Stöðva ætti framleiðslu bíla sem ganga fyrir jarðefnaeldsneyti, auk þess sem kolefnisskattur ætti að vera settur á innfluttar vörur og fleiri fyrirtæki ættu að þurfa að greiða fyrir losunarheimildir. Þetta eru á meðal tillagna sem Evrópusambandið kynnti í dag sem leiðir til að draga hratt úr losun gróðurhúsalofttegunda á næstu árum.
Gæti tekið mánuði að koma í gegnum þingið
Tillögurnar eru alls 13 talsins og koma í kjölfar ákvörðunar 27 aðildarríkja sambandsins um að láta losunina á svæðinu verða 55 prósent minni en hún var árið 1990 innan níu ára. Þær eru þó ekki bindandi, en samkvæmt umfjöllun New York Times um málið má búast við að það taki allt að tvö ár fyrir aðildarríki sambandsins til að koma þeim í gegnum Evrópuþingið.
Hins vegar segir evrópska efnahagshugveitan Bruegel að Evrópusambandið sé fyrsta hagkerfið í heimi sem hafi komið með raunvörulegar tillögur að því hvernig sé hægt að standa við fyrri skuldbindingar um minni losun í framtíðinni.
Engir nýir bensínbílar eftir 14 ár
Á meðal helstu tillagnanna eru áætlanir um að stöðva framleiðslu bíla sem gagna fyrir jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2035, auk þess sem flugélögum verði gert að nota minna jarðefnaeldsneyti. Einnig er lagt til að byggingar og farartæki muni þurfa að greiða fyrir losunarheimildir, auk þess sem verðið á slíkum heimildum verði hærra fyrir ýmsa framleiðslu. Framkvæmdastjórnin vill einnig meina skipum sem notast ekki við hreina orkugjafa að koma í höfn hjá aðildarríkjum sambandsins.
Tillögurnar innihalda einnig jákvæða hvata til losunar, líkt og uppbyggingu hleðslustöðva fyrir bíla um alla álfuna, en hingað til hafa flestar þeirra verið staðsettar í Þýskalandi, Frakklandi og Hollandi. Einnig mun sambandið stofna sjóð sem aðildarríkin geta notað til þess að bæta heimilum og litlum fyrirtækjum það fjártjón sem hlýst af vaxandi kolefnissköttum og þeim takmörkunum sem settar verða á til að ná niður losun.
Kolefnisskattur á innfluttum vörum
Eitt af umdeildustu tillögunum er hins vegar álagning kolefnisskatta á innfluttar vörur, sem Evrópusambandið segir vera nauðsynlegt til að gæta jafnræðis milli innlendra og erlendra framleiðenda. Samkvæmt minnisblaði sem lak út frá framkvæmdastjórninni í síðasta mánuði er líklegt að skattlagningin nái til framleiðslu á stáli, sementi, járni og áburði.
Slík skattlagning hefur mætt mikilli andstöðu frá Kína og Indlandi og samkvæmt umfjöllun New York Times um málið er ekki mikill stuðningur fyrir henni í Japan heldur. Hins vegar er óvíst hvernig viðbrögðin verða hjá yfirvöldum í Bandaríkjunum við þessar tillögur, þar sem þau vilja vernda stálframleiðslu þar í landi en hafa samt gefið út að þau vilja vinna náið með Evrópusambandinu í umhverfismálum
Ekkert jógastúdíó
Stefnumótunarpakkinn sem innihélt þessar tillögur hefur fengið á sig nokkra gagnrýni fyrir nafnið sitt, „Fit for 55“. Steven Erlanger, blaðamaður New York Times, sagði nafnið passa betur fyrir jógastúdíó í úthverfum og Dave Clark, fréttastjóri AFP í Brussel líkti það við stefnumótaforrit fyrir miðaldra fólk.
Í umfjöllun Politico um málið var haft eftir hátt settum embættismanni framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins að engin sérstök ástæði hafi verið að baki nafngiftinni og að engin dýpri merking lægi í henni. Hins vegar sagði hann að markaðssetning framkvæmdastjórnarinnar liði oft fyrir það að of margir kæmu að henni.
Segir pakkann ekki ganga nógu langt
So it’s official. Unless the EU tear up their new #Fitfor55 package, the world will not stand a chance of staying below 1,5°C of global heating. That’s not an opinion, once you include the full picture it’s a scientific fact.#MindTheGap between words and action.
— Greta Thunberg (@GretaThunberg) July 14, 2021
Pakkinn hefur einnig mætt gagnrýni fyrir að ganga ekki nógu langt í áætlunum sínum. Loftslagsaðgerðarsinnin Greta Thunberg sagði í Twitter-færslu, sem sjá má hér að ofan, að meðalhitastig á jörðinni myndi óhjákvæmilega hækka um meira en eina og hálfa gráðu ef tillögurnar yrðu samþykktar í núverandi mynd. Samkvæmt Gretu er þetta ekki skoðun hennar, heldur vísindaleg staðreynd.
