Hitler, Hekla og hindúismi: Nýaldarnasistinn Savitri Devi

Tungutak fasista er farið að sjást aftur. Savitri Devi er ein einkennilegasta persónan sem komið hefur fram í uppsprettu öfgahópa. Flosi Þorgeirsson, sagnfræðingur, hefur kynnt sér sögu hennar.

Flosi Þorgeirsson
Devi (bbc).jpg
Auglýsing

Er grein­ar­höf­undur var ungur þá voru orðin „fas­isti“ og „nas­isti“ iðu­lega eitt­hvað sem maður tengdi við for­tíð­ina. Af og til bár­ust fréttir um öfga­hópa hér og þar en á átt­unda og níunda ára­tug bar mun meira á vinstri sinn­uðum hópum sem vildu taf­ar­lausar breyt­ingar og svifust einskis til að fá sínu fram. Tími öfga-hægri­hópa virt­ist lið­inn. Nú er breyt­ing á og upp­gangur svo­kall­aðra „popúl­ískra“ stjórn­mála­flokka í Evr­ópu ber þess glöggt vitni. Mál­far þess­ara hópa minnir á ýmsan máta á tungu­tak fas­ista. 

Lögð er áhersla á verndun þjóð­ernis og varað við ýmsum jað­ar­hóp­um, t.d. sígaunum og inn­flytj­endum sem séu í raun sníkju­dýr í sam­fé­lag­inu. Sam­fara þessu hafa ýmsar per­sónur sem virt­ust í raun gleymd­ar, verið dregnar fram í dags­ljósið að nýju. Í Ung­verja­landi t.d. hafa menn sem börð­ust gegn komm­ún­istum og voru lengi álitnir ill­menni og föð­ur­lands­svik­ar­ar, verið hafnir á nýjan stall sem hetj­ur. Ein ein­kenni­leg­asta per­sóna, sem á sínum tíma var í mik­ils metum hjá nokkrum öfga-hægri hópum er Savitri Devi og hefur nafn hennar tekið að birt­ast hér og þar í þess­ari umræðu, ekki síst í Grikk­landi.

Max­im­i­ani Portas, sem seinna breytti nafni sínu í Savitri Devi, fædd­ist árið 1905 í Frakk­landi. Móðir hennar var ensk en fað­ir­inn grísk-ítalsk­ur. Það varð fljótt ljóst að stúlkan var bráð­greind, hún átti á end­anum eftir að næla sér í tvær master­s-gráð­ur, klára dokt­ors­rit­gerð í heims­speki og ná tökum á fjölda tungu­mála, þar á meðal íslensku. Hún var mjög þrjósk, vilja­sterk og fór strax sínar eigin leið­ir. Umhyggja fyrir dýrum varð fljótt öllu yfir­sterk­ari og hún gerð­ist græn­metisæta aðeins barn að aldri. Hún fann í raun fyrir mun meiri tengslum við dýr en menn. Í þessu minnir hún nokkuð á mann­inn sem hún átti eftir að dýrka meira en nokkurn ann­an: Adolf Hitler. Sem ung­lingur kom hún til Grikk­lands og heill­að­ist fljótt af þjóð­ern­issinnum þar. Evr­ópa var þá í upp­lausn eftir hörm­ungar fyrri heims­styrj­ald­ar. 

Auglýsing

Savitri kenndi Vest­ur­löndum um þann hryll­ing og taldi Grikk­land og Þýska­land frekar fórn­ar­lömb en ger­endur í þeim hild­ar­leik. Hún fyllt­ist einnig óbeit á gyð­ingum sem hún var sann­færð um að væru tengdir við ill öfl og ynnu að því að sundra þjóðum sem þráðu sam­ein­ingu. Hún aðhyllt­ist því nas­isma um leið og sú stefna fór að láta á sér kræla í Evr­ópu. Áhugi hennar var þó frekar heim­speki­legur en póli­tískur og Portas ákvað að heim­sækja Ind­land, enda var það grunn­hug­mynd í nas­ism­anum að „Ar­í­ar“ væru æðri öðrum kyn­þáttum og að þeir kæmu upp­runa­lega frá Ind­landi, eða því svæði. Á Ind­landi komst hún fljótt í kynni við þar­lenda þjóð­ern­is­sinna, hún heill­að­ist af bar­áttu þeirra og tók hindúa­trú. Hún breytti nafni sínu í Savitri Devi sem mætti þýða sem „sól­gyðja“. Hún varð enn sann­færð­ari um að heims­valda­stefna Bret­lands og ann­arra Evr­ópu­ríkja, væri af hinu illa og varð einnig mjög fráhverf krist­in­dómi. Í hennar huga var kristni and-arísk trú.

