Fyrir mörgun árum varð ég fyrir upp­lifun sem leiddi til ástríðu sem hefur fylgt mér alla tíð.

Ég man ennþá eftir kvöld­inu sem ég varð fyrir þess­ari upp­lif­un. Ég man ekki dag­setn­ing­una en ég man eftir útsend­ing­unni í danska sjón­varp­inu. Þetta var á miðjun níunda ára­tug síð­ustu ald­ar. Það var þáttur á hverjum laug­ar­degi sem var stýrt af tveimur vel þekktum mönn­um, á besta tíma. Fyrri hlut­inn hét: „Schyy, det er lør­dag“ og síð­ari hlut­inn „Schyy, mor sover.” Í beinni þýð­ingu á íslensku mundi þetta útleggjast: „Uss, það er laug­ar­dag­ur”. og „Uss, mamma sef­ur”. Á milli þátta­brot­anna var sýnd kvik­mynd.

Í einni af útsend­ing­unum heim­sótti Hans Otto Bis­gård, annar þátta­stjórn­enda, þáver­andi Ung­frú alheim. Þau hitt­ust þar sem hún sat í sand­kassa og lék sér við börnin í kring og sýndi honum höf­uð­borg­ina sína. Hófí Karls­dóttir sýndi honum Reykja­vík!

Það gekk á með regni, þurrki, stormi, logni og öllu þar á milli.

Það vakti upp minn­ingu hjá mér úr æsk­unni. Faðir minn starf­aði sem skóg­ar­höggs­maður og eftir að hann kom heim einn dag­inn, var hann að hlusta á veð­ur­spána fyrir sjó­menn. Móðir mín var í eld­hús­inu að baka og und­ir­búa kvöld­mat­inn. Veðrið var svo­lítið eins og íslenska veðrið í þætt­inum og í minn­ing­unni var ég mjög örugg­ur.

Mér fannst ég verða að fara þang­að! En eng­inn vildi fara með mér og því miður trúði ég því, þegar mér var sagt að syk­ur­sýkin mín gerði mér það ómögu­legt að fara ein­sam­all.

Ég hélt áfram að tala um það hins­veg­ar.

Á tíunda ára­tugnum varð ég fyrir annarri upp­lif­un.

Ég heyrði í þess­ari dul­ar­fullu tón­list­ar­konu. Frá Íslandi.

Tón­listin höfð­aði ekki til mín og ég vildi ekki trúa því að hún væri íslensk. En það breytt­ist um leið og ég varð hel­tek­inn af Íslandi. Og það var fleira sem hafði hel­tekið mig.

Ég ók ásamt frænda mínum til suð­ur­hluta Dan­merkur og yfir landa­mær­in. Við hittum fjöl­skyldu hans. Við höfðum ætlað okkur að fara í þýskan stór­markað að kaupa sæl­gæti og öl. En vegna páska­há­tíð­ar­inn­ar, höfðu þau lokað snemma á föstu­degi.

Við keyrðum því næst heim til systur hans til þess að heim­sækja upp­kom­inn son henn­ar. Við fengum okkur nokkra bjóra og ákváðum að gista þar. Þau bjuggu nálægt landa­mær­unum svo við ákváðum að fara yfir landa­mærin næsta dag.

Meðan við sváfum byrj­aði útvarps­klukka að spila lag. Sem betur fer gat ég ekki slökkt á því. Ég hrökk upp við full­komna lag­línu á kyrrum morgni.

Björk var að leika „Venus as a boy“. Það var eins og ég hefði verið hnepptur í álög. Skömmu síðar leit ég út um glugg­ann. Sólin var að rísa hinum megin við húsið og varp­aði birtu á trjátopp­ana. Og dagg­ar­dropar héngu enn á gras­inu.

Ég varð að finna geisla­disk með Björk!

Ég fann hann ekki í þýska stór­mark­að­inum eða nálægri plötu­búð. En strax morg­un­inn eftir páska­há­tíð­ina keypti ég hann í tón­list­ar­búð­inni í hverf­inu mínu, í norð­ur­hluta Dan­merk­ur. Ég varð mik­ill aðdá­andi Bjark­ar. Ég var nú þegar mik­ill aðdá­andi Íslands.

