Við þurfum öll þak yfir okkur. Það er ekki verra þó með fylgi klósett, rafmagn, jafnvel nettenging. Um leið og okkur er ekki kalt á veturna og það er rennandi vatn þá er flestum okkar þörfum fullnægt. En af einhverjum völdum virðast þessi sjálfsögðu réttindi verða að fátæktargildru. Hvernig stendur á því að æ fleiri hafa ekki efni á öruggu húsaskjóli?
Við þurfum mannvænni leigumarkað. Með stórum fjölskylduíbúðum, litlum smáhýsum fyrir einstæðinga og alla fjölbreytnina þar á milli. Ef húsnæðismarkaðurinn væri stigi, þá væri það stigi þar sem neðstu tröppuna vantaði. Af því sumt fólk nær ekki fyrsta stökkinu inn í öruggt húsaskjól.
Ímyndum okkur í smástund að Ísland væri þannig að það borgaði sig fyrir verktaka að byggja litlar íbúðir og smáhýsi. Af því stjórnvöld sæju til þess að markaðurinn virkaði þannig. Ímyndum okkur í smástund að þegar talað væri fyrir lausnum að sérfræðingar á vegum Samtaka atvinnulífsins myndu ekki stökkva í veg fyrir boltann og passa upp á að hann næði ekki í mark. Fólk á íslenskum leigumarkaði er svolítið eins og áhugamannafótboltalið að keppa við besta markmann í heimi. Markmaðurinn ver allar tilraunir til að koma sér í skjól og jafnvel þegar einhver skorar, mætir dómarinn, stjórnmálaelítan og hæstiréttur, og dæmir markið ógilt.
Ef Norðurlöndin geta þetta þá hljótum við að geta þetta líka. Þar kaupa einstaklingar sér litlar íbúðir eða leigja þegar þeir byrja á vinnumarkaðnum og eru því ekki fastir í klóm fátæktar eins og megin þorri Íslendinga sem að borga allt frá 50-75% af heildar tekjum sínum í leigu. Lausnin er að bjóða þeim sem að vilja byggja smátt afslætti af gatnagerðargjöldum og lóðaverði. Einnig væri nauðsynlegt að ryðja veginn fyrir óhagnaðardrifin leigufélög. Eyglóarlögin áttu að skapa aðstæður fyrir sterk leigufélög og stuðla að lægri leigu, en þessi lög hafa haft þveröfug áhrif því hér eru komin risastór leigufélög sem stjórna leiguverði og keyra það upp. Það er komin tími á breytingar og allir verða að axla ábyrgð, það er neyðarástand á húsnæðismarkaði í dag og við leysum það ekki með því að byggja lúxusíbúðir.
Höfundur er oddviti Pírata í Reykjanesbæ.
