Hvenær við borðum hefur áhrif á heilsufar okkar

Hlutfall einstaklinga sem glíma við offitu í Bandaríkjunum hefur farið úr 15 í 40 prósent á rúmum 40 árum. Að vaka og borða þegar fólk ætti frekar að sofa gæti haft meiri áhrif á þyngd en það að borða óhollan mat á matmálstíma.

matur
Auglýsing

Ofþyngd og offita virð­ast kannski vera þreytt hug­tök í umræð­unni, enda ætti holda­far ekki að skipta nokkru máli. Það sem þó skiptir máli er heilsu­far okkar og því miður er það svo að offita er tengd við aukna áhættu á fjölda sjúk­dóma.

Offita hefur auk­ist gríð­ar­lega síð­ast­liðin 30 ár, í Banda­ríkj­unum hefur hlut­fall ein­stak­linga sem glíma við offitu farið úr 15 pró­sent árin 1976-1980 upp í 40 pró­sent árið 2019. Á sama tíma glíma 33 pró­sent Banda­ríkja­manna við ofþyngd, ástand sem er oft und­an­fari offitu. Ætla má að allir þessir ein­stak­lingar þurfi í gegnum ævina á meira heil­brigð­is­þjón­ustu að halda í sam­an­burði við þá sem eru í kjör­þyngd.

Það er af þessum ástæðum sem rann­sóknir sem snúa að offitu og ofþyngd eru mik­il­væg­ar. Það skiptir máli að skilja hvað ger­ist í lík­am­anum til að skilja hvernig er hægt að koma í veg fyrir það, til að hámarka lífs­gæði ein­stak­linga, a.m.k. hvað heilsu­far þeirra varð­ar.

Auglýsing

Rann­sókn sem unnin var við Uni­versity of Virg­inia, sem fram­kvæmd var í mús­um, bendir til þess að lík­ams­klukkan geti bæði haft áhrif á hvað við borðum og hvernig við vinnum úr því. Rann­sóknin var birt í Cur­rent Biology snemma í þessum mán­uði.

Í rann­sókn hóps­ins í Virg­inu var fylgst með músum sem fengu mis­mun­andi fæði yfir nokkra vikna skeið. Ann­ars vegar fékk hópur af músum það sem mætti kall­ast nátt­úru­legt fæði og hins vegar fékk hópur af músum orku­ríkt fæði, þ.e. kalor­íu­ríkt fæði. Í báðum til­fellum var mat­ur­inn aðgengi­legur hvenær sem er sól­ar­hrings­ins.

Mun­ur­inn á milli hópanna kom á óvart, en mýsnar sem fengu orku­rík­ari mat voru lík­legri til að borða allan sól­ar­hring­inn, þ.e. milli þess sem gæti talist mál­tíð en einnig voru þær lík­legri til að borða á hvíld­ar­tím­um. Þessar mýs voru líka lík­legri til að fitna.

Þegar mýs sem ekki mynda dópamín, verð­launa­boða­efni sem við losum þegar við borðum góðan mat, fengu sömu með­ferð voru nið­ur­stöð­urnar aðr­ar. Þegar engin verð­launa­boð­efni voru til staðar héldu mýsnar réttum takti, óháð því hvort fæðan þeirra var orku­rík eða ekki.

Lík­ams­klukkan er það sem stjórnar takti lík­ama okk­ar, segir okkur hvenær við erum þreytt og hvenær við erum svöng. Þessi klukka slær takt­inn þegar kemur að öllum líf­eðl­is­fræði­legum ferlum í hverri frumu lík­ama okkar og er því, eins og gefur að skilja, mjög mik­il­vægt tæki til að við­halda heil­brigðum lík­ama. 

Lífs­stíll sem setur þennan takt úr skorðum getur því haft meiri áhrif en virð­ist við fyrstu sýn. Að vaka og borða þegar við ættum að sofa hef­ur, sam­kvæmt þess­ari rann­sókn, jafn­vel meiri áhrif á okkur en að borða óhollan mat á mat­máls­tím­um.

Fréttin birt­ist fyrst á vef Hvatans.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiFólk