Ferða­bann milli Evr­ópu og Banda­ríkj­anna sem Don­ald Trump Banda­ríkja­for­set­i til­kynnti um í nótt hefur vakið bæði reiði og ringul­reið beggja vegna Atl­ants­hafs­ins. Bannið nær til allra Schen­gen-­ríkj­anna, þar með talið Íslands­, og mun standa í einn mán­uð. Bannið mun hafa víð­tæk áhrif á efna­hag og sam­fé­lag margra ríkja, m.a. Íslands.

Fram­kvæmda­stjórn Evr­ópu­sam­bands­ins gaf út yfir­lýs­ingu í morgun þar sem við­brögð Banda­ríkja­for­seta voru for­dæmd. Á sama tíma eru þó mörg ­Evr­ópu­lönd að grípa til harðra aðgerða, meðal ann­ars ferða­tak­mark­ana. Dan­mörk og Ítalía hafa gengið hvað lengst.

„Kór­ónu­veiran er alþjóð­leg vá sem tak­markast ekki við neina heims­álfu. Hún þarfn­ast sam­vinnu í stað ein­hliða aðgerða,“ sagði í yfir­lýs­ing­u fram­kvæmda­stjórn­ar­inn­ar. „Evr­ópu­sam­bandið er ósátt við þá stað­reynd að ákvörð­un ­Banda­ríkj­anna um að setja á ferða­bann hafi verið tekin ein­hliða og án sam­ráðs.“

Ferða­bannið nær til allra Schen­gen-land­anna og virð­ist ekki ­taka til­lit til fjölda smita í ein­stökum lönd­um. Þannig eru til dæmis Bret­land og Írland und­an­þegin bann­inu.

Tug­þús­undir Banda­ríkja­manna sem staddir eru í Evr­ópu klór­uð­u ­sér í höfð­inu er þær vökn­uðu í morgun og sáu fréttir um ferða­bann­ið. Margt er enn á huldu um hvernig tak­mark­an­irnar verða útfærðar og ótt­ast fólk að flug­ferðir verði nú felldar niður í stórum stíl. Staða flug­fé­laga, hót­ela og fleiri ferða­þjón­ustu­fyr­ir­tækja er einnig óljós en greinin hafði þegar orð­ið ­fyrir miklum skakka­föllum síð­ustu daga vegna ferða­tak­mark­ana innan Evr­ópu.

En Banda­ríkja­menn eru langt í frá þeir einu sem vökn­uð­u undr­andi og ringl­aðir í morg­un. Stjórn­völd í sífellt fleiri ríkjum hafa grip­ið til hertra aðgerða til að reyna að hefta og hægja á útbreiðslu nýju kór­ónu­veirunn­ar.

• Í dag hafa greinst smit hjá yfir 124 þús­und manns víða um heim. Dauðs­föll af völdum veiru­sýk­ing­ar­innar eru komin yfir 4.600. Tæp­lega 81 ­þús­und hafa sýkst í Kína og þar í landi hafa tæp­lega 3.200 lát­ist. Far­ald­ur­inn virð­ist hins vegar í rénun í land­inu.
• Utan Kína hafa lang­flest dauðs­föllin verið á Ítalíu eða 827. Þar hafa yfir 12.400 manns sýkst og gjör­gæslu­deildir eru yfir­fullar af lífs­hættu­lega veiku fólki. Í Íran hafa meira en 9.000 smit verið greind og yfir 350 hafa dá­ið. Í Suð­ur­-Kóreu, þar sem far­ald­ur­inn breidd­ist út snemma á árinu hafa 66 lát­ist en nýjum smitum hefur fækkað hratt síð­ustu daga.
• Í Frakk­landi hefur verið til­kynnt um 48 dauðs­föll af völd­um COVID-19 og yfir 80 á Spáni.
• Fyrstu dauðs­föllin af völdum veiru­sýk­ing­ar­innar hafa ver­ið til­kynnt í Aust­ur­ríki, Grikk­landi, Fíla­beins­strönd­inni og Alsír síð­ustu klukku­stund­ir­. Í gær urðu fyrstu dauðs­föllin á Írlandi, Alban­íu, Belg­íu, Sví­þjóð og Búlgar­íu svo dæmi séu tek­in.
• Stað­fest til­felli veirunnar eru fá enn sem komið er í Afr­ík­u en heil­brigð­is­yf­ir­völd í löndum álf­unnar búast við far­aldri og und­ir­búa sig ­sam­kvæmt því.
• Stjórn­völd á Ind­landi hafa hætt útgáfu vega­bréfs­á­rit­ana til­ ­ferða­manna. Þar hafa 73 til­felli veirunnar verið stað­fest en mjög lík­lega er um ­mikla van­grein­ingu að ræða.
• Yfir­völd á Ítalíu hafa hert mjög á aðgerðum sínum síðust­u ­klukku­stund­ir.  Þar verður öll­u­m versl­unum fyrir utan apó­tek og mat­vöru­búðir lok­að. Ferða­tak­mark­anir og ­sam­komu­bönn eru einnig í gildi.
• Rík­is­stjórn Spánar hefur öll verið skimuð fyrir veirunni og að minnsta kosti einn ráð­herra er sýkt­ur. Öllum fót­bolta­leikjum í yfir­stand­and­i ­um­ferð í það minnsta hefur verið frestað. Lið Real Madrid er nú allt í sótt­kví.
• Að minnsta kosti 22 ríki hafa gripið til þess ráðs að loka skól­u­m, m.a. Dan­mörk, Írland, Kasakstan og Malta.
• Alþjóða heil­brigð­is­mála­stofn­unin hefur lýst því yfir að COVID-19 sé heims­far­ald­ur.
• Hluta­bréfa­mark­aðir hafa ekki farið var­hluta af vend­ing­um ­síð­ustu klukku­stunda og FTSE-­vísi­talan lækk­aði um 5% í morgun og hefur ekki verið lægri síðan 2012. Hér á landi má m.a. sjá áhrifin í verði hluta­bréfa í Icelanda­ir.
• Leikjum í NBA-­deild­inni í körfu­bolta hefur verið frestað um ó­á­kveð­inn tíma eftir að leik­maður Utah Jazz greind­ist með COVID-19 í gær.
• Starfs­fólk Twitter um allan heim skal nú um óákveðin tíma vinna frá heim­ilum sínum og svip­aða sögu er að segja um starfs­fólk fjöl­margra ann­arra stórra og alþjóð­legra fyr­ir­tækja, s.s. Microsoft, Face­book og Amazon.

Far­ald­ur­inn virð­ist í rénun í Kína og Suð­ur­-Kóreu sem gef­ur á­kveðnar vís­bend­ingar um hvað koma skal í Evr­ópu og víð­ar. Aðgerð­ir ­stjórn­valda, meðal ann­ars hér á landi, miða fyrst og fremst að því að hægja á út­breiðsl­unni svo koma megi í veg fyrir ofur­á­lag á heil­brigð­is­kerfið og ó­tíma­bær dauðs­föll af þeim sök­um.