Taldi ekki útilokað að brotið hafi verið gegn almennum hegningarlögum

Afskipti Jóns Steinars Gunnlaugssonar af máli Baldurs Guðlaugssonar í Hæstarétti voru illa séð af meðdómurum, enda fór þau gegn venju í réttinum.

Hæstiréttur
Auglýsing

Viðar Már Matth­í­as­son, dóm­ari við Hæsta­rétt, segir í svari við fyr­ir­spurn Kjarn­ans að hann hafi talið, að mögu­lega hafi afskipti Jóns Stein­ars Gunn­laugs­son­ar, þáver­andi dóm­ara við Hæsta­rétt, af máli Bald­urs Guð­laugs­son­ar, varðað við almenn hegn­ing­ar­lög. Hann hafi átt fund með Jóni Stein­ari, þar sem hann komi því til skila til Jón Stein­ars að hann ætti þegar í stað að láta af afskipt­un­um, og það hafi hann gert. Þess vegna hafi ekki verið farið með málið lengra.

Þetta kemur fram í svari Við­ars Más, fyrir hönd Hæsta­rétt­ar, við fyr­ir­spurn Kjarn­ans til rétt­ar­ins. Viðar Már var vara­for­seti Hæsta­réttar þegar mál Bald­urs var þar til með­ferð­ar.

Eins og greint var frá með ítar­legum hætti, í frétta­skýr­inga­þætt­inum Kveiki á RÚV, þá hefur Bene­dikt Boga­son, dóm­ari við Hæsta­rétt, stefnt Jóni Stein­ari vegna skrifa hans í bók­inni Með lognið í fangið - Um afglöp Hæsta­réttar eftir hrun, en þar heldur Jón Steinar því fram að „dóms­morð hafi verið framið gagn­vart Baldri Guð­laugs­syni.

Auglýsing

Baldur var dæmdur í Hæsta­rétti fyr­ir inn­­herj­a­­svik og brot í op­in­beru starfi, í tengslum við sölu hans á hluta­bréfum í Lands­­bank­an­um 17. og 18. sept­­em­ber 2008. Bald­ur var þá ráðu­neyt­is­­stjóri í fjár­­­mála­ráðu­neyt­inu og sat í sam­ráðs­hópi ís­­lenskra stjórn­­­valda um fjár­­­mála­­stöðug­­leika. Sölu­verð­mæti uppi á 192 millj­ónir króna var gert upp­tækt, en með dómi Hæsta­réttar var nið­ur­staða í hér­aði stað­fest.

Fyr­ir­spurn Kjarn­ans til Hæsta­réttar snéri að því, hvort það hafi komið til álita að kæra Jón Steinar fyrir brot á lögum í tengslum við afskipti hans af máli Bald­urs, en hann var van­hæfur í mál­inu sökum tengsla við Bald­ur. 

Svar Við­ars Más, fyrir hönd Hæsta­rétt­ar, við fyr­ir­spurn­inni var eft­ir­far­andi: „Vegna fyr­ir­spurnar sem borist hefur um hvort komið hafi til greina að kæra Jón Steinar Gunn­laugs­son, þá hæsta­rétt­ar­dóm­ara, vegna til­rauna hans til þess að hafa áhrif á afstöðu dóm­enda í máli nr. 279/2011: Ákæru­valdið gegn Baldri Guð­laugs­syni, vil ég taka eft­ir­far­andi fram: Ég var á þessum tíma vara­for­seti Hæsta­réttar og sat í for­sæti í þessu máli, en aðrir dóm­endur voru hæsta­rétt­ar­dóm­ar­arn­ir: Bene­dikt Boga­son, Garðar Gísla­son, Greta Bald­urs­dóttir og Ólafur Börkur Þor­valds­son. Eftir flutn­ing máls­ins og meðan á samn­ingu dóms í mál­inu stóð varð ég þess var að einn dóm­enda við rétt­inn, Jón Steinar Gunn­laugs­son, sem var van­hæfur til að dæma í mál­inu vegna náinna vin­áttu­tengsla við ákærða, hafði komið að máli við dóm­ar­ana Bene­dikt Boga­son og Garðar Gísla­son og síðar við Gretu Bald­urs­dóttur og freistað þess að sann­færa þau um að sýkna ætti ákærða í mál­inu. Í þessu skyni hafði hann meðal ann­ars afhent þeim blað með texta, sem hann hafði sjálfur samið, og taldi að þar væru meg­in­spurn­ingar í mál­inu settar fram og hver væru hin réttu svör við þeim. Svör­in, eins og hann setti þau fram, ættu að leiða til sýknu. Þessi hegðun dóm­ar­ans fór þvert á ríka venju hér við rétt­inn um að þegar dóm­ari er van­hæfur í máli, þá haldi hann sig til hlés og tjái sig ekki um málið hvað þá freisti þess að lýsa skoð­unum sínum á því hvernig eigi að dæma í því. Það er reyndar einnig svo að dóm­arar leit­ast ekki við að hafa áhrif á úrlausn mála, sem þeir eru ekki sjálfir dóm­arar í. 

Fram­an­greint er í sam­ræmi við fyr­ir­mæli laga um sjálf­stæði dóm­enda, sbr. 1. mgr. 24. gr. laga um dóm­stóla nr. 15/1998. Ég taldi að hátt­semi Jóns Stein­ars sam­rýmd­ist ekki fram­an­greindri venju og að ekki væri úti­lokað að afskipti dóm­ar­ans gætu falið í sér brot á ákvæðum í  XIV. kafla almennra hegn­ing­ar­laga nr. 19/1940. Ég átti þess vegna fund með Jóni Stein­ari og fann að þess­ari hátt­semi hans og óskaði eftir því að hann léti þegar af henni. Hann varð við beiðni minni og hætti þeirri við­leitni sem að framan er lýst. Ég taldi þess vegna ekki þörf á því að rann­saka hvort hátt­semin hefði falið í sér brot á ákvæðum í til­vitn­uðum kafla almennra hegn­ing­ar­laga til þess að unnt væri að leggja mat á hvort ástæða væri til að kæra hátt­sem­ina. Um þessa afstöðu vís­ast til 1. mgr. 28. gr. laga um dóm­stóla. Ég taldi heldur ekki til­efni til þess leggja grund­völl að kvörtun til nefndar um dóm­ara­störf, sbr. 2. mgr. grein­ar­inn­ar.“

Jón Steinar hefur sjálfur sagt, að engin lög hafi verið brotin þegar hann kom upp­lýs­ingum til með­dóm­ara í rétt­in­um, um sýknu­á­stæður í máli Bald­urs.

Mál Bene­dikts gegn Jóni Stein­ari var þing­fest 15. nóv­em­ber síð­ast­lið­inn og var þá gef­inn frestur til 13. des­em­ber til að skila grein­ar­gerð­u­m. Lög­maður Bene­dikts í mál­inu er Vil­hjálm­ur Vil­hjálms­­son hrl. og verj­andi Jón Stein­­ars er Gest­ur Jóns­­son hrl.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent