Brott­kast hefur sést hjá um 40 pró­sentum allra báta sem Fiski­stofa hefur flogið yfir á dróna, síðan að dróna­eft­ir­lit Fiski­stofu hófst í árs­byrjun 2021. Hlut­fallið er óháð teg­und veið­ar­færa, en reyndar hefur ein­ungis lít­ill hluti fluga farið fram yfir stærri skipum fjarri landi.

Þetta kemur fram í skrif­legu svari Svan­dísar Svav­ars­dóttur mat­væla­ráð­herra við fyr­ir­spurn Ingu Sæland for­manns Flokk fólks­ins um afla­heim­ild­ir. Þar segir einnig að Fiski­stofa leiti nú töl­fræði­legra aðferða til að magn­meta brott­kast út frá þeim gögnum sem safnað hefur verið með dróna­eft­ir­lit­inu, en brott­kast hefur mælst allt upp í 27 pró­sent af heild­ar­afla eins báts í stakri veiði­ferð.

„Fiski­stofa met­ur, eftir þetta fyrsta ár í dróna­eft­ir­liti, að umfang ólög­legs brott­kast við Íslands­mið sé all­nokk­urt og mun meira en áður hefur verið talið. Hins vegar þarf að vinna betur úr þeim gögnum sem safn­ast hafa og end­ur­bæta skrán­ingar til að auð­velda töl­fræði­grein­ingar til að geta metið umfangið nákvæm­ar. Sú vinna stendur nú yfir,“ segir í svari sem ráðu­neytið færir fram frá Fiski­stofu.

Eins og Kjarn­inn sagði frá í des­em­ber síð­ast­liðnum hafa veiði­eft­ir­lits­menn hjá Fiski­stofu á und­an­förnum ára­tug oft­ast skráð um eða innan við tíu mál sem varða brott­kast afla á ári hverju. Í árs­byrjun 2021 hófst dróna­eft­ir­litið og von­að­ist Fiski­stofa eftir því að sjá úr lofti góða umgengni við sjáv­ar­auð­lind­ina. En málin þar sem ætlað var að afla bæði stórra og smárra skipa hefði verið kastað í sjó­inn end­uðu á því að vera alls um 140 tals­ins árið 2021.

Hefur ekki heim­ild til að banna búnað sem nota má til brott­kasts

Inga Sæland spurði mat­væla­ráð­herra að því hvort Fiski­stofa rann­sak­aði útbúnað skipa til að athuga hvort skipin væru með búnað sem mætti nýta til að fela ummerki brott­kasts. Ráðu­neytið leit­aði svara hjá stofn­un­inni og fékk þau svör að eft­ir­lits­menn hennar hefðu augun opin í eft­ir­liti sínu fyrir bún­aði sem nýta má til að fela ummerki brott­kasts.

„Fiski­stofa hefur hins vegar ekki heim­ildir til að banna slíkan búnað eða t.d. opna brunna sem vart verður við. En eft­ir­lits­menn benda á slíkan búnað eða opna brunna í eft­ir­liti og óska eftir úrbótum ásamt því að Fiski­stofa sendir leið­bein­ing­ar­bréf þar sem bann við brott­kasti er áréttað og óskað eftir að brunnum verði lokað eða bún­aður fjar­lægð­ur. Lengra ná heim­ildir Fiski­stofu ekki.

Einnig hefur sést við dróna­eft­ir­liti bún­aður s.s. rennur o.fl. til að auð­velda brott­kast og hefur sá bún­aður sést í notk­un. En það sama á við og áður, Fiski­stofa getur sent leið­bein­inga­bréf og óskað eftir að bún­aður verði fjar­lægð­ur,“ segir í svar­inu frá Fiski­stofu.