Kristrún Frosta­dótt­ir, sem býður sig fram til að verða for­maður Sam­fylk­ing­ar­inn­ar, segir að stefna flokks­ins hvað varðar aðild að Evr­ópu­sam­band­inu (ESB) sé alveg skýr og verði það áfram. „Við höfum verið fylgj­andi Evr­ópu­sam­bands­að­ild. Ég er sjálf stuðn­ings­maður Evr­ópu­sam­bands­ins. Ég er hins vegar líka með­vituð um það að eins og er þá er ekki þing­meiri­hluti fyrir mál­inu þótt kann­anir séu að fara upp á við varð­andi við­horf þjóð­ar­innar gagn­vart aðild. Fyrsta skrefið fyrir mér er að spyrja þjóð­ina hvort við eigum að fara í þetta verk­efni. Leggja aðild­ar­við­ræður í þjóð­ar­at­kvæða­greiðslu og taka svo stöð­una í kjöl­far­ið.“

Þetta er meðal þess sem fram kemur í ítar­legu við­tali við Kristrúnu við Kjarn­ann sem birt­ist á laug­ar­dag.

Þar segir Kristrún að það umboð sem hún sé að reyna að sækja sér sem for­maður feli í sér að flokk­ur­inn verði að passa að fær­ast ekki of mikið í fang. „Ég vil ekki að fólkið í land­inu haldi að við getum ekki fjár­magnað heil­brigð­is­kerf­ið, komið skikk á hús­næð­is­mál og önnur mik­il­væg vel­ferð­ar­mál án þess að ganga í Evr­ópu­sam­bandið eða að inn­ganga sé eina lausnin á þeim mál­um. Ég vil að fólk með jafn­að­ar­manna­taug geti kosið Sam­fylk­ing­una þótt það sé tor­tryggið gagn­vart aðild að Evr­ópu­sam­band­inu. Það á ekki að koma í veg fyrir að við getum fjár­magnað vel­ferð­ar­kerfin og brotið upp þessa patt­stöðu sem er til stað­ar.“

Meiri­hluti hlynntur aðild sam­kvæmt könn­unum

Inn­ganga Íslands í Evr­ópu­sam­bandið hefur verið á meðal stærstu stefnu­mála Sam­fylk­ing­ar­innar um ára­bil. Sótt var um aðild að sam­band­inu í tíð fyrstu hreinu tveggja flokka vinstri­st­jórn­ar­innar árið 2009 en ekki tókst að klára þær við­ræður áður en kosið var næst, enda hvorki meiri­hluti fyrir aðild innan þings né innan rík­is­stjórnar á þeim tíma.

Fyrir kosn­­ing­­arnar 2013 lof­aði Bjarni Bene­dikts­­son, for­­maður Sjálf­­stæð­is­­flokks­ins, því að þjóð­­­ar­at­­­kvæða­greiðsla yrði um aðild­­­ar­við­ræð­­­urnar áður en þeim yrði hætt. Það gerði hann til að friða stóran hóp Evr­­­ópu­­­sinna innan síns flokks. Þegar á hólm­inn kom stóð Bjarni ekki við það lof­orð með þeim rökum að það hefði verið „póli­­­tískur ómög­u­­­leiki“ að halda slíka þjóð­­­ar­at­­­kvæða­greiðslu þar sem ráða­­­menn beggja stjórn­­­­­ar­­­flokk­anna sem tóku við völd­um, Sjálf­­­stæð­is­­­flokks og Fram­­­sókn­­­ar, væru á móti aðild. Það varð til þess að lyk­il­­­menn úr ranni Evr­­­ópu­­­sinna yfir­­­­­gáfu Sjálf­­­stæð­is­­­flokk­inn. Og stofn­uðu Við­reisn­. Að­ild­ar­við­ræður voru settar á ís í tíð rík­is­stjórnar Sig­mundar Dav­íðs Gunn­laugs­son­ar, á árinu 2015, með því að Ísland var tekið af lista um umsókn­ar­ríki. Á þeim tíma var meiri­hluti þjóð­ar­innar á móti aðild, sam­kvæmt könn­un­um. 

Kann­anir sem gerðar hafa verið í ár sýna að við­snún­ingur hefur orðið hjá þjóð­inni í afstöðu til þess, en í Þjóð­ar­púlsi Gallup sem birt­ist í mars voru 47 pró­sent hlynntir inn­göngu á meðan að 33 pró­sent voru á móti. Það var í fyrsta sinn sem mælst hafði meiri­hluti fyrir aðild að Evr­ópu­sam­band­inu í könn­unum fyr­ir­tæk­is­ins frá árinu 2009. Könnun sem Pró­sent gerði í júní sýndi mjög svip­aða nið­ur­stöð­u.