Á síð­ari hluta tíunda ára­tug­ar­ins, hafði syk­ur­sýkin og með­ferðin við henni, eða öllu heldur skortur á með­ferð, sínar afleið­ing­ar. Ég missti sjón­ina og varð blindur snemma árið 1998.

Bræður mínir heim­sóttu mig á spít­al­ann í Kaup­manna­höfn, sem er stað­settur hinum megin á land­inu frá heim­ili mínu.

Þegar elsti bróðir minn var þar, sagði ég honum að ég hefði aldrei séð Ísland og hann sagði: „Nei, þú hefðir átt að fara þangað …“

Síðar fann ég kær­ustu. Og ég fann að draum­ur­inn var enn á líf­i. Í októ­ber 1999 gift­umst við og í kjöl­farið ákváðum við að heim­sækja landið í norðri.

Árið 2002 sigldum við með Nor­rænu til Íslands með við­komu í Fær­eyj­um!

Við vorum á Íslandi í þrjár vik­ur. Og hún var heilluð af mörgu af því sem fyrir augu bar. Og þrátt fyrir blind­una var ég fær um að sjá feg­urð þessa stað­ar.

Fríið á Íslandi gaf Norð­ur­-Atl­ants draumnum mínum byr undir báða vængi. Mig dreymdi um að búa þar um tíma. Ég tal­aði mikið um þennan draum við konu mína og lét mig dreyma um að við gætum bæði unnið þar. Hún var bóka­safns­fræð­ingur með mik­inn áhuga á menn­ingu. Nor­ræna húsið væri kjör­inn staður fyrir hana, hugs­aði ég. En þeim draum var ekki ætlað að end­ast.

Ári eftir að ég kom heim úr frí­inu í norðri, sneri syk­ur­sýkin lífi mínu á hvolf á ný.

Í þetta sinn var það nýrað mitt sem hún var á hött­unum eft­ir. Hún varð til þess að hækka blóð­þrýst­ing­inn, blóðið mitt var síður fært um að flytja súr­efni sem gerði mig veik­burða.

En bræður mínir voru aftur til staðar … mér var boðið nýra.

Sjötta sept­em­ber 2005 fékk ég líf­færa­gjöf. Nýra elsta bróður míns reynd­ist vera „per­fect match”.

Hann sá að ég bragg­að­ist smátt og smátt. Og ég fann það sjálf­ur. En það var meira í vændum …

Þegar ég kom heim frá spít­al­an­um, tjáði konan mín mér að hún vildi skilja við mig.

Ekki löngu síðar hafði yngsti bróðir minn sam­band við mig og skýrði frá því að hann og konan hans væru að skilja.

Svo sá elsti af okkur gat ekki unnið í nokkurn tíma, þar sem hann hafði gefið mér annað nýrað sitt, sá næstelsti átti erfitt með að sinna starf­inu sínu þar sem hann var að ganga í gegnum skiln­að, ég gat ekki unnið þar sem ég var að jafna mig eftir líf­færa­gjöf og skiln­að. Og yngsti bróð­ir­inn hafði komið í veg fyrir slag á bar … sem kost­aði hann hand­leggs­brot á fjórum stöð­um. Hann braut hönd­ina á hurð … en náði að koma í veg fyrir slag á milli tveggja ann­arra … svo hann gat ekki heldur farið að vinna. Móðir okkar átti fjóra fatl­aða syni en hún var auk þess að sinna veikum föður okk­ar. Hann var með slæm lungu eftir að hafa reykt í mörg ár.

Sex mán­uðum síðar fellur faðir okkar frá, svo sex manna fjöl­skyldu, allir með maka, fækk­aði niður í fimm, þar sem þrír bjuggu ein­ir.

En lífið heldur áfram og draum­arnir líka.

Mig lang­aði ennþá til þess að kynn­ast land­inu í norðri.

