Nafn Orku Energy hefur verið mikið í fjöl­miðlum und­an­farna daga vegna starfa Ill­uga Gunn­ars­son­ar, mennta- og menn­ing­ar­mála­ráð­herra, fyrir félagið á árinu 2011 og upp­ljóstrun ráð­herr­ans um að stærsti eig­andi Orku Energy hafi keypt af honum hús hans á árinu 2013 og leigi ráð­herr­anum það aft­ur.

Þetta er reyndar ekki í fyrsta sinn sem Orka Energy og Haukur Harða­son, stjórn­ar­for­maður og stærsti eig­andi félags­ins, rata í fjöl­miðla.

Hvað er Orka Energy?

Orka Energy var stofnað snemma árs 2011. Stærsti eig­andi félags­ins er Orka Energy Pte Ltd, félag með skráð heim­ils­festi í Singapúr. Kjöl­festu­fjár­festir í því félagi er Haukur Harð­ars­son.

Nokkrum mán­uðum eftir að Orka Energy var stofnað komst félagið í fréttir á Íslandi þegar það keypti Enex-Kína af fyrr­ver­andi eig­endum þess, Orku­veitu Reykja­víkur (OR) og Geysi Green Energy. Ill­ugi Gunn­ars­son, núver­andi mennta- og menn­ing­ar­mála­ráð­herra, vann ráð­gjafa­störf fyrir Orku Energy á árinu 2011.

Kaup­verðið var ekki gefið upp en það var 1,6 millj­arðar króna miðað við það verð sem Orku­veita Reykja­víkur fékk fyrir tæp­lega fimmt­ungs­hlut sinn. Orka Energy lét ekki staðar numið þar heldur keypti líka aðrar eignir sem höfðu verið inni í Reykja­vik Energy Invest, hinum fræga útrás­ar­armi Orku­veit­unn­ar. Eign­irnar sem um er að ræða voru Iceland Amer­ica Energy og fjórð­ungs­hlutur í Envent Hold­ing, sem átti jarð­varma­fyr­ir­tæki á Fil­ipps­eyj­um.

­Kaup­verðið var ekki gefið upp en það var 1,6 millj­arðar króna miðað við það verð sem Orku­veita Reykja­víkur fékk fyrir tæp­lega fimmt­ungs­hlut sinn. Orka Energy lét ekki staðar numið þar heldur keypti líka aðrar eignir sem höfðu verið inni í Reykja­vik Energy Invest, hinum fræga útrás­ar­armi Orku­veit­unn­ar. Eign­irnar sem um er að ræða voru Iceland Amer­ica Energy og fjórð­ungs­hlutur í Envent Hold­ing, sem átti jarð­varma­fyr­ir­tæki á Filippseyjum.

Salan á Enex-Kína og Envent Hold­ing varð að miklu póli­tísku þrætu­epli vorið 2012, enda var hlutur Orku­veitu Reykja­víkur í félög­unum seldur án aug­lýs­ing­ar. Vegna umfjöll­unar um söl­una sendi Har­aldur Flosi Tryggva­son, stjórn­ar­for­maður Orku­veitu Reykja­vík­ur, frá sér yfir­lýs­ingu þar sem fram kom að Orku­veitan hafi átt engra ann­arra kosta völ en að selja hluti sína. Ástæðan var sam­komu­lag REI við Geysir Green Energy frá mars­mán­uði árið 2010 þar sem félögin skuld­bundu sig gagn­vart hvort öðru til að taka þátt sölu­ferli félag­anna þegar og ef annar aðila krefð­ist þess. „Af þessu sam­komu­lagi leiddi að stjórn og stjórn­endur REI stóðu frammi fyrir því vali í júní 2011 að gera annað tveggja; selja hlut sinn í Enex-Kína og Envent til Orku Energy (OE) sem GGE hafði sam­þykkt ellegar kaupa hlut GGE. Sem sagt fá 3-400 millj­ónir í kass­ann eða leggja út 1.800 millj­ón­ir. Allar aðstæður í rekstri REI og ekki síður OR voru með þeim hætti að valið varð næsta ein­falt,“ segir í yfir­lýs­ingu Har­aldar Flosa.

