„Hér viðrar dóms­mála­ráð­herra arfa­slæma hug­mynd um lokuð svæði fyrir flótta­fólk sem bíður brott­vís­un­ar.“ Þetta segir Andrés Ingi Jóns­son, þing­maður utan flokka, á Face­book í dag en þarna vísar hann í orð Áslaugar Örnu Sig­ur­björns­dóttur dóms­mála­ráð­herra í óund­ir­búnum fyr­ir­spurna­tíma á Alþingi í dag.

Þar viðr­aði hún þá hug­mynd að vista fólk á afmörk­uðu svæði eftir að ákveðið hefur verið að vísa því af landi brott, til að koma í veg fyrir að það týn­ist hér á landi. Til þess þyrfti laga­breyt­ingu en verk­lagið við fram­kvæmd brott­vís­ana væri nú til skoð­un­ar.

Andrés Ingi bendir á að þessi leið hafi verið prófuð í Dan­mörku og ekki gefið góða raun. „Danska rík­is­stjórnin ákvað á síð­asta ári að loka búð­unum í Sjæls­mark, þar sem flótta­fólk hefur þurft að búa við ómann­úð­legar aðstæður mán­uðum og jafn­vel árum sam­an. Ástandið í búð­unum hefur verið smán­ar­blettur á dönsku sam­fé­lagi, sér­stak­lega sú slæma staða sem börn hafa búið við, og til marks um þá mann­fjand­sam­legu útlend­inga­stefnu sem of lengi hefur verið rekin þar í landi. Helst er deilt um að sé ekki löngu búið að loka búð­un­um,“ skrifar hann.

Á sama tíma viðri íslenski dóms­mála­ráð­herr­ann hug­myndir um að koma slíkum flótta­manna­búðum á lagg­irn­ar. „Þetta væri risa­vaxið skref í kol­vit­lausa átt - og svo sann­ar­lega ekki eitt­hvað sem rík­is­stjórn gerir ef henni er alvara með að tryggja betur hags­muni barna sem hingað koma í leit að skjóli,“ skrifar þing­mað­ur­inn.

Spurði út í eft­ir­litið

Þor­steinn Sæmunds­son, þing­maður Mið­flokks­ins, spurði Áslaugu Örnu hvernig eft­ir­liti væri háttað og hvort leitað væri að fólki sem til stæði að vísa brott af land­inu en hefði látið sig hverfa.

Vís­aði hann í svar rík­is­lög­reglu­stjóra við fyr­ir­spurn Morg­un­blaðs­ins um ein­stak­linga á skrá sem ekki hafa fund­ist þegar vísa átti þeim úr landi und­an­farin tvö ár. „Sam­kvæmt svari rík­is­lög­reglu­stjóra er um 64 ein­stak­linga að ræða, hvort tveggja er að þetta eru umsækj­endur um alþjóð­lega vernd og aðrir sem vísað hefur átt úr landi vegna ólög­legra dvalar á Íslandi.

„Lög­reglan virð­ist ekki hafa eft­ir­lit með þessum hópi og það hefur flogið fyrir að hér á landi dvelj­ist að stað­aldri hópur fólks sem hefur komið hingað ólög­lega, þá er ég ekki að tala um fólk í hæl­is­leit eða slíku heldur aðra aðila. Í fram­haldi af því verður maður að spyrja hæstv. ráð­herra hvernig því eft­ir­liti sé háttað og hvort í athugun sé að form­binda það eða auka með ein­hverjum hætti. Af þeim ástæðum sem ég hef rakið er full ástæða til að fylgj­ast með þessu grannt og gera ráð­staf­anir til þess að hér verði brag­ar­bót á,“ sagði Þor­steinn.

Til­kynn­ing­ar­skylda á aðilum sem á að brott­vísa

Áslaug Arna svar­aði og sagði að við stoð­deild rík­is­lög­reglu­stjóra ynnu tíu manns og að þar væri ákveðið verk­lag sem hún hefði nýlega farið yfir með þeim. „Fyrst og fremst er ákveðin til­kynn­ing­ar­skylda á aðilum sem á að brott­vísa og hafa ekki farið sjálfir úr landi. Ef hún bregst kemur annað verk­lag í kjöl­far­ið,“ sagði hún. 

