„Við segjum nei við úranvinnslu“

„Við ætlum að hlusta á kjósendurna, þeir eru órólegir. Við segjum nei við úranvinnslu,“ sagði Múte Egede, formaður Inuit Ataqatigiit, flokksins sem fór með sigur af hólmi í grænlensku þingkosningunum.

Múte Egede, formaður Inuit Ataqatigiit
Múte Egede, formaður Inuit Ataqatigiit
Auglýsing

Nið­ur­stöður þing­kosn­ing­anna á Græn­landi benda til þess að námu­vinnslu­æv­in­týrið sem stefnt var að í suð­ur­hluta lands­ins sé úti. Vinstri flokk­ur­inn Inuit Ataqatigiit (IA) er sig­ur­veg­ari kosn­ing­anna og getur ásamt flokknum Nal­eraq myndað stjórn. Báðir flokk­arnir eru á móti því að fjöldi sjald­gæfra jarð­efna, m.a. úran, verði unnið úr fjall­inu Kuann­ersuit.

Hin fyr­ir­hug­aða námu­vinnsla í nágrenni smá­bæj­ar­ins Nar­saq var stóra kosn­inga­málið sem deilt var um í aðdrag­anda kosn­inga til græn­lenska þings­ins, Inats­is­artut, og er nið­ur­stöð­urnar lágu fyrir í morg­un, um að IA hefði hlotið 37 pró­sent atkvæða og tryggt sér tólf sæti á þing­inu og Nal­eraq tryggt sér fjög­ur, er litið á það sem sterka vís­bend­ingu um hver örlög námu­vinnslu­verk­efn­is­ins verða. For­maður IA, Múte Bourup Egede, sagði er nið­ur­staðan var ljós að verk­efnið yrði stöðv­að. „Við kvikum ekki frá því,“ sagði hann. „Við ætlum að hlusta á kjós­end­urna, þeir eru óró­leg­ir. Við segjum nei við úran­vinnslu.“

Auglýsing

Jafn­að­ar­manna­flokk­ur­inn Siumut hefur haft meiri­hluta á þing­inu í ára­tugi eða allt frá árinu 1979 að und­an­skildu einu kjör­tíma­bili. Hann er nú næst stærsti flokk­ur­inn á eftir IA og hlaut 29,4 pró­sent atkvæða. Í ár eru 300 ár síðan að Dan­mörk tók völdin á Græn­landi. Smám saman hafa Græn­lend­ingar fengið meiri sjálfs­stjórn en krafa um full sjálf­stæði hefur orðið sífellt hávær­ari.

Fylgismenn Inuit Ataqatigiit fagna útgönguspám sem birtar voru í gær. Mynd: EPA

Námu­fyr­ir­tækið Green­land Miner­als hefur verið starf­rækt á Græn­landi frá árinu 2007 og allan tím­ann haft það á stefnu­skrá sinni að opna námu í Kuann­ersuit. Þetta er því ekki í fyrsta sinn sem verk­efnið er bit­bein í kosn­inga­bar­átt­unni í land­inu. Það fékk þó aukna athygli í aðdrag­anda kosn­ing­anna nú, þegar kosið var bæði til þings- og sveit­ar­stjórna, eftir að lands­stjórn­in, Naal­akk­ersu­isut, sam­þykkti fyrir sitt leyti umhverf­is­mats­skýrslu um hina áform­uðu vinnslu. Sú skýrsla er nú í kynn­ingu meðal almenn­ings og rennur athuga­semda­frestur ekki út fyrr en 1. júní. Að því ferli loknu er það í höndum stjórn­mála­manna að ákveða hvort að fram­kvæmda­leyfi til vinnsl­unnar verður gefið út. Af þessu sökum er litið svo á að úrslit kosn­ing­anna nú hafi snú­ist um skoðun Græn­lend­inga á verk­efn­inu. For­maður Siumut-­flokks­ins, Erik Jen­sen, seg­ist í sam­tali við dönsku sjón­varps­stöð­ina TV2 telja að and­staðan við námu­vinnsluna hafi orðið til þess að flokkur hans tap­aði.

Auglýsing

Stuðn­ings­menn námu­verk­efn­is­ins telja að það gæti skipt sköpum fyrir efna­hag Græn­lands. Námu­fyr­ir­tækið hefur sagt að um 300 störf muni skap­ast og var Siumut-­flokk­ur­inn fylgj­andi því. And­stæð­ingar benda hins vegar á að námu­vinnsl­unni myndi fylgja mikið rask og ótt­ast skamm­tíma- sem og lang­tíma­á­hrif á nátt­úr­una. Úran, sem er mjög óstöðugt og hættu­legt efni, er ein af þeim auka­af­urðum sem námu­gröft­ur­inn hefði í för með sér. Í fjall­inu er að finna fjölda sjald­gæfra jarð­efna sem námu­fyr­ir­tækið hafði ætlað sér að vinna. Sautján þeirra eru notuð til fram­leiðslu raf­tækja, allt frá snjall­símum til seg­u­l­ómtækja en einnig til að búa til vopn. Þessar fágætu teg­undir efna urðu til þess að Græn­land var um skeið kallað „fjár­sjóðs­kista Trumps“ en hann sagð­ist hafa hug á að kaupa landið si svona.

Skoð­ana­kann­anir meðal almenn­ings hafa sýnt að meiri­hluti Græn­lend­inga er á móti því að vinnslan verði að veru­leika.

„Við byrjum á að fá okkur kaffi­bolla,“ segir Egede í sam­tali við Danska rík­is­sjón­varp­ið, spurður um hvaða flokks eða flokka hann horfi til í sam­bandi við stjórn­ar­sam­starf. Á græn­lenska þing­inu er 31 þing­sæti.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent