Þeir sem kaupa sína fyrstu íbúð hafa orðið eldri og eldri síðustu áratugi. Þetta kemur fram í nýrri könnun Íbúðalánasjóðs en árið 1970 voru kaupendur fyrstu fasteignar að meðaltali 22 ára og þeir sem keyptu á árunum 1970 til 1970 að meðaltali um 24 ára. Þessi meðalaldur fer svo hækkandi með hverjum áratug og voru þeir sem keyptu sína fyrstu fasteign eftir síðustu aldarmót að meðaltali um 28 ára gamlir.
Þrátt fyrir að meðalaldur kaupenda á árunum 2000 til 2018 hafi verið 28 ár var um 41 prósent kaupenda yngri en 25 ára á árunum 2000 til 2009 en aðeins um 28 prósent kaupenda var undir 25 ára aldri eftir árið 2010. Þessar niðurstöður eru samkvæmt tilkynningu frá Íbúðalánasjóði vísbending um að annaðhvort hafi sífellt orðið erfiðara fyrir ungt fólk að koma inn á markaðinn eða fólk kjósi að kaupa sér sína fyrstu fasteign síðar á lífsleiðinni.
Meirihluti fyrstu kaupenda í dag fær aðstoð frá fjölskyldu
Af þeim sem keyptu sína fyrstu fasteign á árunum 1970 til 1979 fengu 38 prósent aðstoð við fjármögnun frá ættingjum og vinum. Næsta áratug þar á eftir eða frá 1980 til 1989 fengu eingöngu um 35 prósent þeirra sem voru að kaupa sína fyrstu fasteign aðstoð frá ættingjum eða vinum en það er lægsta hlutfallið sem mældist í könnuninni.
Árið 2004 hófu bankarnir innreið sína inn á lánamarkaðinn með látum og buðu allt að 100 prósent lán. Þrátt fyrir það jókst hlutfall þeirra sem fengu aðstoð við fjármögnun fyrstu húsnæðiskaupa í 44 prósent á árunum 2000 til 2009. Eftir hrun eða á árunum eftir 2010 hefur þetta hlutfall farið upp í 59 prósent og því telur Íbúðalánasjóður því ljóst að meirihluti kaupenda fékk aðstoð við sín fyrstu húsnæðiskaup eftir hrun.
Leigjendur ólíklegir til þess að ráðast í fasteignakaup
Langflestir leigjendur, eða 89 prósent, telja líklegt eða öruggt að þeir yrðu áfram á leigumarkaði eftir hálft ár. Auk þeirra telur 21 prósent þeirra sem eru í foreldrahúsum líkur á að þeir færi sig yfir á leigumarkað á næstu 6 mánuðum.
Íbúðaskuldir heimilanna halda áfram að vaxa að raunvirði
Í lok maí voru íbúðaskuldir heimilanna 5,7 prósent meiri að raunvirði en í sama mánuði árið áður og hefur 12 mánaða hækkun íbúðaskulda að raunvirði ekki verið meiri frá byrjun árs 2010.
Frá því í byrjun árs 2016 hafa heildarskuldir heimilanna með veð í íbúð aukist langmest hjá lífeyrissjóðunum af fjármálastofnunum landsins eða um ríflega 100 prósent að raunvirði.
