Ég skil það svo, að Einar Helga­son hafi hvorki heyrt við­tal við mig á Útvarpi Sögu um orku­pakka 3, né heldur lesið grein eftir mig hér á Kjarn­an­um, þar sem ég lýsi því í stórum drátt­um, hvað gangi að Evr­ópu­sam­band­inu (og sér­stak­lega evru­svæð­inu) að mínu mati. Þar setti ég einnig fram til­lögur um lausnir, sem ég hef líka gert á erlendum vett­vangi (Social Europe). Það er önd­vert að rök­ræða við mann, ef sá hinn sami les hvorki rök­semda­færslu gagn­að­il­ans, né hlustar á hann.

Ég lýsi stundum sjálfum mér á þá leið, að ég sé hug­sjóna­maður (lýð­ræð­is­jafn­að­ar­maður og Evr­ópusinni) en aldrei draum­óra­mað­ur. Ég tel mig vera raun­sæ­is­mann í póli­tík og tel, að póli­tískur fer­ill minn standi undir þeirri lýs­ingu. Dæmin um, að hug­sjóna­menn ger­ist draum­óraglópar - trúi á hug­sjón­ina í blindni en loki aug­unum fyrir veru­leik­anum - eru sorg­lega mörg. Komm­ún­ismi er göfug hug­sjón - afnám arð­ráns manns á manni. En hversu margir voru ekki hug­sjó­naglóp­arn­ir, sem héldu áfram að trúa í blindni, eftir að fram­kvæmdin hafði snú­ist upp í and­hverfu sína, lög­reglu­ríki með öllum sínum þræla­búð­um?

Allt sem Einar segir um Evr­ópu­hug­sjón­ina er í stórum dráttum satt og rétt. Hann lýsir hörm­ungum Seinni heims­styrj­ald­ar­innar af inn­sæi. Einmitt þess vegna væri það þyngra en tárum taki, ef mis­vitrir leið­togar Evr­ópu­sam­bands­ins á okkar tíð klúðra málum svo mjög, að jafn­vel sam­heldni Evr­ópu­sam­bands­ins er í hættu. Sjálf til­vera Evr­ópu­sam­bands­ins byggir á stríðs­reynslu og frið­ar­hug­sjón eft­ir­stríðs- kyn­slóð­ar­inn­ar. Þeim mun hörmu­legra er til þess að vita, að núver­andi leið­togar Evr­ópu­sam­bands­ins hafa með stefnu sinni og athöfnum alið á sund­ur­virkni og sund­ur­þykkju Evr­ópu­þjóða, svo að úr öllu hófi keyr­ir.

Þetta útskýri ég nánar í grein minni hér á Kjarn­an­um: „Hvað gengur að Evr­ópu: og hvers vegna kippið þið því ekki í lið­inn?" Í fyrri grein á sama vett­vangi: „Leið Íslands út úr Hrun­inu", færi ég rök fyrir því, hvers vegna Ísland kom fyrr og betur út úr Hrun­inu en mörg aðild­ar­ríki evru­sam­starfs­ins. Og mun bet­ur, í ljósi þess sam­an­burð­ar, en ef við hefðum verið full­gildir aðilar að evru­sam­starf­inu og sætt sömu með­ferð og þau aðild­ar­ríki þess, sem harð­ast urðu úti í Hrun­inu. Ég ræði hvort tveggja út frá stað­reynd­um, ekki út frá blindri trú.

En hef ég þar með snúið baki við Evr­ópu­hug­sjón­inni? Því fer fjarri. Ég á mörg skoð­ana­systk­ini innan Evr­ópu­sam­bands­ins, sem gera sér grein fyrir því, að evrusa­sm­starfið er í til­vist­ar­kreppu; að það þarf að hrinda fram rót­tækum umbótum á því sam­starfi, ef það á að þjóna hags­munum almenn­ings - en ekki bara hags­munum fámennrar elítu fjár­magns­eig­enda. Það er ekki öll von úti enn um að það megi takast. En það mun ekki ger­ast með óbreyttri póli­tík. Einar ætti að hafa í huga, að til skamms tíma voru allar rík­is­stjórnir Evr­ópu­sam­bands­ins - utan þrjár - hægri­s­inn­aðar nýfrjáls­hyggju­stjórn­ir. Ég á litla sam­leið með því liði yfir­leitt. Hags­munum almenn­ings verður seint borgið í þeirra hönd­um. 

Ég er sam­mála Ein­ari um það sem hann segir um spill­ing­una í okkar eigin ranni. Við þurfum lífs­nauð­syn­lega að losa okkar fólk úr viðjum skulda­fang­els­is, sem felst í geng­is­felldum og verð­tryggðum gjald­miðli með ofur­vöxtum í kaup­bæti. En reynslan sýn­ir, því mið­ur, að evran er ekki sú patent­lausn, sem margir gerðu sér vonir um. Þvert á móti, það hefur komið á dag­inn, að fast­gengi evr­unnar (sem er miðað við þýska útflutn­ings­hags­muni) veldur fjölda­at­vinnu­leysi í hinum veik­ari aðild­ar­ríkj­um. Ekki viljum við það.

Við það bæt­ist, að þessum þjóðum eru líka allar bjargir bann­aðar í rík­is­fjár­mál­um. Þær eru m.a.s. til­neyddar að skera niður rík­is­út­gjöld og einka­væða rík­is­eign­ir, sem er kol­vit­laus póli­tík í ríkjum á sam­drátt­ar­skeiði. Afleið­ingin er stöðn­un. Glat­aður ára­tug­ur, hvorki meira né minna. Afleið­ing­arnar blasa við í póli­tískri sund­ur­virkni og upp­drátt­ar­sýki. Einar bindur vonir sínar við, að þetta séu tíma­bundnir erf­ið­leik­ar. Ég ætla líka að leyfa mér að vona það. En meðan sú von lifir á veiku skari, er skyn­sam­legt að ganga hægt um gleð­innar dyr.

P.s. Einar talar illa um aðstand­endur og hlust­endur Útvarps Sögu. Það er helst á honum að skilja, að það sé víta­vert að tala við svo­leiðis fólk. Ég hef tamið mér á mínum stjórn­mála­ferli að fara ekki í mann­grein­ar­á­lit af þessu tagi. Ég hef lært það af langri reynslu, að það er fullt af góðu fólki í öllum flokk­um. Líka hitt, að það væri vand­lifað á Íslandi, ef bara mætti tala við vammi firrta fjöl­miðla.