Hins vegar eru þetta allt ansi sér­hæfð verk og gervi­greind­ar­for­rit eiga það sam­eig­in­legt að vera ekki sér­lega skap­andi. Okkur hættir til að ofmeta hversu nærri mann­legri greind og hugsun þessi tækni sé og sjá í því annað hvort meiri ógn eða tæki­færi en raun­veru­lega eru til staðar - að minnsta kosti til skamms tíma. Hins vegar er umræðan um það hvort setja skuli reglu­verk og þá hvernig um notkun slíkrar tækni tíma­bær og ég spái því að hún verði áber­andi á árinu. Ég segi samt eins og einn vinur minn og fyrrum sam­starfs­fé­lagi: „Ég hef engar áhyggjur af gervi­greind fyrr en hún finnur hjá sér löngun til að gera eitt­hvað merki­legra en að keyra bíl eða tefla skák.”

Þangað til eru mörg ár. Raunar er það svo að fremstu vís­inda­menn á þessu sviði telja sig flestir enn langt frá því að skilja hvers konar stökk þyrfti til að það gæti ger­st, eða hvort tæknin og aðferða­fræðin sem nú er notuð sé yfir­höfuð á þeirri leið.

Raf­myntir

Bitcoin komst heldur betur í frétt­irnar á liðnu ári, og verður enn um sinn ekki síst vegna ótrú­legra verð­hækk­ana og -sveiflna. Enda voru frétt­irnar í lok árs margar á þann veg að hér hlyti að vera um bólu að ræða. Sagan segir að Jos­eph Kenn­edy hafi ákveðið að selja öll hluta­bréfin sín rétt fyrir krepp­una miklu þegar lyftu­vörður gaf honum ráð­legg­ingar um fjár­fest­ingar í hluta­bréf­um. Á Íslandi heyrði ég nýlega sögu af pípara sem var að velta fyrir sér spá­kaup­mennsku með Bitcoin. Kannski er það okkar merki?

Ég ætla raunar að ganga lengra hér en flestir og spá miklu verð­falli Bitcoin á árinu 2018. Þar koma nokkrir hlutir til aðrir en bólu­merk­in, meðal ann­ars þau að með auk­inni athygli og veltu aukast lík­urnar á því að ein­hvers konar reglu­verki verði komið á þessi við­skipti, enda er einn af eft­ir­sóttum eig­in­leikum raf­mynta á borð við Bitcoin að við­skiptin eru nafn­laus, erfitt að rekja þau og ágóði af hvers kyns við­skiptum með þær ósýni­legur skatt­yf­ir­völd­um. Hin meg­in­á­stæðan fyrir spá minni er að orku­notkun í Bitcoin heim­inum er komin langt út fyrir skyn­sem­is­mörk (hvar sem þau svo sem voru) og undir lok árs bár­ust fréttir af því a meiri raf­orka færi í Bitcoin en sem svar­aði allri raf­orku­notkun Dan­merk­ur. Þetta sýnir ekki bara að það stytt­ist í ein­hvers­konar þol­mörk, heldur er þetta líka lík­legt til að kalla á bakslag meðal nör­da­sam­fé­lags­ins sem hefur drifið vöxt­inn að miklu leyti hingað til og lík­legt að leiði af sér aðr­ar, skyldar en skyn­sam­legri lausnir hvað þetta varð­ar. Hin und­ir­liggj­andi og stór­merki­lega „blockchain” tækni er nefni­lega komin til að vera - og ekki bara sem hryggjar­stykkið í raf­mynt­um, heldur alls kyns færslum öðrum, frá lista­verka­við­skiptum til gagna­miðl­un­ar.

Rétt að taka fram að þrátt fyrir spá mína um yfir­vof­andi hrun á verði Bitcoin á árinu, þá tel ég samt tals­verðar líkur á að myntin muni sanna sig til langs tíma sem nokk­urs­konar raf­gull. Það er, sem verð­mæti (ekki hlæja, málm­gull er einskis virði heldur í sjálfu sér) sem sjaldan skipta um hendur og litið verður á sem lang­tíma­fjár­fest­ingu.

(Gert grein fyrir hags­mun­um: Höf­undur er eig­andi fáeinna Bitcoin-a og tekur ekki að sér fjár­fest­inga­ráð­gjöf)

Per­sónu­vernd, eign­ar­hald á gögnum og fall­valtir bankar

Umræðan um per­sónu­vernd og notk­un, eign­ar­hald og miðlun á per­sónu­upp­lýs­ingum á eftir að verða mjög hávær á árinu. Margir hafa orðið til að benda á vanda­málin sem fylgja því að tækni­fyr­ir­tæki á borð við Google, Apple, Microsoft og þó sér­stak­lega Face­book hafi yfir að ráða jafn miklum upp­lýs­ingum og raun ber vitni um ekki bara staf­rænar athafnir okk­ar, heldur per­sónu­leika, drauma, þrár, kosti og lesti. Ekki bara það, heldur er afar fátt sem tak­markar það hvernig þessi fyr­ir­tæki - og önnur - mega nota þessar upp­lýs­ing­ar.

