Jódís Skúladóttir, þingmaður Vinstri grænna og nefndarmaður í allsherjar- og menntamálanefnd, varpaði fram tveimur spurningum undir liðnum störf þingsins á Alþingi í dag.
„Hvað er öðruvísi við listamenn en fótboltamenn eða valdamenn í viðskiptalífinu? Af hverju eiga listamenn síður að sæta ábyrgð?“
Tilefnið var að nú hefur nefndin hafið endurskoðun á lögum um heiðurslaun listamanna en mál tónlistarmannsins og skáldsins Megasar komst í hámæli í nóvember á síðasta ári þegar Stundin greindi frá meintu kynferðisbroti gegn ungri konu árið 2004. Megas hefur lengi verið á heiðurslaunum listamanna og tók allsherjar- og menntamálanefnd þá ákvörðun í desember að hann skyldi áfram hljóta heiðurslaunin.
Óljós tilgangur heiðurslauna
Jódís sagði á þingi í dag að það sem slægi hana við vinnu nefndarinnar væri hinn óljósi tilgangur með heiðurslaununum.
„Annars vegar eru það þau félagslegu sjónarmið að listamenn eigi takmörkuð lífeyrisréttindi og því sé verið að styðja við þá listamenn sem hafa varið starfsævi sinni til listastarfa. Hins vegar eru það sjónarmið um heiður sem listamanni er veittur fyrir mikinn árangur, jafnt á Íslandi og jafnvel á erlendri grundu. Þessi sjónarmið fara einfaldlega ekki alltaf saman og ég hefði talið mikilvægt að um annað yrði barist á vettvangi stéttarfélaga, inni í þeim hluta.
En hins vegar er það þetta gildishlaðna orð, heiður, þegar við erum að veita heiðurslaun. Mig langar að koma inn á þann fjölda pósta sem við fengum hér fyrir jólin er vörðuðu veitingu heiðurslauna. Sögu heiðurslauna má rekja allt til 1890 eða þar um bil og við búum vissulega í öðru samfélagi í dag en við gerðum þá. Bylgjur metoo-hreyfingarinnar hafa gengið yfir undanfarin ár og því ber að fagna. Nú hef ég fengið marga pósta og margar ábendingar um að ekki sé viðeigandi að sú bylgja nái inn í lista yfir heiðurslaun listamanna.“ Spurði hún spurninganna sem áður voru nefndar í kjölfarið: „Hvað er öðruvísi við listamenn en fótboltamenn eða valdamenn í viðskiptalífinu? Af hverju eiga listamenn síður að sæta ábyrgð?“
Sagði hún að endurskoðun laganna væri mikilvæg. „Fyrstu skrefin hafa verið stigin og ég vona að við komumst að ásættanlegri niðurstöðu,“ sagði hún að lokum.