Banda­ríski fjár­fest­inga­bank­inn Gold­man Sachs hefur til­kynnt að bank­inn sé reiðu­bú­inn að veita nán­ari upp­lýs­ingar um mjög gagn­rýnd kaup á 18 pró­senta hlut í danska orku­fyr­ir­tæk­inu DONG Energy. Við söl­una í jan­úar 2014 varð rík­is­stjórn Helle-T­horn­ing Schmidt fyrir miklu áfalli og féll nærri.

Fjallað var ítar­lega um furðu­legan aðdrag­anda og eft­ir­mála söl­unnar á eign­ar­hlut rík­is­ins í DONG til fjár­fest­inga­bank­ans í Kjarn­anum undir fyr­ir­sögn­inni Kaos í Krist­jáns­borg. Þáver­andi fjár­mála­ráð­herra rauðu blokk­ar­innar í dönskum stjórn­málum gaf afar skamman frest fyrir fleiri til­boð að ber­ast, en orku­fyr­ir­tækið var þá að öllu leyti í eigu danska rík­is­ins. Eftir mis­heppn­aðar fjár­fest­ingar fyr­ir­tæk­is­ins í Bret­landi, Hollandi og víðar varð að afskrifa háar fjár­hæð­ir.

Því var ákveðið að selja stóran hlut í DONG og sýndi Gold­man Sachs mik­inn áhuga. Það end­aði með að bank­inn keypti 18 pró­senta hlut fyrir um átta millj­arða danskra króna; eitt­hvað sem and­stæð­ingar söl­unnar töldu tombólu­verð. Um það bil 200 þús­und und­ir­skriftir söfn­uð­ust gegn söl­unni og mörg þús­und manns mót­mæltu við Krist­jáns­borg­ar­höll, sem hýsir danska þing­ið.

Í kjöl­farið klofn­aði sam­steypu­stjórn Helle-T­horn­ing Schmidt þegar þriðji stjórn­ar­flokk­ur­inn, Sós­íal­íski þjóð­ar­flokk­ur­inn, hrundi vegna máls­ins og ráð­herrar flokks­ins sögðu af sér. Fylgi rík­is­stjórn­ar­innar hrundi eftir sölu DONG og í þing­kosn­ing­unum í Dan­mörku í júní hlaut bláa blokkin meiri­hluta atkvæða og ný rík­is­stjórn tók við.

Gold­man Sachs hefur gefið Claus Hjort Fred­riksen, fjár­mála­ráð­herra, leyfi til að veita upp­lýs­ingar um sölu for­vera síns á orku­fyr­ir­tæk­inu og Fred­rik­sen hefur til­kynnt að hann vilji veita fjár­laga­nefnd danska þings­ins öll gögn um söl­una.

Yfir­menn hjá fjár­fest­inga­bank­anum hafa sagt í við­tölum það sé óeðli­legt að bank­inn veiti leyfi til að dreifa slíkum upp­lýs­ingum en mik­il­vægt sé að kveða niður „mýtur og get­gát­ur“ um dul­ar­fult samn­inga­ferlið í aðdrag­anda söl­unn­ar.

„Við höfum ekk­ert að fela og sjáum þess vegna enga ástæðu til þess að koma í veg fyrir að fjár­laga­nefnd þings­ins fjalli um mál­ið. Við höfum kom­ist að nið­ur­stöðu um að eðli­legt sé að bregða út af van­an­um,“ sagði Martin Hin­tze við Berl­inske.

Helle Thorn­ing-Schmidt sýnir kon­ungs­hjón­unum aflgjafa DONG Energy ásamt fram­kvæmda­stjóra fyr­ir­tæk­is­ins árið 2013.