Hamfarir í Suður-Afríku tvöfalt líklegri vegna loftslagsbreytinga

Ef veðurfar væri svipað nú og það var fyrir iðnbyltingu myndu hamfarir á borð við þær sem kostuðu 435 manneskjur lífið í Suður-Afríku í apríl eiga sér stað á 40 ára fresti en ekki einu sinni á hverjum tuttugu árum.

BJörgunarmenn að störfum í Durban eftir gríðarleg flóð.
BJörgunarmenn að störfum í Durban eftir gríðarleg flóð.
Auglýsing

Hlýnun jarðar vegna lofts­lags­breyt­inga af manna­völdum gerir það tvisvar sinnum lík­legra að rign­ingar eins og þær sem urðu í Suð­ur­-Afr­íku í apríl orsaki gríð­ar­leg flóð og aur­skriður líkt og raunin varð.

Þetta er nið­ur­staða vís­inda­hóps á vegum The World Weather Attribution. Reuters greinir frá. Skyndi­flóð sem urðu við strand­borg­ina Durban varð 435 að bana og olli því að tug­þús­undir misstu heim­ili sín. Mikið tjón varð á veg­um, raf­magns­línum og vatns­lögnum í þess­ari mestu hafn­ar­borg Suð­ur­-Afr­íku og einni stærstu í Afr­íku.

Auglýsing

Vís­inda­menn­irnir greindu veð­ur­gögn og settu þau í hermi­líkan til að bera saman áhrif veð­ur­fars dags­ins í dag og veð­ur­far í lok nítj­ándu aldar – áður en iðn­bylt­ingin og losun gróð­ur­húsa­loft­teg­unda sem henni fylgdi hófst. Á þeim tíma var með­al­hiti á Jörð­inni 1,2 gráðum lægri en hann er nú. Nið­ur­staða rann­sókn­ar­innar er m.a. sú að sögn vís­inda­mann­anna að vænta má ham­fara eins og þeirra sem urðu í Durban einu sinni á hverju tutt­ugu ára tíma­bili. Ef losun gróð­ur­húsa­loft­teg­unda væri á pari við það sem þekkt­ist fyrir iðn­bylt­ingu yrðu slíkar ham­farir lík­lega á um fjöru­tíu ára fresti.

Gríð­ar­miklar rign­ingar geta átt sér stað óháð lofts­lags­breyt­ingum en lík­urnar á þeim hafa auk­ist mik­ið, um 4-8 pró­sent, með losun af manna völd­um.

Líkur en ekki full­vissa

Það fylgir því alltaf óvissa að meta líkur á nátt­úru­ham­för­um. Lyk­il­orðið er einmitt alltaf „lík­ur“ – aldrei full­vissa.

Vís­inda­menn­irnir benda í rann­sókn sinni á að suð­aust­ur­strönd Afr­íku verði fyrir áhrifum af veð­ur­kerfum yfir hafi sem sýnt hefur verið fram á að lofts­lags­breyt­ingar hafi þegar gert ill­víg­ari.

World Weather Attribution, WWA, eru sam­tök sér­fræð­inga sem sér­hæfa sig í að fylgj­ast með breyt­ingum á veð­ur­fari og kort­leggja frá­vik. Þau telja að gríð­ar­leg rign­ing­ar­veður séu orðin algeng­ari í sunn­an­veðri Afr­íku en áður. Veðrið í nokkrum löndum sunnan mið­baugs hefur verið mjög óvenju­legt það sem af er ári. Þrír felli­byljir og tveir hita­belt­is­stormar gengu yfir á aðeins sex vikna tíma­bili. Þetta hafði mikil og nei­kvæð áhrif á líf yfir einnar millj­ónar manna, m.a. vegna mik­illar úrkomu og flóða.

Vís­inda­menn sam­tak­anna segja að vegna mjög tak­mark­aðra veð­ur­gagna sé þó ekki hægt að full­yrða að lofts­lags­breyt­ingar séu almennt að auka tíðni slíkra ofsa­veðra í heims­hlut­anum en gögnin frá Durban og nágrenni skera sig þó úr og því hægt að álykta um það svæði.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent