Þeir handhafar íslenskra ökuskírteina sem fæddir eru á erlendri grundu urðu sumir hverjir undrandi er þeir sóttu stafrænt ökuskírteini í símana sína. Á stafrænum skírteinum var fæðingarstaður þeirra nefnilega skráður sem Ísland.
Ástæðan fyrir þessu var sú að fæðingarlandið „fór inn sem fasti“ í fyrstu útgáfu ökuskírteinisins, en þetta á að vera búið að leiðrétta, samkvæmt svari Vigdísar Jóhannsdóttur markaðsstjóra verkefnastofunnar Stafræns Íslands við fyrirspurn Kjarnans.
Þrátt fyrir þessa byrjunarörðugleika sem snertu hluta notenda hefur almenningur tekið þessari nýju rafrænu lausn fagnandi frá því hún var kynnt í upphafi mánaðar, en fyrr í vikunni höfðu hartnær 53 þúsund ökuþórar sótt sér stafræn ökuskírteini í símana, eða um það bil fjórðungur allra þeirra sem hafa íslensk ökuskírteini.
Ísland er annað ríkið í Evrópu sem kynnir rafræn ökuskírteini til sögunnar, en enn sem komið er gilda þau bara innanlands.
Bent á að auðvelt sé að búa til eins útlítandi stafræn kort
Fram kom við kynningu stafrænu ökuskírteinanna í síðustu viku að þau ættu að hafa sama gildi og plastskírteinin, sem þýðir að auk þess að geta sýnt lögreglu fram á gild ökuréttindi á fólk á að geta sannað á sér deili með nýju skírteinunum þar sem þess er þörf, eins og við kosningar, í Vínbúðum og víðar.
En stafrænni framtíð fylgja áskoranir og bent hefur verið á að auðveldara sé að falsa stafrænu skírteinin en plastkort og einnig að erfitt gæti verið fyrir aðra en lögreglu og þá sem hafa fengið búnað til þess að skanna strikamerkið á skírteinunum að virkilega sannreyna þau.
Hér má sjá til dæmis sjá dæmi um „stafrænt ökuskírteini“ sem búið var til með ókeypis hugbúnaði, en þegar notendur hafa sótt þetta skírteini í veskið í símanum sínum lítur það nokkurnveginn út eins og hið ríkisútgefna stafræna skírteini. Lítið mál mun vera fyrir kunnuga að búa til skírteini sem er ennþá líkara þeim sem ríkið gefur út.
Í ljósi þessa spurðist blaðamaður fyrir um það hvernig stafrænu ökuskírteinin yrðu sannreynd, til dæmis ef fólk ætlaði að framvísa þeim til að sanna á sér deili við kosningar, í Vínbúðum eða önnur tækifæri, eins og ráðherrar sögðu að yrði mögulegt á kynningarfundi um skírteinin í síðustu viku.
Vigdís svaraði því til að markmið stafrænu ökuskírteinanna væri samstarf við lögreglu til að sýna fram á ökuréttindi, svo ökumenn yrðu ekki sektaðir ef plastkortið gleymdist heima.
En ef það „sé vilji“ til að nota stafrænu skírteinin, til dæmis við kosningar, yrði „framkvæmd leið til staðfestingar í samstarfi við þá aðila sem að máli koma,“ en embætti ríkislögreglustjóra hefur í dag eitt tólið sem þarf til þess að sannreyna rafrænu skírteinin með strikamerkisskanna.
Vigdís bendir á að hvað falsanir varði sé „ýmislegt hægt með einbeittum brotavilja“, rétt eins og þegar kemur að plastkortum.
Íslenskur sproti skipaður ungum konum kom að verkefninu
Íslenska tæknifyrirtækið SmartSolutions, sem stofnað var í september árið 2018 hefur unnið að tæknilegri útfærslu rafræna ökuskírteinisins, en verkefnið er framkvæmt í samstarfi embættis ríkislögreglustjóra og verkefnastofunnar Stafræns Íslands, sem heyrir undir fjármála- og efnahagsráðuneytið, frá því síðasta haust.
Fyrirtækið, sem aðallega er skipað ungum konum, mun fá 8,5 milljónir króna greitt fyrir vinnu sína við ökuskírteinin samkvæmt samningi um verkefnið, samkvæmt svari Stafræns Íslands við fyrirspurn Kjarnans.
Rætt var við þær Þórdísi Jónu Jónsdóttur og Eddu Konráðsdóttur frá SmartSolutions í Tæknivarpinu í Hlaðvarpi Kjarnans í gær, þar sem þær ræddu stofnun fyrirtækisins og verkefnin, meðal annars gerð stafræna ökuskírteinisins.
