eða breyta kjarn­orku­samn­ingn­um.

Margt bendir því til að næstu fjögur ár verði fjörug fyr­ir Rou­hani í emb­ætti for­seta en hann hefur fleiri spil á hendi en var til­fellið fyrir fjórum árum til að hraða opnun lands­ins til fram­búðar og mæta auknum vænt­ingum íranskra kjós­enda. Erfið tengsl við Trump gætu gert honum erfitt fyr­ir, sér­stak­lega þegar kemur að því að skapa fyr­ir­sjá­an­legt við­skiptaum­hverfi til að laða að fjár­fest­ing­ar, en þró­un síð­ustu ára sýna skýrt að Íran er ekki lengur hluti af „öxli hins illa“ í augum Vest­ur­landa; við­horf Trump er að mörgu leyti und­an­tekn­ingin frekar en regl­an.