Árið 2008 tjáði yfir­maður minn mér að það væri ekki vinna fyrir mig í verk­smiðj­unni. Kannski eina skiptið sem hann rak ein­hvern sem sagði brand­ara sem fékk hann til að skella upp úr á meðan upp­sagn­ar­sam­tal­inu stóð.

Ég reyndi að finna mér aðra vinnu í kjöl­farið en efna­hag­skreppa gerir blindum manni ekki auð­velt fyrir að finna vinnu svo ég ákvað að elta annan draum. Ég reyndi að kom­ast inn í háskóla, tæp­lega fer­tugur að aldri … en mér var hafn­að. Þetta var árið 2009. Ég bætti síðan ein­kunn­irnar mínar úr mennta­skóla. Og árið 2011 byrj­aði ég í lög­fræði við Árósa-há­skóla.

Síðan komst ég að því að ég gæti blandað draumum mínum sam­an. Fyrst með því að fara til Reykja­víkur í fimm daga, til að sækja Icelandic Airwa­ves árið 2011. Og hlusta á Björk í Hörpu. Frá­bær tón­list­ar­kona í frá­bæru tón­list­ar­húsi. Síðar með því að fara í skipti­nám … til Íslands.

Stór og gal­inn draumur var að verða að veru­leika, nú meira en nokkru sinni áður!

Mig lang­aði til þess að læra þarna í eitt ár. Það kall­aði á und­ir­bún­ing …

Það var mikil hjálp af Blindra­fé­lag­inu. Og svo voru það Íslend­ing­arn­ir.

Til þess að geta flutt inn í íbúð­ina, sem ég var að leigja á Stúd­enta­görð­un­um, reyndi ég að finna aðstoð­ar­mann­eskju. Ég spurði fyrst elsta bróður minn, sem var búsettur á Græn­landi á þessum tíma, en það gekk ómögu­lega fyrir hann. Ég skrif­að­ist á við fyrr­ver­andi vinnu­fé­laga úr verk­smiðj­unni. Hún var hætt að vinna og hafði því tíma en einnig löngun til að sjá nýja staði. Hún var fædd í Frakk­landi, hafði verið gift Dana, var núna ekkja með upp­komna syni.

Hún hjálp­aði mér fyrstu dag­ana af draumnum mín­um. Við Nicole bjuggum saman í níu daga í Blindra­fé­lag­inu, keyptum hús­gögn og annað sem þurfti fyrir íbúð­ina á Stúd­enta­görð­un­um.

Síðan sýndi Vala hjá Blindra­fé­lag­inu mér leið­ina frá stúd­enta­í­búð­inni minni yfir í Háskól­ann og veitti mér leið­sögn um háskóla­svæð­ið.

Og ég hitti Elviru og Helga. Kenn­ar­ana. Og fullt af nem­end­um. Ég fann fyrir stóra draumnum og fannst eins og ég gæti verið vak­inn upp frá þessum óraun­veru­lega draumi hvenær sem er.

Und­ir­bún­ing­ur­inn og fyrstu vik­urnar gáfu góða raun.

Um haust­ið, áður en ég fór til Reykja­vík­ur, spurði ég móður mína hvort hún myndi heim­sækja mig. Hún svar­aði: „Nei, ég er flug­hrædd.” Ég reyndi að róa hana niður með því að segja: „Engar áhyggj­ur. Þú munt koma niður aft­ur.”

Það bar ekki árangur …

Ég hugsa að þetta hafi verið til­raun til þess að halda mér heima við. En það bar ekki heldur árang­ur.

Þegar ég var að hugsa um að fara einn til Íslands í jan­ú­ar, tal­aði félagi minn inn á það þar sem við renndum um bæinn á reið­hjóli fyrir tvo.

Svo ég ákvað að fara.

Ég skemmti mér kon­ung­lega þar. Að ferð­ast frá Egg­erts­götu yfir í Háskól­ann á hverjum morgni, hitta nem­endur frá gjör­vallri Evr­ópu, öllum heim­inum raun­ar, kynn­ast spænska kenn­ar­anum sem valdi Ísland vegna ástar sinnar á íslenskum manni og að hitta íslenska kennar­ann sem valdi lög­fræði yfir skák. Og eign­ast marga góða vini og minn­ing­ar.

