Innstæður Íslendinga rúmlega tvöfölduðust árið sem ríkið ábyrgðist innstæður

Þrátt fyrir að langt samfellt góðæri hafi staðið yfir á Íslandi árin áður en COVID-19 faraldurinn skall á þá hefur umfang innstæðna sem geymdar eru á íslenskum bankareikningum en ekki náð sömu krónutölu og í árslok 2008.

Geir H. Haarde, þáverandi forsætisráðherra, ávarpaði þjóðina sama dag og neyðarlög voru sett og ákveðið var að tryggja allar innstæður í innlendum bönkum.
Geir H. Haarde, þáverandi forsætisráðherra, ávarpaði þjóðina sama dag og neyðarlög voru sett og ákveðið var að tryggja allar innstæður í innlendum bönkum.
Auglýsing

Þegar neyð­­­ar­lögin voru sett 6. októ­ber 2008 voru inn­­­­­stæður í bönkum gerðar að for­­­gangs­­­kröfum í slitabú þeirra banka sem féllu í kjöl­far­ið, og lögin náðu til. Sam­hliða gaf rík­­­is­­­stjórn Íslands út yfir­­­lýs­ingu um að allar inn­­­­­stæður á Íslandi væru tryggðar og á grund­velli þeirrar yfir­­­lýs­ingar voru inn­­­­­lendar inn­­­­­stæður færðar með handafli inn í nýja banka sem stofn­aðir voru á grunni hinna fölln­u. 

Auglýsing
Yfir­­lýs­ingin hafði þó aldrei haft neitt laga­­­legt gildi, heldur byggði á því að stjórn­­­völd höfðu sýnt það í verki að þau myndu tryggja inn­­­­­stæður ef á það myndi reyna. 

Í sept­em­ber 2016 ákvað rík­is­stjórn Íslands að fella yfir­lýs­ing­una um ábyrgð rík­is­sjóðs á inn­stæðum úr gildi, en þá átti ríkið allt hlutafé í tveimur af þremur stærstu bönkum lands­ins og 13 pró­sent hlut í þeim þriðja.

Fyrir vikið var ríkið eig­andi að 80 pró­sent af allri grunn fjár­mála­þjón­ustu lands­ins.

Tvö­föld­uð­ust á hru­nár­inu

Í nýj­ustu útgáfu Tíund­ar, frétta­blaðs Skatts­ins, er fjallað um þróun inn­stæðna hér­lendis síð­ast­lið­inn rúma ára­tug. 

Þar er bent á að árið 2007, ári fyrir banka­hrun­ið, hafi alls 75.627 fjöl­skyldur talið fram 461,8 millj­arða króna í inn­stæðum á inn­lendum reikn­ingum og alls 3.630 fjöl­skyldur töldu fram 3,1 millj­arð í inn­stæður fyrir börn. „Ári síð­ar, í hrun­inu, voru inn­stæður 183.765 fjöl­skyldna árit­aðar á skatt­fram­tal en þá voru inn­stæður 933,7 millj­arðar og inn­stæður barna um 24,1 millj­arð­ur. Inn­stæður juk­ust því um 471,9 millj­arða eftir að þær voru árit­aðar eða 102,2 pró­sent og inn­stæður barna um 21 millj­arð.“

Næstu árin minnk­uðu inn­stæð­urnar jafnt og þétt, eða alls um 40,5 pró­sent til árs­ins 2013. Það sama gilti um inn­stæður barna, sem dróg­ust saman um 21,1 pró­sent. Í nýja góð­ær­inu, sem hófst af alvöru 2013, fóru inn­stæð­urnar svo að vaxa á ný.

Lands­menn 782 millj­arða  króna á inn­lendum banka­reikn­ingum í árs­lok árið 2019. Inn­stæður höfðu vaxið um 42,8 millj­arða eða 5,8 pró­sent frá árinu áður. Í umfjöll­un­inni í Tíund segir að þrátt fyrir síð­asta góð­ærið, sem slær hinu fyrra sem átti sér stað fyrir hrun að mörgu leyti við, eigi „ein­stak­lingar enn 151,6 millj­örðum minna á banka­reikn­ingum en þeir áttu í árs­lok árið 2008, árið sem fjár­mála­mark­aðir hrundu og gríð­ar­legir fjár­munir töp­uð­ust.“

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent