Með nútíma­tækni, eins og sýnd­ar­veru­leika­gler­aug­um, finna fleiri en áður fyrir hreyfi­veiki, eins og sjó- og bíl­veiki. Sjálf­keyr­andi bílar munu svo fjölga þeim enn frekar sem finna ein­kenn­in. Þetta kemur fram í máli Hann­esar Pet­er­sen, háls-, nef- og eyrna­læknir og pró­fessor við Lækna­deild HÍ, í nýjasta tölu­blaði Lækna­blaðs­ins.

„Með sýnd­ar­veru­leika­tækni hafa menn skapað hreyfi­heim sem er svo raun­veru­legur að ein­stak­lingar finna fyrir hreyfi­veiki, eins og sjó- eða bíl­veiki, þótt þeir sitji eða standi kyrr­ir,“ segir hann en Hannes stendur fyrir ráð­stefnu um hreyfi­veiki í Hofi á Akur­eyri 7. til 10. júlí næst­kom­andi.

Hreyfi­veiki er regn­hlíf­ar­heiti yfir bíl­veiki, sjó­veiki, flug­veiki, geim­veiki og alla við­leitni okkar mann­anna við að auka ferða­getu okkar í fara­tæki sem getur leitt til ferða­veiki. Sjó­veiki er algeng­ust enda ýkt­ustu hreyf­ing­arn­ar. Þreyta, sundl, höfgi, ógleði, upp­köst og að svitna eru helstu ein­kenni hreyfi­veiki.

Skynj­unin veldur hreyfi­veiki

Hannes segir að leikja­fram­leið­endur hafi skoðað mögu­leik­ann á að nota sýnd­ar­veru­leika­gler­augu við leiki sína en spil­arar hafi oft hafnað þeim vegna hreyfi­veiki. Þeim finn­ist betra að horfa á skjá­inn því þeir upp­lifi of mikil ein­kenni hreyfi­veiki í gegnum gler­aug­un. Þeim sé óglatt og líði ekki vel.

Hannes segir fólk ekki skynja hreyfi­ert­ingu í jafn­væg­is­hluta innri eyrna í sýnd­ar­veru­leika, heldur sé sjón­upp­lifunin slík, til dæmis í bíl eða rús­sí­bana, að við­kom­andi sé nán­ast við það að kasta upp.

„Fyrst héldum við að skynjun í gegnum innra eyra væri mik­il­væg­ari en sjónin við sjó­veiki. Nú erum við að átta okkur á að það sjón­ræna nægir,“ segir hann. Hreyf­ingin sjálf valdi því ekki hreyfi­veiki heldur skynj­un­in. „Það er svo margt nýtt í þessu sem nútíma­tækni hefur fært okk­ur.“

Kvartað yfir heyfi­veiki með sjálf­keyr­andi bíla

Hannes segir að rétt eins og tölvu­leikjaunn­endur finni fyrir hreyfi­veiki lýsi flug­menn sem þjálfa hæfni sína í flug­hermi sömu ein­kenn­um. „Þeir vita að hermir­inn er fastur við jörð og inni í bygg­ingu. Þótt hann sé á glussum og hreyf­ist lít­il­lega er það ekk­ert í lík­ingu við flug­vél­ina sem þeir skynja í gegnum skjái í herm­in­um. Þetta er kallað flug­hermi­veik­i.“

Þekktir bíla­fram­leið­endur taka þátt í umræðu um sjálf­keyr­andi bíla á ráð­stefn­unni. „Hreyfi­veiki er ein af umkvört­unum í til­raunum með sjálf­keyr­andi bíla,“ segir Hann­es. Þeir þyki hvik­ari í hreyf­ing­um. Þá muni fólk hvorki keyra sjálft nésnúa fram á við heldur njóta sam­skipta við aðra í bíln­um. Því séu núna vanga­veltur um hvort nota megi þessa sömu tækni, sýnd­ar­veru­leik­ann, til að koma í veg fyrir hreyfi­veiki.

Hægt er að hlusta á hlað­varp Lækna­blaðs­ins þar sem spjallað er við Hann­es hér.