Ríkisskattstjóri hefur ákveðið að senda fjölmiðlum ekki upplýsingar um greiðendur hæstu skatta að lokinni yfirferð á álagningu vegna ársins 2018. Ástæðan er sú að birtingin er ekki talin samræmast þeim ákvörðunum sem gilda um persónuvernd og friðhelgi einkalífsins.
Í frétt á vef embættisins segir að þetta sé gert í framhaldi af áliti Persónuverndar í máli vegna vefsins Tekjur.is. Stjórn Persónuverndar komst í lok nóvember að þeirri niðurstöðu að óheimilt væri að halda úti stafræna gagnagrunninum Tekjur.is þar sem upplýsingar úr skattskrá eru gerðar aðgengilegar. Rekstrarfélag gagnagrunnsins var gert að eyða gagnagrunninum og öðrum upplýsingum úr skattskrá sem félagið hafði undir höndum.
Vefurinn Tekjur.is opnaði 12. október síðastliðinn. Þar var hægt að nálgast upplýsingar um launa- og fjármagnstekjur allra fullorðinna Íslendinga eins og þær birtust í skattskrá ríkisskattstjóra 2017. Upplýsingarnar sýndu því tekjur allra landsmanna á árinu 2016. Hægt var einfaldlega að fletta þeim einstaklingi upp sem viðkomandi hefur áhuga á að vita hvað var með í tekjur á árinu.
Samkvæmt niðurstöðu stjórnar Persónuverndar mátti hins vegar ekki setja þær opinberu upplýsingar fram með rafrænum og aðgengilegum hætti.
Álagningaskrárnar ekki birtar fyrr en í ágúst
Árum saman hefur embætti ríkisskattstjóra birt lista yfir þá 40 einstaklinga sem greiða hæsta skatta hérlendis samkvæmt álagningarskrá. Á sama tíma eru þær skrár gerðar tímabundið aðgengilegar og nokkrir íslenskir fjölmiðlar ná í þær, búa til lista yfir tekjur einstaklinga eftir atvinnugreinum og selja forvitnum almenningi sem byggja á skránum.
Þær upplýsingar, sem embætti ríkisskattstjóra velur að birta með þessum hætti, hafa þó ekki gefið ekki raunsanna mynd af tekjum Íslendinga.
Álagningarskrár sýna ekki raunsanna mynd
Sumir sem greiða himinháa skatta hafa getað beðið þangað til eftir að álagningarskráin er birt og talið svo fram. Þannig hafa þeir sloppið við að lenda á útsendum lista ríkisskattstjóra, og að nöfn þeirra birtist í flestum fjölmiðlum landsins. Og í álagningaskránum kemur bara fram hverjar heildargreiðslur viðkomandi vegna opinberra gjalda voru. Þar er ekki hægt að sjá t.d. hversu mikið hver einstaklingar þénaði í launatekjur og hversu háar fjármagnstekjur þeirra voru. Það skiptir umtalsverðu máli í ljósi þess að staðgreiðsla skatta af launatekjum er á bilinu 36,94 til 46,24 prósent að útsvari meðtöldu en fjármagnstekjuskattur var 20 prósent þangað til um síðustu áramót þegar hann var hækkaður upp í 22 prósent.
Ef einstaklingur er með þorra tekna sinna í formi fjármagnstekna þá borgar hann mun minna hlutfall af tekjum sínum til ríkissjóðs en ef hann er með þær í formi launatekna.
Upplýsingar um það hvernig tekjur fólks skiptast, og tæmandi upplýsingar um hverjir borga hvað í skatta, er hins vegar hægt að finna í áðurnefndri skattskrá. Þeirri sem myndaði gagnagrunn Tekjur.is sem stjórn Persónuverndar úrskurðaði að stæðist ekki lög.