Á einum af þessum storma­sömu dög­um, meðan ég var á heim­leið og stóð við Ara­götu, ofan á hrúgu af snjó sem skildi að göt­una og gang­stétt­ina, stopp­aði bíll.

Það var Magnús Steph­en­sen frá háskól­an­um.

„Ég skal keyra þig heim,“ sagði hann í gegnum vind­inn. Þegar ég var kom­inn inn í bíl­inn muldr­aði hann: „Stundum ættir þú að nota þessa fjár­ans leigu­bíla!“

Síðan gaf hann mér mesta hrós sem ég hef nokkurn tím­ann fengið frá Íslend­ingi.

„Þú hlýtur að hafa ein­hvers konar „vík­inga-­gen“.

Ég er ekki frá því að ég hafi hækkað um nokkra senti­metra.

Frá því að halda að draum­ur­inn væri búinn, bjó ég þess í stað í 101 Reykja­vík, ég var að læra lög­fræði á Íslandi, ég var með íslenskt síma­númer og meira að segja íslenska kenni­tölu.

Áður hafði ég séð, á heima­síðu danska utan­rík­is­ráðu­neyt­is­ins, að það væri mögu­legt að heim­sækja danska sendi­ráðið á Íslandi, meðan maður væri í námi.

Ég hafði lesið að öku­skír­teini væri kost­ur. Ég var ennþá með mitt, en það var ekki hægt að nýta það þar sem ég var blind­ur. Ég skrif­aði bréf til sendi­ráðs­ins, en var tjáð að það væri ekki mögu­leiki að fara þangað vegna skipti­náms, en þegar ég kann­aði hvort ég gæti komið á stað­inn að heilsa upp á starfs­fólk­ið, var það vel­kom­ið.

Dag einn þar sem ég var á leið í sendi­ráð­ið, sendi sendi­herr­ann starfs­nem­ann sinn upp í Háskóla til þess að sækja mig. Ég hugs­aði með mér að ef það væri send lím­mósína, mundi ég biðja ein­hvern að taka mynd af mér að fara upp í bíl­inn og svo mundi ég senda mynd­ina á Face­book-­vegg­inn minn með yfir­skrift­inni: „Fljótur upp á topp­inn á Ísland­i”. Starfs­nem­inn renndi upp að Háskól­anum í fjór­hjóla­drifnum bíl. Trú­lega öllu þjóð­legri bíll. Þegar við komum í sendi­ráðið var ég boð­inn vel­kom­inn af öllu starfs­fólk­inu og sögð saga húss­ins og saga fyrstu dönsku sendi­herr­anna á Íslandi.

Sendi­herr­arnir á milli 1918 og 1944 voru ekki skip­aðir og veitt mót­taka á sama hátt og venju­lega. Venju­lega hefði kon­ungur sent sendi­herra frá Dan­mörku og kon­ung­ur­inn, for­set­inn eða keis­ar­inn myndi taka á móti sendi­herr­anum í því landi sem sendi­herr­ann myndi starfa.

En þar sem kon­ung­ur­inn var sá saman á Íslandi og í Dan­mörku, fyrstu tæp 25 árin, var það danski for­sæt­is­ráð­herr­ann sem lét skipa sendi­herra frá Dan­mörku og íslenski for­sæt­is­ráð­herr­ann tók á móti sendi­herr­anum á Íslandi.

Mér var líka sagt að þetta væri sama bygg­ing sem hýsti sendi­ráðið þá og nú. Áður en þetta varð sendi­ráð var bygg­ingin í einka­eigu. Sem þýðir að hún var meira en 100 ára göm­ul.

Mette, danski sendi­herr­ann og starfs­fólk henn­ar, voru öll mjög stolt af því að vera full­trúar Dan­mörku á Íslandi, ég fann að þau báru ekki aðeins sterkar taugar til þess ríkis sem þau voru full­trúar fyr­ir, heldur einnig til rík­is­ins sem þau störf­uðu inn­an.

