Margir kann­ast við að vera í „svefnskuld“ eftir langa vinnu­viku. Dag­arnir ein­hvern veg­inn rúma ekki öll þau verk­efni sem við ætlum okkur að leysa svo það bitnar á svefn­in­um. Til að bæta upp fyrir það leyfum við okkur að sofa lengur um helg­ar, en það er lík­lega ekki lausn­in, sam­kvæmt rann­sókn sem birt­ist í Cur­rent Biology.

Þegar við fáum ekki nægan svefn fer lík­ams­takt­ur­inn úr skorð­um. Lík­am­inn er m.a. orku­laus og við sækj­umst í að borða meira til að við­halda orku­þörf­inni. Þetta getur t.d. leitt til auk­innar lík­ams­þyngd­ar, auk þess minn­kar insúl­ín­næmi lík­am­ans sem þýðir að lík­am­inn á erf­ið­ara með að taka upp ork­una sem við gefum hon­um.

Í rann­sókn hóps­ins við Háskól­ann í Colora­do voru ýmsir líf­eðl­is­fræði­legir þættir skoð­aðir eins og insúlín næmi og lík­ams­þyngd. Einnig var fylgst með þátt­tak­endum og orku­inn­töku þeirra yfir dag­inn.

Þátt­tak­endum var skipt í þrjá hópa, einn hóp­ur­inn fékk nægan svefn (níu klukku­stund­ir) níu nætur í röð, sá næsti fimm klukku­stunda svefn níu nætur í röð og sá þriðji fékk fimm ­klukku­stunda svefn í fimm næt­ur, tvær nætur þar sem þátt­tak­endur réðu svefni sínum sjálfir og svo tvær nætur þar sem svefn­inn var styttur niður í fimm klukku­stund­ir á ný.

Hóp­arnir tveir sem ekki fengu nægan svefn sýndu strax breytta orku­inn­töku, þ.e. þau sóttu öll í meiri mat á kvöldin auk þess minnk­aði insúl­ín-­næmi þeirra. Þetta ástand var stöðugt meðan hóp­arnir fengu ekki nægan svefn.

Þegar hópur númer þrjú fékk svo að bæta upp svefn­inn sinn, „um helg­ina“, minnk­aði orku­þörfin og þau hættu að snarla á kvöld­in. En þrátt fyrir það breytt­ist insúl­ín­næm­ið ekki.

Þegar kom svo aftur að svefn­litlum nóttum var hóp­ur­inn verr staddur í sam­an­burði við hóp­inn sem svaf ein­ungis fimm ­klukku­stund­ir­ níu nætur í röð. Ástæðan var sú að auk þess að hafa meiri orku­þörf og vera með minna insúl­in­næmi þá var lík­ami þátt­tak­enda einnig dott­inn úr takti, þ.e. lík­ams­klukkan hafði seinkað sér um þá klukku­stund sem þau sváfu lengur yfir helg­ina.

Lík­ams­klukkan okkar pass­ar ­upp­á­ að við seytum réttum horm­ónum á réttum tíma, sem aftur stjórnar svefn­mynstri okkar og svefn­gæð­um. Það má því segja að með því að bæta upp svefn­inn um helgar erum við að eyði­leggja svefn­inn fyrstu tvær til þrjár næt­urnar vik­una á eft­ir.

Skila­boð rann­sak­enda eru því, senni­lega svipuð og við höfum heyrt áður, að nægj­an­legur og umfram allt reglu­legur svefn er lyk­ill­inn að góðri heilsu. Þetta eru kannski ágæt­is­skila­boð inn í helg­ina.

Fréttin birt­ist fyrst á vef Hvatans.