Ekki stafar mikil ógn af við­skiptum með Bitcoin eða öðru sýnd­arfé vegna pen­inga­þvætt­is, sam­kvæmt Rík­is­lög­reglu­stjóra. Helsta ógnin við þessi við­skipti er að umfang þeirra hefur auk­ist tölu­vert á síð­ustu miss­erum, auk þess sem verkn­að­ar­að­gerðir við brota­starf­semi með þessum hætti eru ekki þekkt­ar. Þetta kemur fram í áhættu­mati emb­ætt­is­ins við pen­inga­þvætti og fjár­mögnun hryðju­verka, sem kom út síð­asta fimmtu­dag.

Kjarn­inn hefur áður fjallað um áhættu­matið, en sam­kvæmt því fela víð­tæk skatta­laga­brot hér á landi í sér mikla ógn vegna hugs­an­legs pen­inga­þvætt­is. Einnig ýti aukn­ing reið­u­fjár í umferð, auk rúmrar lög­­gjafar og lít­ils eft­ir­lits eftir starf­­semi einka­hluta­­fyr­ir­tækja, undir áhætt­una á að pen­inga­þvætti sé stundað á Íslandi.

Í áhættu­mat­inu eru við­skipti með sýnd­arfé hins vegar merkt með gulum lit, sem er næst lægsti áhættu­flokk­ur­inn. Aðrir þættir sem þykja jafn­mikil ógn við pen­inga­þvætti á fjár­mála­mark­aði eru útlána­starf­semi, rekstur sjóða og við­skipti og þjón­usta með fjár­mála­gern­inga. Meiri hætta þykir þó standa af öðrum þátt­um, til dæmis gjald­eyr­is­skipti og útgáfa pen­inga á raf­rænu formi.

Sam­kvæmt Rík­is­lög­reglu­stjóra liggur helsta ógnin við þessa starf­semi í auknu umfangi hennar hér á landi, en í fyrra var verð­mæti þess­ara við­skipta tæp­lega 1,3 millj­arðar króna, sam­an­borið við 312 millj­ónir króna árið 2018.

Við­skiptin séu í eðli sínu alþjóð­leg, flæði frjáls­lega yfir landa­mæri og erfitt geti verið að átta sig á upp­runa sýnd­ar­fjár og raun­veru­legum eig­enda þrátt fyrir að almennt sé hægt að rekja slóð milli­færslna á bálka­keðjum (e. blockchain).

Einnig segir emb­ættið að ógn stafi af því að verkn­að­ar­að­ferðir við brota­starf­semi í þessum við­skiptum séu ekki þekktar og að mark­aðir fyrir sýnd­arfé geti verið óstöðug­ir. Hins vegar séu fá dæmi um að pen­inga­þvætti sé ástundað með notkun sýnd­ar­fjár hér á landi.

„Þá þarf tals­verða sér­þekk­ingu til þess að stunda við­skipti þessi en til þess arna þarf að auð­kenna sig með raf­rænum skil­ríkjum og almennt að tengja aðgang að skipti­mark­aðnum við banka­reikn­ing,“ stendur einnig í skýrsl­unni. Eng­inn hrað­banki sé til staðar með sýnd­arfé hér á landi, svo auð­veld­ara ætti að vera að hafa yfir­lit með við­skipt­in.