Nýjar reglur Evr­ópu­sam­bands­ins sem taka munu gildi á árinu - GDPR (General Data Prot­ect­ion Reg­ul­ation) - er fyrsta umtals­verða til­raun yfir­valda til að koma böndum á þessa gagna­söfn­un, og þá auð­vitað ekki bara þess­ara fyr­ir­tækja, heldur allra sem safna og vinna með per­sónu­grein­an­leg gögn. Þó að þessar reglur gildi „að­eins” um gögn um Evr­ópu­búa, þá er það óháð heim­il­is­festi þjón­ustu­veit­and­ans og ljóst að öllum alþjóða­fyr­ir­tækjum verður mikið í mun að mæta þessum kröf­um, enda geta við­ur­lögin numið allt að fjögur pró­sent af heild­ar­veltu fyr­ir­tækja sem reyn­ast brot­leg. Þessar reglur kveða svo ekki aðeins á um hvað gera má við gögn­in, heldur taka þau líka af öll tví­mæli um það að ein­stak­lingar hafa rétt á aðgengi að öllum gögnum sem þjón­ustu­veit­andi hefur um þá, rétt til að fá afrit af þeim - og rétt til að láta eyða þeim.

Í svip­uðum anda eru reglu­gerðir sem inn­leiddar verða á árinu um fjár­mála­fyr­ir­tæki. Þær breyt­ingar snú­ast reyndar ekki bara um gögn­in, heldur munu þær líka auð­velda sam­keppni við rót­gróna banka og fjár­mála­stofn­an­ir. Þetta opnar fjöl­mörg tæki­færi fyrir nýsköpun og sprota­fyr­ir­tæki, en ég spái því að risa­fyr­ir­tækin sem að ofan eru nefnd verði þau sem munu hafa mest áhrif á þennan geira - og það hratt. Þannig má segja að lög­gjöfin sem á annan bóg­inn tak­markar það sem stóru tæknirisarnir geta gert muni gefa þeim ný tæki­færi á öðrum svið­um.

Ég held að fjár­mála­geir­inn í heild sinni standi á barmi gríð­ar­legra breyt­inga og við­skipta­bankar eigi eftir að eiga mjög í vök að verj­ast þegar þess­ara breyt­inga fer að verða vart. Það er þróun sem mun taka nokkur ár, en mun rýra áhrifa­vald þeirra - og verð­mæti - mjög mik­ið.

Ég er að minnsta kosti ekki sér­lega bjart­sýnn á lang­tíma­verð­mæti eign­ar­hlutar míns í bönk­unum sem „hlut­hafi” í gegnum rík­is­sjóð.

Geim­ferðir

Það eru geggj­aðir hlutir að ger­ast í geim­ferð­um. Senni­lega hefur ekki verið jafn spenn­andi að fylgj­ast með þeim síðan á tímum tungl­ferð­anna. Einka­fyr­ir­tækið SpaceX skaut hvorki meira né minna en 17 förmum á braut um jörðu á liðnu ári. Ef þið hafið ekki fylgst með svona geimskoti, þá mæli ég sterk­lega með því. Næsta geim­skot er fyr­ir­hugað föstu­dag­inn 5. eða laug­ar­dag­inn 6. jan­úar - og reyndar 12 önnur á þeirra vegum og ann­arra víðs vegar um heim í jan­ú­ar­mán­uði ein­um. Geim­skota­dag­skrána má finna hér.

Öll geim­skot SpaceX fara fram í beinni útsend­ingu á net­inu með ítar­legum upp­lýs­ingum um það hvað er að ger­ast og hver fram­vindan er. Að málm­rör á hæð við Hall­gríms­kirkju geti tek­ist á loft, skilað af sér far­ang­urs­flaug út í geimjað­ar­inn og lent svo aftur af gríð­ar­legri nákvæmni upp­rétt, stundum á sama stað og tekið var á loft um það bil 10 mín­útum síðar er ótrú­legt. Pláss í ómönn­uðum geim­förum er orðið það ódýrt að alls kyns sprota­fyr­ir­tæki spretta nú upp sem eru að ger­bylta því sem fólk taldi mögu­legt í geim­tækni fyrir innan við 10 árum. Það er til að mynda hægt að ger­ast áskrif­andi að býsna nákvæm­um, innan við 24 tíma gömlum loft­myndum af ALLRI jörð­inni hjá fyr­ir­tæki sem nefn­ist Planet. Aðeins hug­mynda­flugið setur skorður á hvað hægt er að gera með slíku - raunar bæði til góðs og ills.

Talandi um tungl­ferð­ir, þá eru hafa tvær merki­legar geim­fréttir kom­andi árs ekki farið hátt:

• Ann­ars vegar eru nú innan við þrír mán­uðir þar til keppn­isliðin í Lunar X Prize keppn­inni munu reyna lend­ingu á tungl­inu. Í úrslitum eru 5 lið, mis­stór og mis­vel fjár­mögnuð sem keppa um verð­laun upp á 20 milljón Banda­ríkja­dali frá Google. Ef þetta tekst, er það í fyrsta sinn sem geim­far á vegum einka­að­ila mun kom­ast til tungls­ins.
  
  
• Hins vegar hefur Elon Musk, stofn­andi Space X (með meiru) heitið því að senda mannað geim­far í flug í kringum tunglið fyrir lok árs­ins. Dag­setn­ingin hefur ekki verið gefin upp, en hann hefur greint frá því að geim­far­arnir tveir sem fara muni í ferð­ina hafi verið vald­ir, þó ekki hafi verið sagt frá því hverjir það séu.
  
  

Ég held þó reyndar að auð­veld­asti spá­dómur árs­ins sé að Musk verði sjálfur annar þeirra!