Í sam­starfi með stærsta fyr­ir­tæki Kína

Nafni Enex-Kína var síðar breytt í Orka Energy China ehf. Félagið á, sam­kvæmt síð­asta birta árs­reikn­ingi, 49 pró­sent hlut í kín­versku félagi sem heitir Shaanxi Green Energy Geothermal Develop­ment (SGEG), sem vinnur að þróun og rekstri jarð­varma­orku­vera í Kína. Sá hluti SGEG sem er ekki í eigu Orku Energy China, alls 51 pró­sent hlut­ur, er í eigu kín­verska orku­fyr­ir­tæk­is­ins Sin­opec, stærsta fyr­ir­tækis Kína og þriðja stærsta fyr­ir­tækis í heimi. Tekjur Sin­opec á árinu 2014 voru, sam­kvæmt lista Fortune Global 500, 457 millj­arðar dala og hagn­aður fyr­irtæð­is­ins tæp­lega níu millj­arðar dala, eða rúm­lega 1.200 millj­arðar króna. Ein­ungis Wal­mart og Royal Dutch Shell voru stærri í heim­in­um.

Hjá SGEG vinna á vel á þriðja hund­rað manns og stefna félags­ins er að hita upp 100 milljón fer­metra af íbúð­ar- og atvinnu­hús­næði fyrir árið 2020 auk þess sem það hyggur á stór­tæka raf­magns­fram­leiðslu. Fyr­ir­tækið átti eignir upp á 17,3 millj­arða króna í lok árs 2013 og eigið fé þess í lok þess árs var 8,8 millj­arðar króna.

Mark­að­ur­inn, fylgi­blað Frétta­blaðs­ins um efna­hags­mál og við­skipti, greindi frá því í nóv­em­ber 2012 að Ric­hard Chandler Cor­poration (RCC) hefði keypt 33 pró­senta hlt í móð­ur­fé­lagi Orku Energy Hold­ing. Sam­kvæmt til­kynn­ingu til fyr­ir­tækja­skráar greiddi RCC tólf millj­ónir dala, um 1,6 millj­arð króna, fyrir hlut­inn. RCC, sem er stað­sett Singa­pore, var stofnað af Ric­hard F. Chandler, nýsjá­lenskum fjár­festi. Sá er væg­ast sagt vellauðgur, en eignir hans eru metnar á um 390 millj­arða króna.

Orka Energy með ráð­herra í för til Kína

Líkt og áður sagði starf­aði Ill­ugi Gunn­ars­son, nú mennta- og menn­ing­ar­mála­ráð­herra, að verk­efnum hjá Orku Energy á meðan að hann var í leyfi frá þing­störfum vegna rann­sóknar á starf­semi pen­inga­mark­aðs­sjóðs­ins Sjóðs 9 hjá Glitni, en Ill­ugi sat í stjórn sjóðs­ins fyrir hrun. Sam­kvæmt Face­book-­stöðu­upp­færslu Ill­uga frá því fyrr í dag þá starf­aði hann að verk­efnum fyrir Orku Energy á árinu 2011, en á því ári keypti fyr­ir­tækið eignir REI og Geysis Green Energy.

Ill­ugi varð síðan mennta- og menn­ing­ar­mála­ráð­herra í rík­is­stjórn Fram­sókn­ar­flokks og Sjálf­stæð­is­flokks eftir kosn­ing­arnar vorið 2013. Í des­em­ber sama ár var hann við­staddur þegar Orka Energy skrif­aði undir sam­starfs­samn­ing við kín­verska hér­aðið Xianyang og Sin­opec Star Petr­o­leum um þróun á jarð­varma­nýt­ingu og frek­ari útþennslu á hit­un­ar­kerfum í Xianyang. Und­ir­ritun samn­ings­ins fór fram á Íslandi. Fyrir hönd Orku Energy und­ir­rit­aði Haukur Harð­ar­son, stjórn­ar­for­maður félags­ins, sam­komu­lag­ið.

. Í des­em­ber 2012 var Ill­ugi Gunn­ars­son, mennta- og menn­inga­mála­ráð­herra, við­staddur þegar Orka Energy skrif­aði undir sam­starfs­samn­ing við kín­verska hér­aðið Xianyang og Sin­opec Star Petr­o­leum um þróun á jarð­varma­nýt­ingu og frek­ari útþennslu á hit­un­ar­kerfum í Xianyang. Und­ir­ritun samn­ings­ins fór fram á Íslandi. Fyrir hönd Orku Energy und­ir­rit­aði Haukur Harð­ar­son, stjórn­ar­for­maður félags­ins, sam­komu­lag­ið. Mynd: Orka­energy.com

Ill­ugi heim­sótti svo Kína í lok mars síð­ast­lið­ins. Á meðal þeirra sem voru með í för í þess­ari ferð ráð­herr­ans til Kína voru fimm full­trúar Orka Energy. Einn þeirra var Haukur Harð­ar­son, stjórn­ar­for­maður Orku Energy. Á öðrum degi heim­sóknar sinn­ar, þann 22. mars, kynnti hann sér jarð­varma­verk­efni í Xionx­ian hér­aði, sem unnin eru af SGEG, sem Orka Energy China á 49 pró­sent hlut í.

