Í þætt­inum ræðir Vil­helm­ína við Jón Jóns­son þjóð­fræð­ing og verk­efn­is­stjóra hjá Rann­sókna­setri Háskóla Íslands á Ströndum – þjóð­fræði­stofu.

Í des­em­ber á síð­asta ári kom út bókin Álaga­blettir á Strönd­um. Höf­undar eru feðginin Jón og Dag­rún Ósk Jóns­dóttir og er útgáfan sam­starf milli Rann­sókna­set­urs­ins og Sauð­fjár­set­urs á Strönd­um. Bókin er ríku­lega mynd­skreytt en Jón og Dag­rún gengu á alla þá staði sem fjallað er um í bók­inni og mynd­uðu álaga­bletti. Þau ræddu einnig við heima­fólk og stað­kunn­uga og söfn­uðu nýjum frá­sögnum af álaga­blettum sem enn lifa í munn­mæl­um. Jón segir frá til­urð bók­ar­innar og rann­sóknum á álaga­blettum á Strönd­um. Þá ræðir hann mik­il­vægi þess að rann­sóknum sé miðlað með aðgengi­legum hætti til almenn­ings.

Sögur af álaga­blettum hafa ákveðin ein­kenni. Í sög­unum kemur fram aðvörun um að ekki skuli gera eitt­hvað á álaga­blett­inum eða í námunda við hann. Ef brotið sé gegn því þá fylgir ein­hver refs­ing í kjöl­far­ið. Jón ræðir sög­urnar í víðu sam­hengi, um söfnun þjóð­fræði­efnis og hvernig frá­sagnir og þekk­ing er tengd lands­lagi. Jón segir einnig frá skelfi­legum atburðum sem áttu sér stað í Goð­dal árið 1948 þegar snjó­flóð féll og sex manns fór­ust. Í frétta­flutn­ingi um málið var strax farið að tengja atburð­ina við þjóð­sagna­minnið um álaga­blett á jörð­inni.

Í lokin segir Jón frá öðrum verk­efnum Rann­sókna­set­urs­ins, meðal ann­ars frá stórri rann­sókn á sér­stæðri dag­bók frá svæð­inu, rann­sóknum á þjóð­trú og verk­efni sem teng­ist gömlum ljós­mynd­um. Þá eru áhuga­verðar sýn­ingar framund­an. Í sumar mun opna ný sýn­ing um heim­sóknir hvíta­bjarna á Vest­fjörðum á Sauð­fjár­setr­in­u og einnig verður opnuð ný sýn­ing í kot­býli kuklar­ans í Bjarn­ar­firði, sem er hluti af Galdra­sýn­ing­unni á Strönd­um.

Þjóð­hættir er hlað­varp sem fjallar um nýjar rann­sóknir og fjöl­breytta miðlun í þjóð­fræði. Umsjón hafa Dag­rún Ósk Jóns­dóttir og Vil­helm­ína Jóns­dóttir dokt­or­snemar í þjóð­fræði.