Í opin­berri umræðu um umferð­ar­mál má skilja sem svo að helstu áhyggjur borg­ar­búa séu umferð­ar­tafir, of litlar götur og of lít­ill umferð­ar­hraði. Í störfum mínum fyrir Umhverf­is- og skipu­lags­ráð borg­ar­innar hitti ég fjölda íbúa vegna þeirra mála sem ráðið snerta. Ég get auð­veld­lega full­yrt að í þeim sam­tölum sem fram fara á íbúa­fundum eru allt önnur sjón­ar­mið uppi en ráða má af umræð­unni í fjöl­miðl­um. Þegar fólk ræðir um sitt nærum­hverfi, hverfið sitt, borg­ar­hlut­ann sinn þá eru það ekki umferð­ar­tafir sem liggja þyngst á íbú­um.

Hraðakstur

Fólk hefur áhyggjur af hraðakstri á göt­unum sem hindrar börn í að njóta til fulls ferða­frelsis án áhyggna for­eldr­anna. Aðgengi að íþróttum og öðrum tóm­stundum þykir víða skert því börn búa „öf­ugu megin við veg­inn“ og treysta sér síður yfir. Sú fram­kvæmd sem oft­ast er stungið upp á er hraða­hindr­un. Það er varla til sú gata í borg­inni þar sem íbúar hafa ekki tekið höndum saman og óskað eftir hraða­hindrun því þeim stendur uggur af hraðakstr­in­um.  Í svip­inn man ég ekki eftir hraða­hindrun sem sett hefur verið niður að frum­kvæði borg­ar­yf­ir­valda.  Að baki hverri þreng­ingu, öldu eða kodda er sam­an­tekin áskorun íbúa um að fara í stríð við hrað­ann í sínu hverfi.

Loft­mengun

Fólk hefur áhyggjur af loft­mengun og ekki að ástæðu­lausu. Bæði eitr­aðar loft­teg­undir og svifryk er mikil heilsu­far­sógn við alla borg­ar­búa. En ekki síst steðjar ógnin að þeim sem búa þar sem umferðin sker hverfið sund­ur, rétt utan við stofu­glugg­ann og þar sem leik­skól­arnir standa mitt á milli umferð­ar­æð­anna. Fólk getur farið í enda­lausar hár­tog­anir um upp­runa svifryks. Við þekkjum af rann­sóknum að hættu­leg­ustu agn­irn­ar, þær smæstu, koma úr vélum dísel­bíla. Bremsu­borðaryk er stór hluti ryks­ins sem og salt, aska, mold og mal­bik. En upp­runinn er samt alltaf bíla­um­ferð­in. Eftir því umferð­ing meiri því meira ryk og eftir sem umferðin er hrað­ari dreif­ist rykið víð­ar.

Hávaði

Fólk hefur áhyggjur af og kvartar yfir hávaða af bíla­um­ferð­inni. Í hverfum þar sem áður var meiri rósemd áður en umferðin tók vaxt­ar­kipp er helsta áskor­unin sem við í for­svari fyrir umferð­ar­málin fáum að fjár­festa í hljóð­varn­ar­múr­um. Hávað­inn helst í hendur við fjölda bíla en aðal­lega helst hann í hendur við hrað­ann á göt­un­um. Fyrir utan hljóð­vegg­ina sem reistir hafa verið er fjöldi íbúa sem hefur fengið styrk til að bæta ein­angrun í glugg­um. Það er ekki að ástæðu­lausu því heilsu­far fólks og geta til að ein­beita sér að störfum sínum líður fyrir hávað­ann.

Túristar­útur

Fólk kvartar yfir því að túristar­útur þeysi um göt­urnar sínar dag og nótt með til­heyr­andi raski. Eitt algeng­asta umkvört­un­ar­efnið sem við fáum lýtur að þessum mál­um. Íbúum þykir rút­urnar ekki bara skapa hávaða og loft­mengun heldur fari þær illa með borg­ar­um­hverf­ið, stansi á miðjum götum og uppi á gang­stétt­um. Þegar reynt er að skapa rými fyrir rút­urnar heyr­ist oftar en ekki í almenn­ingi að betra væri að banna þær með öllu.

Að koma vanda sínum yfir á aðra

Það er ekki fyrr en við förum að tala um umferð­ina í öðrum hverfum eða á ótil­greindum stað í borg­inni sem er ekki nálægt hús­inu okk­ar, heldur nálægt heim­ilum ann­arra að umræðan fer að snú­ast upp í kvart­anir yfir að umferðin fái ekki nógu mikið pláss. Sem betur fer eru þó íbúa­fundir yfir­leitt um ástandið í því hverfi sem fólk býr í sjálft en ekki hvernig fólk myndi vilja sjá önnur hverfi þró­ast. Okkur sem sitjum í Umhverf­is- og skipu­lags­ráði er upp­álagt að hugsa fyrir almanna­hags­munum en ekki síður sjá til þess að ekki sé gengið á hlut borg­ar­búa í einu hverfi þegar íbúar í öðrum hverfum ásæl­ast lífs­gæðin og vilja breyta þeim í greiða umferð.

Höf­undur er verk­fræð­ingur og full­trúi Sam­fylk­ing­ar­innar í umhverf­is- og skipu­lags­ráði Reykja­vík­ur.