Þann 25. mars hitti Ill­ugi Fu Chengyu, stjórn­ar­for­mann Sin­opec. Sam­kvæmt dag­skrá ferðar ráð­herr­ans, sem Hring­braut hefur birt opin­ber­lega, tóku fimm aðilar utan Ill­uga þátt í fund­inum með Fu Chengyu. Þrír þeirra voru íslenskir emb­ætt­is­menn. Hinir tveir voru frá Orku Energy. Annar þeirra var Haukur Harð­ar­son.

"Nokkur fjár­hags­leg áföll"

Illugi skýrði frá því í hádeg­is­fréttum RÚV í gær, sunnu­dag, að hann hefði selt íbúð sína í Vest­urbæ Reykja­víkur til Hauks Harð­ar­son­ar. Hann setti síðan stöðu­upp­færslu inn á Face­book í dag þar sem kom fram að hann hefði selt íbúð­ina fyrir 53,5 millj­ónir króna árið 2013 og að hann leigi hana nú til baka af Hauki á 230 þús­und krónur á mán­uði. Ill­ugi var því orð­inn ráð­herra þegar hann seldi íbúð­ina. Ástæðan hafi verið „nokkur fjár­hags­leg áföll“ sem á hann og eig­in­konu hans dundu fyrir nokkrum árum.

Kjarn­inn greindi frá því fyrr í dag að eitt þess­arra áfalla hafi verið gjald­þrot Sero ehf., félags sem Ill­ugi hafi átt hlut í og varð gjald­þrota í nóv­em­ber 2012. Ekk­ert fékkst upp í 65 milljón króna kröfur í bú félags­ins.

Ill­ugi hefur sagt að hann hafi sýnt frum­kvæði af því að upp­lýsa um þessi tengsl sín við Hauk. Stundin greindi hins vegar frá því í gær að fjöl­mið­ill­inn hefði árang­urs­laust reynt að fá svör frá Ill­uga um tengsl hans og Orku Energy, meðal ann­ars vegna þess að Haukur Harð­ar­son hefði keypt íbúð Ill­uga sam­kvæmt afsali frá 23. júní 2014, áður en hann skýrði frá kaup­unum í hádeg­is­fréttum RÚV í gær.

RÚV greindi síðan frá því í dag að Ill­ugi hafi látið hjá líða í rúmar tvær vik­ur, nánar til­tekið 20 daga, að upp­lýsa að stjórn­ar­for­maður Orku Energy hefði keypt íbúð hans þrátt fyrir að hafa verið ítrekað spurður af fjöl­miðlum um tengsl hans við fyr­ir­tæk­ið.

Jóhanna Sig­urð­ar­dóttur og Össur Skarp­héð­ins­son voru bæði við­stödd und­ir­ritun samn­inga í apríl 2012.

Fleiri ráð­herrar hjálpað

Illugi hefur ítrekað bent á að aðrir ráð­herrar hafi einnig stutt við Orku Energy á erlendum vett­vangi og hefur nefnt bæði Össur Skarp­héð­ins­son, fyrrum utan­rík­is­ráð­herra og Jóhönnu Sig­urð­ar­dótt­ur, fyrrum for­sæt­is­ráð­herra, í þeim efn­um. Og það er hár­rétt hjá hon­um.

Þegar Fu Chengyu, stjórn­ar­for­maður Sin­opec, kom til Íslands í apríl 2012 skrif­aði hann undir sam­starfs­samn­ing í Þjóð­menn­ing­ar­hús­inu við Hauk Harð­ar­son hjá Orku Energy. Jóhanna og Wen Jiabao, þáver­andi for­sæt­is­ráð­herra Kína, voru bæði við­stödd und­ir­rit­un­ina. Það var Össur Skarp­héð­ins­son líka.

