Vla­dimír Pútín for­seti Rúss­lands getur ekki verið lengur við völd, sagði Joe Biden for­seti Banda­ríkj­anna í ræðu frammi fyrir fjölda áheyr­enda í garði kon­ung­lega kast­al­ans í gamla bænum í Var­sjá í Pól­landi í kvöld. Annar eins fjöldi fylgd­ist svo með ávarpi for­set­ans á risa­skjá á torgi fyrir utan kast­al­ann.

Blaða­maður Kjarn­ans fékk óvænt miða inn á ávarp for­set­ans upp í hend­urnar frá starfs­manni Hvíta húss­ins, sem var að deila afgang­smiðum til almenn­ings á torg­inu eftir að fyr­ir­menni í stjórn­mála-, menn­ing­ar- og við­skipta­lífi Pól­lands höfðu gengið inn á torgið í kast­a­la­garð­in­um.

Í ræð­unni, sem mark­aði enda­lok þriggja daga Evr­ópu­reisu for­set­ans, sagði Biden að Vest­ur­lönd og raunar öll lýð­ræð­is­ríki heims þyrftu að sýna still­ingu, búa sig undir löng átök og halda sam­stöðu sinni til streitu. Stríðið í Úkra­ínu hverf­ist um stærri bar­áttu á milli lýð­ræðis og alræð­is, sagði Biden í ræðu sinni.

Getur Pútín ekki verið lengur við völd, nei?

Biden fór ófögrum orðum um Vla­dimír Pútín í ræð­unni, en gekk þó ekki svo langt að end­ur­taka fyrri orð sín um að Pútín væri stríðs­glæpa­mað­ur, sem vöktu upp hörð við­brögð í Kremlin fyrr í mán­uð­in­um. Hann sagði þó sem áður seg­ir, að Pútín „gæti ekki verið lengur við völd“.

Þessi orð röt­uðu all­víða inn í fyrstu fyr­ir­sagnir frétta af ræðu for­set­ans hér í Var­sjá, en banda­rískir blaða­menn hafa fengið frek­ari skýr­ingar á því frá fjöl­miðlateymi Hvíta húss­ins að orða­lagið hafi ekki átt að gefa í skyn að Biden vildi hafa frum­kvæði að því að steypa for­set­anum af stóli, heldur hefði hann ein­ungis átt við völd og áhrif for­set­ans yfir nágranna­ríkjum Rúss­lands, eins og Ashley Parker stjórn­mála­skýr­andi hjá Was­hington Post sagði frá á Twitt­er.

Hróð­ugur yfir hruni rúss­nesku rúblunnar

Biden sagði orð Pútíns þess efnis að árás á Úkra­ínu væri nauð­syn­leg þar sem það þyrfti að „afnas­ista­væða“ Úkra­ínu algjör­lega óboð­legar lygar og sagði rúss­neska for­set­ann einnig fara fram með ofboðs­legu afli og upp­lýs­inga­föls­unum til þess að svala fýsn sinni í aukin völd.

Biden lýsti sig ánægðan með mikla sam­stöðu vest­rænna ríkja og sagði að hrak­andi efna­hags­leg staða Rúss­lands vegna við­skipta­þving­ana væri Pútín einum að kenna. Virt­ist Biden kampa­kátur er hann tal­aði um hrun rúss­nesku rúblunnar og að það þyrfti núna um 200 rúblur til þess að kaupa einn Banda­ríkja­dal.

We’ve tur­ned the ruble into rubble, sagði hann.

Hann sagði einnig að stríðið í Úkra­ínu myndi aldrei enda með sigri Rúss­lands, þar sem frjálst fólk neiti því að lifa í heimi von­leysis og myrk­urs.

Einnig ávarp­aði hann íbúa Rúss­lands, og sagði að ef þau gætu heyrt í honum vildi hann færa þeim þau skila­boð að ein­ungis Pútín væri ábyrgur fyrir því að lífs­kjör þeirra myndu fara þverr­andi á næst­unni. Hann sagði líka að Rúss­land væri nú þegar byrjað að líða fyrir aðgerð­irnar í Rúss­landi, 200 þús­und manns hefðu þegar kosið að flytja í burtu og speki­lek­inn (e. brain dra­in) frá land­inu væri nú þegar orð­inn gríð­ar­leg­ur.

Í ræð­unni tók hann af öll tví­mæli um að rúss­nesk árás á eina ein­ustu tommu af land­svæði NATÓ-­ríkja yrði svarað af fullum krafti sam­ein­aðs Atl­ants­hafs­banda­lags. Hann sagði þá fjöl­mörgu banda­rísku her­menn sem eru í Pól­landi og víðar í Evr­ópu hér til þess að verja NATÓ, en ekki til þess að sækja fram gegn Rúss­landi.

Faðm­aði flótta­menn fyrr í dag

For­set­inn ræddi um veru sína í Pól­landi und­an­farna tvo daga í ræð­unni, en í gær fór hann að landa­mærum Úkra­ínu og heim­sótti banda­ríska og pólska her­menn og kynnti sér mót­töku­stöðvar flótta­fólks. Í dag fór hann svo á íþrótta­leik­vang hér í Var­sjá sem breytt hefur verið í tíma­bundnar flótta­manna­búðir fyrir þús­undir manna og ræddi við konur og börn sem eru á flótta frá Úkra­ínu.

„Þau eru að spyrja sig erf­ið­ustu spurn­ingu sem mann­vera getur spurt sjálfa sig: Guð minn góð­ur, hvað mun verða um mig, hvað mun verða um fjöl­skyld­una mína,“ sagði Biden.

For­set­inn sagði að hann þyrfti ekki að tala sama tungu­mál og flótta­fólkið til þess að sjá hvernig þeim liði, hryggðin í augum þeirra skini í gegn.

Hann end­ur­tók síðan nýleg lof­orð sín um að Banda­ríkin myndu taka á móti 100 þús­und flótta­mönnum frá Úkra­ínu, en þess má geta að það er senni­lega á bil­inu einn þriðji til einn fimmti af þeim úkra­ínsku flótta­mönnum sem eru í pólsku höf­uð­borg­inni um þessar mund­ir.

Olli úkra­ínskri flótta­konu von­brigðum

Almennt hefur ræðu Bidens í Var­sjá verið nokkuð vel tekið af vest­rænum álits­gjöf­um. Júl­ía, fer­tug flótta­kona frá Khar­kív í Úkra­ínu, sem Kjarn­inn ræddi við bæði fyrir og eftir að hann flutti ræð­una, sagð­ist þó hafa orðið fyrir von­brigð­um.

„Ég skildi ekki alveg allt sem hann sagði en ég heyrði hann ekki segja neitt um að loka himn­in­um,“ segir Júl­ía, með tárin í aug­un­um, en Úkra­ínu­menn hafa kallað ákaft eftir því að Atl­ants­hafs­banda­lagið verji úkra­ínskar borgir fyrir loft­árásum Rússa með því að koma á flug­banni yfir land­inu.

Það hafa vest­rænir leið­togar þó úti­lokað með öllu, enda felst í því skuld­bind­ing um að skjóta niður rúss­neskar flug­vélar yfir Úkra­ínu. Og eng­inn veit hvernig það gæti end­að.