Alls hafa þeir sem nýtt hafa sér úrræðið „Fyrsta fast­­­eign“ greitt inn á lán sín eða borgað í útgreiðslu á útborgun fyrir íbúð 16,5 millj­­­arða króna frá því að úrræðið tók gildi. um 9,5 millj­­­arðar króna hafa verið nýttir til að greiða inn á lán og um sjö millj­­­arðar króna í útgreiðslu. 

Alls hafa þeir sem nýtt hafa sér úrræðið „Fyrsta fast­­­eign“ greitt inn á lán sín eða borgað í útgreiðslu á útborgun fyrir íbúð 10,5 millj­­­arða króna frá því að úrræðið tók gildi. um 5,9 millj­­­arðar króna hafa verið nýttir til að greiða inn á lán og tæp­­­lega 4,6 millj­­­arðar króna í útgreiðslu. 

Þetta kemur fram í tölum sem fjár­­­mála- og efna­hags­ráðu­­neytið hefur tekið saman fyrir Kjarn­ann.

Sam­­­­­kvæmt úrræð­inu geta þeir nýtt sér­­­­­­­­­eign­­­­­ar­líf­eyr­is­­­­­sparnað til að safna fyrir inn­­­­­­­­­borgun á fyrstu íbúð­­­­­ar­­­­­kaup eða greitt inn á höf­uð­stól hús­næð­is­láns. Alls er heim­ilt að ráð­stafa að hámarki 500 þús­und krónum á ári í mest tíu ár með ofan­­­­­greindum hætti sam­­­­­kvæmt skil­­­­­málum „Fyrstu fast­­­­­eign­­­­­ar“.

Far­ald­ur­inn jók nýt­ingu mikið

Úrræðið hefur staðið til boða frá árinu 2017. Framan af var það ekki nýtt mikið en nýt­ingin tók veru­lega við sér þegar kór­ónu­veiru­far­ald­ur­inn skall á, vextir lækk­uðu skarpt og fram­boð af hús­næð­is­lánum á skap­legum kjörum jókst mik­ið.

Á árinu 2020 rúm­lega tvö­fald­að­ist upp­hæðin sem var notuð til að greiða inn á lán eða í útgreiðslu undir hatti „Fyrstu fast­­eign­­ar“ úr 5,2 í 10,5 millj­arða króna. Í fyrra jókst hún um enn hærri upp­hæð, sex millj­arða króna, og stendur nú, líkt og áður sagði, í 16,5 millj­örðum króna. Rúm­lega tvær af hverjum þremur krónum sem nýttar hafa verið í úrræð­inu hafa því verið nýttar á árunum 2020 og 2021. 

Á sama tíma hefur hús­næð­is­verð á höf­uð­borg­ar­svæð­inu hækkað um 27 pró­sent. 

Langt frá settu mark­miði

Þegar úrræðið „Fyrsta fast­­eign“ var kynnt í Hörpu um miðjan ágúst 2016 af þáver­andi ráða­­­­­mönnum þjóð­­­­­ar­innar kom fram í glæru­kynn­ingu að um 50 millj­­­­­arðar króna myndu rata í inn­­­­­greiðslur á hús­næð­is­lánum vegna „Fyrstu fast­­­­­eign­­­­­ar“ á tíu árum eftir að úrræðið tæki gild­i. 

Sam­­­­­kvæmt kynn­ing­unni áttu um 14 þús­und manns að nýta sér úrræðið á fyrstu árum þess. Þá var lagt upp með að árlega myndu um tvö þús­und manns mæt­­­­­ast í hóp þeirra sem eiga kost á því að nýta sér úrræð­ið.

Í dag, þegar gild­is­tími úrræð­is­ins er næstum hálfn­aður hafa 17.347 nýtt sér „Fyrstu fast­eign“ og heild­ar­upp­hæðin sem ráð­stafað hefur verið undir hatti úrræð­is­ins 16,5 millj­arðar króna, eða þriðj­ungur þeirrar upp­hæðar sem ráða­menn kynntu að yrðu greiddar inn á hús­næð­is­lán innan þess.