Er ver­öldin steypt­ist í það ófrið­ar­bál sem við köllum nú seinni heims­styrj­öld, tók Devi auð­vitað ein­arða afstöðu með öxul­veld­un­um. Ásamt eig­in­manni sínum Asit Muk­herji, sem var engu minni nas­isti en hún, heim­sóttu þau oft her­sveitir banda­manna í Ind­landi. Þau þótt­ust ætla að „skemmta“ her­mönnum en voru í raun að reyna að safna upp­lýs­ingum sem þau komu seinna til jap­anska hers­ins. Adolf Hitler gegndi mik­il­vægu hlut­verki í heims­speki Savitri Devi. Hún taldi fyrst að hann væri end­ur­holdgun guðs­ins Vis­hnu en við fall for­ingj­ans breytti hún þeirri skoðun og taldi að hann hefði þó verið mik­ill spá­maður og for­boði þess að Vis­hnu mun brátt end­ur­holdg­ast og binda enda á „Kali Yuga“, eða hina myrku öld nútím­ans sem ein­kenn­ist af illsku, spill­ingu og flá­ræði. Þetta myrkur mun á end­anum gleypa sig sjálft og gullöld mun rísa á ný með end­ur­komu Vis­hnu. 

Savitri Devi með hakakross-eyrnalokka (bbc).JPG

Tap öxul­veld­anna í stríð­inu var skilj­an­lega mikið áfall fyrir Savitri Devi og hún ákvað að heim­sækja fjar­lægan og eyði­legan stað sem hún hafði ekki komið til áður. Þar vildi hún hug­leiða og kom­ast í sam­band við móður jörð til að ná áttum á ný. Hún valdi að fara til Íslands og kom hingað árið 1947. Hún varð sér úti um tjald og ferð­að­ist um land­ið. Eina nótt hrökk hún upp við ægi­legan hávaða og rauk út úr tjald­inu til að að sjá hvað væri á seyði. Við henni blasti sjón sem hafði gíf­ur­leg áhrif á hana: Fal­lega fjallið Hekla, sem hún hafði tjaldað nálægt, var byrjað að gjósa. Þó niða­dimmt væri þá var umhverfið baðað rauð­gulri birtu og jörðin skalf undir fótum henn­ar. Savitri Devi sett­ist niður og hlust­aði á reiði­lestur fjalls­ins. Eftir nokkra stund tók hún eftir því að fjallið virt­ist gefa frá sér hljóð eins og „AUM“ en það er í hindúa­trú talið vera það hljóð sem heyrð­ist er ver­öldin var sköp­uð. Savitri Devi varð þarna fyrir gíf­ur­legri upp­lif­un. Jörðin sjálf hafði talað til henn­ar. 

Eftir þessa hug­hreyst­ingu frá Heklu var Savitri Devi full eld­móðs og fór rak­leiðis til Þýska­lands. Þar hófst hún handa við að blása fólki byr í brjóst og dreifði m.a. bæk­lingum þar sem upp­risa Arí­anna var boðuð og endað með kunn­ug­legri kveðju: „Heil Hitler!“. Vart þarf að koma á óvart að þessar aðgerðir fóru mis­vel í fólk og ekki síst her­náms­yf­ir­völd banda­manna í Þýska­landi. Bretar hand­tóku hana umsvifa­laust og í prís­und­inni kynnt­ist hún fólki sem deildi skoð­unum henn­ar. Þar á meðal var fyrrum flug­hetjan Hans-Ul­rich Rudel en eng­inn her­maður Þjóð­verja í stríð­inu fékk jafn margar orður og hann. Rudel kynnti Devi fyrir ýmsum fyrrum nas­istum sem bjuggu í útlegð víða vegar um heim­inn. Hún ferð­að­ist víða og átti gist­ingu vísa hjá þessu fólki. Meðal ann­ars gisti hún um tíma í Madrid hjá Otto Skorzeny, fyrrum SS-­for­ingja sem frægastur er fyrir að hafa bjargað Mus­sol­ini úr fang­elsi. Eitt áhuga­verð­asta vináttu­sam­band hennar var við Francoise Dior, frænku tísku­mó­gúls­ins Crist­ian Dior en ýmsir telja að sam­band þeirra hafi verið meira en bara vin­átta.

Savitri Devi lést í októ­ber 1982. Hún var jörðuð við hlið amer­íska fas­ista­leið­tog­ans George Lincoln Rockwell. Um tíma leit út fyrir að hún yrði öllum gleymd en nafn hennar hefur birst ítrekað und­an­farin ár á spjall­borðum og miðlum þeirra sem, eins og Savitri Devi, trúa því að nas­ism­inn muni rísa á ný, sterk­ari en nokkru sinni fyrr.



Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar