Í aðdraganda falls íslenska bankakerfisins haustið 2008 lifði íslenska þjóðin mjög hátt og gerði það án þess að eiga fyrir því. Í lok árs 2007 voru til að mynda fasteignaskuldir íslenskra heimila um 108 prósent af landsframleiðslu og átti þá eftir að taka tillit til annarra neysluskulda, eins og bíla- og yfirdráttarlána.
Eftir hrunið hækkuðu þessar skuldir mjög hratt og í mars 2009 námu þær 135 prósentum af þjóðarframleiðslu. Ástæður þessa voru fyrst og síðast tvær: Önnur var að stór hópur íslenskra heimila ákvað fyrir hrun að taka há fasteigna- og bílalán í öðrum gjaldmiðlum, þrátt fyrir að vera með tekjur í íslenskum krónum, vegna þess að vextir þeirra voru mun lægri. Þau lán hækkuðu stórkostlega í kjölfar þess að íslenska krónan hrundi ásamt bönkunum. Hin er sú að þorri skulda íslenskra heimila var verðtryggðar skuldir og þegar verðbólgan fór með himinskautunum á árunum 2008 og 2009 hækkuðu skuldir þeirra gríðarlega.
[embed]http://issuu.com/kjarninn/docs/2014_08_07/1[/embed]
Gengisfall krónunnar og sú háa verðbólga sem fylgdi hruninu eru þau atriði sem margir kalla forsendubrest í íslenska hagkerfinu og þrýstihópar hafa kallað eftir að verði leiðréttur. Á undanförnum árum hefur verið unnið ötullega að þeirri leiðréttingu. Gengistryggðu lánin reyndust flest vera ólögmæt, ráðist var í sértækar skuldaaðlaganir og svo hina frægu 110 prósenta leið. Þessar aðgerðir gerðu það að verkum að höfuðstóll skulda heimilanna í landinu hafði verið færður niður um 244 milljarða króna í lok árs 2013. Þessar aðgerðir leiddu til þess að skuldir heimilanna voru komnar niður í rúmlega 105 prósent af landsframleiðslu.
Þetta er nánast einsdæmi um þróun á skuldsetningu heimila í heiminum síðan fjármálakreppan skall á. Einungis Írland og Bandaríkin hafa upplifað sambærilega þróun. Íslensk heimili voru að koma sér út úr hinu gegndarlausa skuldaveseni fyrirhrunsáranna.
Þetta er stutt útgáfa umfjöllunarinnar. Ítarlegri útgáfu má lesa í nýjustu útgáfu Kjarnans.