Þor­steinn sagð­ist vera engu nær um það hvort ráð­herra væri ljóst hvernig þessum málum væri far­ið.

„Ég vil líka nefna annan vink­il. Fólki í þessum kring­um­stæðum er hætt­ara við mansali, við því að verið sé að hýru­draga það og svo fram­veg­is. Þess vegna spyr ég ráð­herra aftur hvort ekki standi til að gera gang­skör í að efla eft­ir­lit þannig að þessir aðilar séu ekki á þennan ólög­lega hátt á Ísland­i,“ sagði þing­mað­ur­inn.

„Það ger­ist þá ekki að aðilar séu týndir í sam­fé­lag­inu“

Áslaug Arna svar­aði í annað sinn og sagði að skoða þyrfti ákveðin úrræði í þessu sam­hengi. „Það hafa verið umræður í Evr­ópu­löndum um ákveðin úrræði, að hafa fólk á ákveðnu svæði, sem við höfum til dæmis ekki fram­fylgt með breyt­ingum á okkar lög­um. Það er víða í lönd­unum í kringum okkur þar sem þessu er háttað þannig að aðilar eru á ákveðnu svæði eftir að þeir fá til dæmis neitun frá báðum stjórn­sýslu­stigum til að það sé hægt að fram­kvæma þetta með auð­veld­ari hætti. Það ger­ist þá ekki að aðilar séu týndir í sam­fé­lag­inu og ekki sé hægt að fram­fylgja ákvörð­un­um. Það eru laga­breyt­ingar sem þyrfti að ráð­ast í en ann­ars erum við að skoða verk­lagið í heild sinni í þessu eins og öðru,“ sagði hún.

Þá end­aði hún mál sitt á að segja að þau væru enn fremur að skoða hvað þau gætu gert betur varð­andi skipu­lagða brota­starf­semi og man­sal og að þau sætu nú yfir því með öllum lög­reglu­emb­ætt­un­um.

Áslaug Arna búin að gefa „okkur smjör­þef­inn af því sem koma skal“

Þór­hildur Sunna Ævars­dótt­ir, þing­maður Pírata, gerði athuga­semdir við mál­flutn­ing dóms­mála­ráð­herra á Face­book í dag. „Þegar for­sæt­is­ráð­herra sagði í stefnu­ræðu sinni að end­ur­skoða ætti hags­muna­mat flótta­barna hugs­aði ég, hvað þýðir það í alvöru Katrín? Nú er dóms­mála­ráð­herra búin að gefa okkur smjör­þef­inn af því sem koma skal. Geymum flótta­börn í fanga­búð­u­m!“ skrifar hún. 

„En við skulum ekki kalla það fanga­búð­ir, VG gæti fund­ist það aðeins of óþægi­legt – köllum það frekar „af­mörkuð brott­vís­un­ar­svæði“ – miklu meira pent.“

Fyrr­ver­andi þing­maður VG spyr á hvaða veg­ferð flokk­ur­inn sé

Þing­maður Vinstri grænna, Kol­beinn Ótt­ars­son Proppé, tjáði sig einnig um málið á sam­fé­lags­miðlum í dag en hann sagði þetta vera frá­leita hug­mynd og benti hann á að hana væri ekki að finna á þing­mála­skrá ráð­herr­ans, í ætl­unum fjár­laga eða fjár­mála­á­ætl­un­ar. „Fari svo að slík hug­mynd komi fram í tengslum við þessa end­ur­skoðun á verk­lagi mun ég aldrei sam­þykkja slíkt,“ skrifar hann. 

Rósa Björk Brynj­ólfs­dótt­ir, þing­maður utan flokka og fyrr­ver­andi VG-liði, segir á Twitter að það séu djúp von­brigðin verið sé að „íhuga þennan ómann­eskju­lega mögu­leika að safna saman á einn stað fólki sem ákveðið hefur verið að vísa burt“. Hún spyr enn fremur á hvaða veg­ferð rík­is­stjórn – leidd af VG – sé á þegar kemur að mál­efnum flótta­fólks og hæl­is­leit­enda.