Unnt væri að framleiða næga repjuolíu hér landi fyrir eldsneyti á allan skipaflota Íslendinga en hann brennir árlega um 160 þúsund tonnum af jarðdísilolíu. Samgöngustofa telur að ræktun og notkun repjuolíu hér á landi sé hagkvæm og góður kostur þegar litið er til umhverfisáhrifa. Sigurður Ingi Jóhannsson, samgöngu- og sveitastjórnarráðherra, hyggst skipa starfshóp sem vinna á að áætlun um að íslenski skipaflotinn noti 5 til 10 prósent íblöndun af íslenskri repjuolíu á aðalvélar sínar.
Hægt að nýta repjuolíu á þorra véla
Árið 2008 hófst verkefni um sjálfbæra ræktun orkujurta til skipaeldsneytis á Íslandi hjá Siglingastofnun Íslands. Samkvæmt svari Sigurðar Inga við fyrirspurn frá Silju Dögg Gunnarsdóttur, þingmanni Framsóknarflokksins, um sjálfbæra ræktun orkujurta hefur verkefnið skilað mikilli þekkingu, en rannsóknir á ræktun repju sem orkujurtar og notkun lífdísils hafa sýnt að hægt er að framleiða hér á landi lífdísil úr repjuolíu sem nýta má sem eldsneyti á þorra þeirra véla sem gerðar eru fyrir dísilolíu úr jarðolíu.
Í svari ráðherra segir að þegar litið sé til markmiða um sjálfbærni í orkuframleiðslu og loftslagsmarkmiða sé ræktun og notkun repjuolíu góður kostur. Ávinningurinn fari þó að nokkru leyti eftir því landi sem valið er.
Sé valið land sem ræst hefur verið fram gæti ávinningurinn orðið hverfandi. Sé valið ógróið land, svo sem eins og þeir sandar sem eru hér á landi, verður ávinningurinn mestur.
Brennir 160 þúsund tonnum á ári
Íslenski fiskiskipaflotinn brennir árlega um 160 þúsund tonnum af jarðdísilolíu. Orkan sem repjudísill gefur við brennslu er mjög sambærileg við það sem jarðdísill gefur af sér. Til þess að rækta repju sem gefur þetta magn af eldsneyti þarf 160 þúsund hektara lands miðað við að hver hektari gefur af sér um eitt tonn af repjuolíu.
Sé miðað við ræktun repju á sandi dregur hver hektari lands í sig um 6 tonn af koldíoxíði (CO2) á ræktunartíma, með tilliti til brennslu eldsneytis við notkun tækja við ræktunina. Við ræktun repju á 160 þúsund hekturum lands dregur hún því í sig tæplega milljón tonn af koldíoxíði meðan á ræktuninni stendur.
Við brennslu á 160 þúsund tonnum af repjuolíu eru losuð um 500 þúsund tonn af koldíoxíði í andrúmsloftið. Eftir standa um 500 þúsund tonn af koldíoxíði sem ræktunin hefur dregið til sín úr andrúmsloftinu og bundið í jörð. Koldíoxíðið sem bundist hefur undirbýr jarðveginn fyrir næstu ræktun.
Við brennslu á 160 þúsund tonnum af jarðdísil er losunin koldíoxíðs tæp 500.000 tonn. Losun koldíoxíðs sem verður við brennslu jarðdísils og repjuolíu er því mjög sambærileg en við ræktun á repjuolíu er sama magni af koltvíoxíði bundið í jörðu.
Hægt að nota aukaafurðir repjuræktunar í áburð og fóðurmjöl
Enn fremur kemur fram í svarinu að þær aukaafurðir sem fylgja repjuræktun er hægt að nota sem áburður og fóðurmjöl sem notað er sem dýrafóður. Við framleiðslu á repjudísil fellur einnig til verðmæt aukaafurð, glyseról. Glyserólið þarf að hreinsa en er síðan hægt að nota til hreinsunar í margs konar efnaiðnaði.
Samhliða þessum rannsóknum hefur farið af stað samstarfsverkefni Samgöngustofu, verkfræðistofunnar Mannvits og útgerðarfyrirtækisins Skinney-Þinganes á Höfn í Hornafirði.
Útgerðarfyrirtækið rekur stórt kúabú á Flatey á Mýrum þar sem ræktuð er repja og unnin úr henni olía sem er nýtt sem eldsneyti fyrir skip fyrirtækis. Auk þess fylgir ræktuninni áburður og fóðurmjöl fyrir nautgripi, en á búinu eru alls 500 nautgripir. Stefnt er að því að allt eldsneyti fiskiskipa fyrirtækisins verði hrein repjuolía í framtíðinni og að allur fóðurbætir kúabúsins að koma frá repjuræktuninni.
Markmiðið að íslenski skipaflotinn noti íslenska repjuolíu
Á Íslandi eru um 480.000 hektarar af ónotuðu ræktunarlandi sem með sérstöku átaki væri að nýta til að framleiða alla þá olíu sem íslenski skipaflotinn notar, að því er fram kemur í svarinu. Ræktun repjuolíu myndi því ekki ógna matvælaframleiðslu þar sem þessi landsvæði eru ekki í notkun í dag.
„Þegar litið er til markmiða um sjálfbærni í orkuframleiðslu og loftslagsmarkmiða er þetta ótvírætt góður kostur,“ segir Sigurður Ingi en hann ætlar að sjá til þess að rannsóknarverkefnið haldi áfram enda sé það hluti af áhersluatriðum stjórnvalda til að mæta losunaráhrifum samkvæmt Parísarsamkomulaginu sem og aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar í loftslagsmálum.
Þá hafa stjórnvöld hyggju að fara af stað með aðgerðaáætlun til að ná því markmiði að íslenski skipaflotinn noti 5 til 10 prósent íblöndun af íslenskri repjuolíu á aðalvélar sínar. Stefnt er að því að starfshópur verði skipaður sem fyrst og að fyrstu drög liggi fyrir í árslok.