Dan­mörk getur verið stolt af starfs­fólk­inu sem vinnur þarna og Ísland og Íslend­ingar búa að góðu fólki þegar kemur að sam­skiptum milli ríkj­anna tveggja. Og íslenska starfs­fólkið var mjög vina­legt. Og trygg­lynt gagn­vart báðum ríkj­u­m. ­Síðar sama dag fór ég í Nor­ræna hús­ið, til að hlýða á kvik­mynda­um­fjöllun frá danskri konu.

Þegar ég kom inn um dyrnar á hús­inu, mætti ég konu sem sagði: „Hæ, Troels.“ Ég svar­aði: „Hæ Mette.“ Ég hafði hitt danska sendi­herr­ann á ný. Ég rakst einnig á Gunnu frá sendi­ráð­in­u. ­Mette kynnti mig fyrir for­stöðu­manni Nor­ræna húss­ins og kynni mynd­ar­inn­ar.

Danska sendi­ráðið hafði und­ir­búið kvik­mynda­sýn­ing­una. Ég átti frá­bæran dag.

Í sendi­ráð­inu hafði ég sögu til að segja starfs­fólk­inu. Einn af fyrstu dög­unum sem ég var á Íslandi með Nicole, vorum við að keyra um í Reykja­vík. Nicole segir skyndi­lega við mig: „Ég veit ekki hvert við erum að keyra en það er fal­legt hérna, svo höldum áfram og sjáum hvar við end­um.“

Við end­uðum nálægt, Nicole ákvað að taka myndir og fór út úr bíln­um.

Ég steig einnig út úr bílnum og heyrði í bíla­út­varpi nálægt okk­ur. Ég bank­aði á bíl­rúð­una og bíl­stjór­inn opn­aði hurð­ina. Ég spurði hann, á ensku, hvað þessi staður héti. Hann skyldi ekki ensku.

Ég próf­aði þá að spyrja hann á dönsku. Hann skyldi ekki dönsku held­ur.

Þá ákvað ég að prófa að tala með lát­bragði. Hann skildi hvað ég átti við og svar­aði: „Ís­land.”

Og ég hélt við værum týnd en við vorum nákvæm­lega þar sem við áttum að vera. Mað­ur­inn í bílnum gat ekki skilið mig en hann gerði samt sem áður allt sem hann gat til þess að hjálpa. Hann gerði ekki aðeins sitt besta, heldur afsak­aði sig á meðan ég þakk­aði honum fyrir og sett­ist inn í bíl­inn þegar Nicole var búin að ná mynd­un­um.

Þegar ég lít til baka, þá held ég að nákvæm­asta lýs­ingin sem ég fékk á Íslend­ing­um, var á fyrsta ferða­lag­inu mínu til Íslands.

Eig­andi „gisti­heim­ils­ins við flug­völl­inn“ sagði: „Ef þú endar uppi á eyði­eyju með einni ann­arra mann­eskju, ertu hepp­inn ef sú mann­eskja er frá Íslandi, því þú munt lifa af.“ Og svo hélt hann áfram: „Það er aðeins einn vandi við Íslend­ing­inn … hann mun senni­lega leggja þig sér til munns, því það er það eina sem þú nýt­ist til í hans huga.“

Stolt, vin­gjarn­leg og ein­stak­lings­hyggju­fólk. Og það er ástæðan fyrir því að þið eruð sjálf­stætt ríki og stór ástæða fyrir áhuga mín­um.

Eftir að ég flutti aftur til Dan­merk­ur, hef ég heim­sótt Ísland í nóv­em­ber 2016 til að njóta Airwa­ves-há­tíð­ar­inn­ar. Ég bjó hjá vini mínum Eiríki og börnum hans, ég hitti Magnús við háskól­ann, heim­sótti Blindra­heim­ilið og hitti Bea­te.

Næsta heim­sókn mín var á 100 ára afmæli full­veld­is­ins. Og von­andi mun ég hitta gamla og nýja vini meðan á dvöl­inni stend­ur.