Banka­sýsla rík­is­ins hefur svarað bréfi Bjarna Bene­dikts­son­ar, efna­hags- og fjár­mála­ráð­herra, þar sem fjallað er um sölu Lands­bank­ans á eign­ar­hlut fyr­ir­tæk­is­ins í Borg­un. Í bréfi Banka­sýsl­unnar seg­ir að „sölu­með­ferðin hafi varp­að veru­legum skugga á árangur Lands­bank­ans und­an­farin miss­eri og að fag­leg ásýnd ­bank­ans og stjórn­enda hans hafi beðið hnekki.[...]­Mik­il­vægt er að Lands­bank­inn end­ur­heimti traust eig­enda sinna, við­skipta­vina og fjár­festa sem og almenn­ings í land­inu. Af þeim þeim sökum telur Banka­sýsla rík­is­ins að banka­ráð Lands­bank­ans verði að grípa til við­eig­andi ráð­staf­ana til að end­ur­heimta það ­traust sem bank­inn tap­aði vegna sölu­með­ferð­ar­inn­ar. Fer stofn­unin fram á að hlut­höfum í Lands­bank­anum hf. verði hið fyrsta gerð grein fyrir því með hvaða hætti banka­ráðið telur rétt að bregð­ast við og ekki siðar en tveimur vik­um ­fyrir aðal­fund sem fram fer þann 14. apríl nk.“

Það er erfitt að skilja þetta öðru­vísi en svo, þarna sé Banka­sýslan að segja við ráð­herra, að ­fátt annað en að banka­ráð og for­stjóri Lands­bank­ans, verði að axla ábyrgð á mál­inu er teng­ist söl­unni á hlutnum í Borg­un, og hætta, til þess að nýtt fólk ­geti tekið við sem er traustins vert.

En þetta er vand­með­far­ið, og stjórn­mála­menn verða líka að horfa í eigin barm, þegar kem­ur að upp­bygg­ingu fjár­mála­mark­að­ar­ins eftir alls­herj­ar­hrun hans haustið 2008.

End­ur­reisn­ar­starf­ið hefur um margt gengið vel, og það á meðal ann­ars við um Lands­bank­ann. ­Stjórn­endur bank­ans get um margt verið stoltir af end­ur­reisn hans, og því hvernig það starf spilar inn í end­ur­reisn fjár­mála­mark­að­ar­ins.

En eins og ­banka­ráð bank­ans, þar sem Tryggvi Páls­son er for­mað­ur, hefur við­ur­kennt þá vor­u það mis­tök að selja ekki 31,2 pró­sent hlut í Borgun í opnu ferli. Ekki aðeins til að tryggja gagn­sæi, heldur ekki síður til að skapa sam­keppni um ­grein­ing­ar­vinn­una sem fer fram við sölu á eign­um, þar sem áhuga­samir fjár­fest­ar þurfa að leggja fram vönduð til­boð í hlut­ina.



Stjórn­mála­menn virð­ast oft gleyma því, að þeir geta skapað traust­ari ramma en þeir hafa þegar gert, þegar kemur að sölu eigna í fjár­mála­kerf­inu sem al­menn­ingur á nú að mestu. Laga­skylda um gagn­sæi við sölu á eignum og af­skriftir skulda, var eitt­hvað sem stjórn­mála­menn hefðu getað kom á, strax eftir hrun­ið, og geta gert enn. Bent hefur verið ítrekað á það í fjöl­miðl­um, að ­gagn­sæi væri lyk­il­at­riði til að end­ur­heimta traust, og stjórn­endur í fjár­mála­kerf­inu hafa sumir hverjir tekið undir þetta í orði.



Fjár­mála­eft­ir­litið (FME) er lyk­il­stofnun þegar að þessu kem­ur, en mega bankar ekki stunda óskyldan rekstur sam­kvæmt lög­um, nema með und­an­þágu frá FME. Þeg­ar ­bankar eiga eign­ar­hluti í fyr­ir­tækj­um, þá reynir á þessu aðkomu. Meða skýr­ari lögum hefði mátt komum þessum málum í annan far­veg en raunin hefur ver­ið.



Þó ekk­ert afsaki mis­tök bank­anna – og það er sann­ar­lega ekki mein­ingin að ger­a það hér í þessum skrifum – þá þurfa stjórn­mála­menn að horfa einnig í eig­in barm, og spyrja sig að því hvort þeir hafi gert nóg til þess að tryggja góð­an og traustan lag­ara­mma utan um end­ur­reisn fjár­mála­kerf­is­ins. Svarið við þeirri ­spurn­ingu er nei.