Gunnar Bragi Sveins­son utan­rík­is­ráð­herra var við­staddur und­ir­ritun SGEG, dótt­ur­fé­lags Orku Energy, við Zhouzhi-hverfið í Xian-­borg í Kína þann 3. júlí 2014. Hann kynnti sér líka starf­semi Orku Energy í Kína í ferð­inni.

Gunnar Bragi Sveins­son utan­rík­is­ráð­herra kynnti sér lika starf­semi Orku Energy í Kína í júlí 2014. Mynd: Orka­energy.com

For­set­inn hefur stutt vel við Orku Energy

En eng­inn stjórn­mála­maður hefur lík­ega komið meira að sam­skiptum Orku Energy við Sin­opec og kín­versk stjórn­völd en Ólafur Ragnar Gríms­son, for­seti Íslands. Sam­kvæmt heima­síðu for­seta­emb­ætt­is­ins hefur for­set­inn átt fjöl­marga fundi með stjórn­endum Sin­opec og íslenskum orku­fyr­ir­tækjum sem hafa verið í sam­starfi við kín­verska orkuris­ann frá árinu 2005. 16. jan­úar fund­aði hann með Wen Jiabao, for­sæt­is­ráð­herra Kína þar sem meðal ann­ars var rætt um um að efla sam­starf Orku Energy og Sin­opec. Þann 24. Febr­úar 2012 fund­aði Ólafur Ragnar með Hauki Harð­ar­syni þar sem rætt um „efl­ingu jarð­hita­nýt­ingar Kína, Fil­ipps­eyjum og víð­ar".

 

Fu Chengyu, stjórn­ar­for­maður Sin­opec, Ólafur Ragnar Gríms­son, for­seti ÍSlands, og Haukur Harð­ar­son, stjórn­ar­for­maður Orka Energy í apríl 2012. Mynd: Orka­energy.com

 

Þann 20. apríl 2012 birt­ist síðan önnur frétt heima­síðu emb­ætt­is­ins um jarð­hita­sam­vinnu við Kína. Þar sagði að for­set­inn hafi fundað með Fu Chengyu, stjórn­ar­for­manni Sin­opec, vegna þess að „Orka Energy og Sin­opec hafa samið um gríð­ar­legar hita­veitu­fram­kvæmdir Kína, sem m.a. felur sér stærstu hita­veitur heims [. .] Stjórn­ar­for­maður Sin­opec lýsti því yfir að fyr­ir­tæk­ið, sem er eitt af stærstu fyr­ir­tækjum heims, hefði ákveðið að gera sam­vinnu við ísland, Orku Energy og vís­inda- og tækni­sam­fé­lagið Islandi, að for­gangs­máli orku­stefnu fyr­ir­tæk­is­ins kom­andi árum og ára­tug­um".

Þann 26. Apríl 2012 átti for­set­inn fund með sendi­herra Víetnam á Íslandi þar sem meðal ann­ars var vikið að sam­koum­lagi „milli Orka Energy og Sin­opec, eins stærsta orku­fyr­ir­tækis Kína, um stór­felldar jarð­hita­fram­kvæmdir en Haukur Harð­ar­son, stjórn­andi Orka Energy, stýrir starf­semi þess í Asíu­löndum frá Víetna­m“.18. sept­em­ber 2013 átti Ólafur Ragnar síðan fund með Hauki Harð­ar­syni um jarð­hita­verk­efni í Kína, Fil­ipps­eyjum og fleiri lönd­um.

For­set­inn hefur því stutt Orku Energy mjög vel í útrás félags­ins.

Og Orka Energy hefur stutt við for­set­ann

Orka Energy hefur einnig stutt við Ólaf Ragn­ar. Félagið var eitt af níu félögum sem studdi fram­boð Ólafs Ragn­ars til for­seta sum­arið 2012. Félagið greiddi sam­tals 200 þús­und krónur kosn­inga­sjóð hans. Lög­fræði­stofa Gunn­ars Thorodd­sen ehf., sem er eigu Gunn­ars Thorodd­sen, fyrrum fram­kvæmda­stjóra Orku Energy, studdi einnig Ólaf með 200 þús­und króna fram­lagi. Alls námu fram­lög lög­að­ila 1.390 þús­undum króna og þessi tvö fram­lög þvi tæp­lega 30 pró­sent allra slíkra fram­laga sem Ólafur Ragnar þáði í aðdrag­anda síð­ustu for­seta­kosn­inga.