„Það var einn kyrrlátan vetrarmorgun árið 2013 sem síminn hringdi heima hjá okkur hjónum í Miðtúni á Ísafirði. Á línunni var góðkunningi okkar beggja, tengdur útgerð og sjávarútvegi. Honum var mikið niðri fyrir og taldi nú rétt að upplýsa okkur um nokkuð sem hann hefði fengið vitneskju um. Þessi kunningi okkar er hinn vandaðasti maður með hjartað á réttum stað og fleiprar ekki um hlutina. En nú var honum nóg boðið. Hann taldi sig vita með vissu að forstjóri Samherja hefði beinlínis komið í veg fyrir ráðningu mína sem forseta hug og félagsvísindasviðs Háskólans á Akureyri skömmu áður. Þorsteinn Már Baldvinsson hefði einfaldlega hringt í háskólarektorinn og tilkynnt honum þegar ljóst var að ég væri í hópi umsækjenda, að „þessi kona ætti ekkert erindi norður yfir heiðar“.“
Svona hefst kaflinn „Háskólinn á Akureyri auglýsir stöðu“ í nýrri bók Dr. Ólínu Kjerúlf Þorvarðardóttur, fyrrverandi þingmanns Samfylkingarinnar, sem nefnist „Spegill fyrir skuggabaldur. Atvinnubann og misbeiting valds“ og kom út í gær.
Telur rektor hafa viljað sanna hollustu við nýja húsbændur
Ólína segir frá því í bókinni að bæði háskólaráð og rektor Háskólans á Akureyri hafi gengið í berhögg við umsögn og atkvæðagreiðslu hug- og félagsvísindasviðs Háskólans í ofangreindu máli, sem mælt hafði með ráðningu hennar í starfið.
Sigrún Stefánsdóttir, sem var metin þriðji hæfasti umsækjandinn og hlaut næst fæst atkvæði að sögn Ólínu, var hins vegar ráðin í starfið. Hún segir að í aðdraganda þess hafi verið „settur upp sjónleikur í því skyni að breyta niðurstöðu hug- og félagsvísindasviðsins“ með aðkomu ráðningarstofunnar Capacent og með því voru reglur háskólans um ráðningar af þessu tagi þverbrotnar að mati Ólínu.
Hún vísaði málinu til umboðsmanns Alþingis sem lauk því með einkabréfi, en ekki opinberum úrskurði.
Ólína skrifar að hún hafi verið vígmóð eftir þetta at. „Ekki bætti úr skák þegar nýr rektor Háskólans á Akureyri, Eyjólfur Guðmundsson, fyrrum göngufélagi minn á Hornströndum, tók að veitast að mér í fjölmiðlum eftir brottför forvera síns. Allt í einu skaust hann fram á sjónarsviðið – ekki ósvipað Jóni sterka í Skugga-Sveini þegar hann kom úr felum eftir átökin og sagði: „Sáuð þið hvernig ég tók hann piltar!“ Eyjólf þekkti ég ekkert að ráði. Hann hafði enga ástæðu, mér vitanlega, til að senda mér sneiðar því aldrei hafði neitt skorist í odda í okkar samskiptum og ég vissi ekki til þess að hann hefði á nokkurn hátt verið aðili þessa ráðningarmáls eða hlotið neina gagnrýni af minni hálfu. Eyjólfur hafði með öðrum orðum enga ástæðu til þess að blanda sér í málið svona eftir á – nema ef vera skyldi til þess að ganga í augun á Samherjaveldinu. Sanna hollustu sína við nýju húsbændurna. Og það gerði hann.“
Kristján baðst velvirðingar á „einni glæru of mikið“
Þegar eina tveggja flokka meirihlutastjórn vinstriflokka í lýðveldissögunni sat að völdum árin 2009-2013 voru meðal annars sett á veiðigjöld.
Hart var tekist á um þau, og aðrar tilraunir til að breyta fiskveiðistjórnunarkerfinu og Ólína greinir frá því að á þessu tíma hafi fulltrúar stórútgerðarinnar ferðast um landið til að halda áróðursfundi gegn þeim breytingum. „Á þeim fundum sveiflaði Þorsteinn Már glærum um ágæti kvótakerfisins. Hafði auk þess 1–2 viðbótarglærur með samsettum myndum af alþingismanninum Ólínu Þorvarðardóttur og háðuglegum ummælum um þennan óvin útgerðarinnar númer eitt. „Stórhættulegur þingmaður,“ sagði einn erindreki þeirra [Gunnar Bragi Sveinsson] um mig í þinginu um sama leyti.“
Ólína skrifar að hún hafi eitt sinn verið stödd á Akureyri og þá ákveðið að mæta á einn þessara funda sem haldinn hafi verið í Hofi. Hún hafi ekki gert boð á undan sér. „Líklega hefur það verið þess vegna sem ég sá og heyrði sjálf niðranir Samherjaforstjórans í minn garð. Forstjórinn áttaði sig ekki á nærveru minni þar sem hann stóð í ræðustóli, en það gerðu ýmsir fundarmenn. Þegar glæran góða kom á skjáinn við óminn af lastmælum Þorsteins Más fór vandræðalegur kliður um salinn og margir litu til mín. Sjálfur var hann hálfundrandi á svip yfir dræmu klappinu, sem hann hlaut, hafði líklega búist við hlátrasköllum og gjallandi lofi í lófa. En brandarar vilja stundum detta dauðir þegar umræðuefnið er sjálft fyrir augum tilheyrenda, líkt og var þarna.“
Ólína kvaddi sér hljóðs í kjölfar erindis Þorsteins Más og segir frá því í bókinni að hún hafi tekið efnislega skorpu á málinu án þess að víkja einu orði að Þorsteini persónulega. „Þetta var svolítil eldræða knúin fram af kappi sem hlaupið hafði í kinn undir svigurmælum Samherjaforstjórans. Þorsteinn ók sér í sætinu. Honum virtist ekki líða sérlega vel. Frændi hans og „samherji“, Kristján Vilhelmsson, kom upp að mér eftir fundinn og kvaðst vilja ræða málin. Hann baðst velvirðingar á því sem hann sagði að hefði verið „einni glæru of mikið“.“
Segir háskólann ofurseldan Samherjaveldinu
Ólína segir að hún hafi vitað um andúð stórútgerðarinnar í sinn garð. Hún hafi hins vegar ekki haft hugarflug né innræti til að láta sér detta í hug að forstjóri stærsta sjávarútvegsfyrirtækis landsins – maður sem hún hafði aldrei hitt eða átt orðastað við, utan þetta eina skipti við ræðupúlt í Hofi – myndi leggja sig niður við það að koma í veg fyrir að Háskólinn á Akureyri myndi ráða hana til starfa að aflokinni þingmennsku. „Hef ég þó enga ástæðu til að draga í efa frásögn velunnara míns sem hringdi í okkur hjónin vestur á Ísafirði síðar sama haust til að segja okkur frá því sem hann vissi. Að forstjóri Samherja gat ekki lengur stillt sig um að hælast af því að hafa hindrað ráðningu mína sem forseta hug- og félagsvísindasviðs Háskólans á Akureyri.“
Í lok kaflans skrifar Ólínu að baráttan um kvótakerfið standi enn og að hún sé samtengd kröfunni um nýtt auðlindaákvæði í stjórnarskrá landsins. „Sú barátta verður ekki þögguð þó að tekist hafi að bægja einni konukind frá norðlenskum háskóla sem ofurseldur hefur verið Samherjaveldinu.“
