Ef borin er saman þjónustukönnun Gallup á ánægju og óánægju íbúa mismunandi sveitarfélaga og úttekt verðlagseftirlits ASÍ á leikskólagjöldum sveitarfélaganna, sést að í leikskólamálum eru þeir sem greiða mest eru ánægðastir með þjónustuna.
Eins og fram kemur í umfjöllun Kjarnans frá því fyrr í dag, um samanburðarniðurstöður Gallupkönnunarinnar, greiða íbúar Reykjavíkur minnst fyrir dvöl barna sinna á leikskólum en eru samt sem áður óánægðastir með þá þjónustu sem þeim er veitt af hálfu borgarinnar þegar kemur að leikskólum.
Í úttekt ASÍ sem birt var í gær greiða foreldrar barna í Reykjavík 25.234 krónur á mánuði fyrir leikskóladvöl barna sinna. Það er 146 þúsund krónum minna á ársgrundvelli en í Garðabæ, þar sem gjaldið er hæst, sem rukkar 38.465 krónur fyrir sömu þjónustu. Í úttektinni var miðað við 8 klukkustunda dvöl með fæði.
Reykjavík er lang fjölmennasta sveitarfélag landsins. Þar búa rúmlega 123 þúsund, næst stærsta sveitarfélagið er Kópavogur sem telur rúmlega 35 þúsund íbúa.
Áhyggjur af stöðu leikskólamála í borginni hafa lengi verið uppi. Í haust skilaði aðgerðarteymi í leikskólum af sér tillögum til aðgerða til að bregðast við manneklu í leikskólum, frístundaheimilum og sértækum félagsmiðstöðvum. Erfiðlega hefur gengið að fá nægilega margt fólk til starfa á leikskólum borgarinnar og þurftu til að mynda sex leikskólar á höfuðborgarsvæðinu að stytta opnunartíma sinn við upphaf skólaársins síðasta haust vegna manneklu.
Umfangi þjónustunnar mjög misskipt
Vegna mannfjöldans veitir borgin lang umfangsmestu þjónustuna á þessu sviði líkt og flestum öðrum. Í Reykjavík eru 64 leikskólar starfandi með um 6 þúsund börn. Auk þess eru um þúsund börn í 17 sjálfstætt starfandi leikskólum. Hjá um 200 dagforeldrum dvelja um 700 börn að jafnaði. Þá eru í borginni börn af minnst 97 þjóðernum sem tala yfir 70 tungumál. Um 8 prósent leikskólabarna og 25 prósent nemenda í grunnskólum fá stuðning eða sérkennslu.
Ætla má að sú aukna þjónusta sem þessir hópar fá sé hlutfallslega mun meiri í Reykjavík en annars staðar, og þar af leiðandi umtalsvert dýrari. Þannig búa til að mynda rúmlega 12 þúsund manns af erlendum uppruna í Reykjavík sem gerir um 10 prósent af íbúafjöldanum. Í Garðabæ búa hins vegar 15.230 manns og þar af tæplega 600 erlendir ríkisborgarar. Það þýðir að 3,7 prósent íbúa Garðabæjar eru með erlent ríkisfang.
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri var á fundi borgarstjórnar í gær og hafði ekki tök á að veita Kjarnanum viðtal um málið. Hann sagði hins vegar að þessar kannanir þurfi að rýna vel áður en hægt sé að tjá sig um þær að einhverju viti. „Um það hafa reyndar verið skrifaðar lærðar ritgerðir,“ kom fram í skilaboðum frá Degi.
Garðbæingar ánægðastir með leikskólana
Gunnar Einarsson, bæjarstjóri Garðabæjar, segir í samtali við Kjarnann að jákvæð útkoma sveitarfélagsins í leikskólamálum skýrist af ýmsum ástæðum. Þar séu börn tekin inn í skóla við 12 mánaða aldur og auk þess loki leikskólarnir aldrei eins og sums staðar tíðakast yfir sumartímann.
Þá hafi hátt í 100 milljónir verið settar í þróunarsjóð í leik- og grunnskóla sveitarfélagsins síðastliðin fjögur ár þar sem starfsmenn geta sótt um styrki fyrir ýmis áhugaverð verkefni innan skólanna. Auk þess veiti sveitarfélagið styrki til náms sem og að um 50 milljónir séu nú á fjárhagsáætlun til að gera betur við starfsfólk skólanna til að mæta þeirri manneklu sem er í leik- og grunnskóla almennt.
„Þetta er allt saman aukin þjónusta sem fólk er mjög ánægt með og hér er líka lægra útsvar en alls staðar annars staðar,“ segir Gunnar.
Nýttu könnunina til að bæta þjónustuna
Hveragerði vermir annað sætið í ánægju íbúa með þjónustu leikskóla. Sveitarfélagið hýsir umtalsvert færri íbúa en bæði Garðabær og ekki síst Reykjavík, eða færri en 2.500 íbúa. Þar eru starfræktir tveir leikskólar og einn grunnskóli. Þar hefur sami háttur verið hafður á og í Reykjavík að loka leikskólum í nokkrar vikur yfir sumartímann.
Aldís Hafsteinsdóttir, bæjarstjóri, segir í samtali við Kjarnann, bæjarstjórnina hafa notað fyrri kannanir, þar sem sveitarfélagið kom ekki nægilega vel út, til að skoða hvað væri hægt að gera betur. Framboð af leikskólaplássi var aukið, með opnun annars leikskóla síðasta haust og bæjarstjórnin markaði sér þá stefnu að taka börnin yngri inn á leikskólana. Nú er enginn á biðlista hjá Hveragerði sem náð hefur eins árs aldri.
„Það er þetta samstarf og viðhorf sem skipta svo miklu máli, að fólk hafi greiðan aðgang að starfsmönnum, yfirmönnum og bæjarfulltrúum og að það sé brugðist við þegar þess gerist þörf,“ segir Aldís.
Leikskólagjald í Hveragerði er 32.380 krónur á mánuði fyrir 8 tíma dvöl með hádegisverði og hressingu. Gjaldið er ívíð lægra heldur en flest sveitarfélögin sem könnun ASÍ tók til. Aðeins Kópavogur, Seltjarnarnes og Reykjavík eru með lægri leikskólagjöld. Þó er tekið sérstakt vistgjald milli klukkan 16 og 17, eða 7.220 krónur sem ætla má að þeir sem sinna hefðbundinni dagvinnu, frá klukkan 9-17, þurfi að nýta sér, sem hækkar mánaðargjaldið umtalsvert.
