Nú er einu sinni enn reynt að opna á meira fram­boð og aðgengi að því fíkni- og vímu­efni sem er þjóð­fé­lag­inu dýr­ast. Fólk sem er í áber­andi hlut­verkum innan ýmissa sam­taka atvinnu­lífs­ins hefur stigið ítrekað fram í fjöl­miðlum og farið mörgum orðum um það hve mikil frels­is­skerð­ing og mis­munun sé í núver­andi fyr­ir­komu­lagi á kynn­ingu, dreif­ingu og sölu á áfengi hér á landi.

Dóms­mála­ráð­herra er síðan í því hlut­verki að leggja til í þágu þess­ara hug­mynda breyt­ingar á lögum um þetta efni sem lækn­is­fræðin skil­greinir sem heilsu­spill­andi vímu- og fíkni­efni. Í rök­semda­færsl­unni fyrir breyt­ing­unum finnst mér mest áber­andi sú full­yrð­ing að það felist mis­munun í því að varn­irnar gegn neyslu skað­legs efnis séu meiri hér­lendis en ein­hvers stað­ar­ ann­ars stað­ar. Gatið í vörn­unum gegn meiri neyslu sem erlend net­verslun notar sé full­gild ástæða fyrir því að sleppa þessu meira lausu en er í dag. Aug­lýs­inga­bannið inn­an­lands skuli að afnema vegna þess að áfeng­is­aug­lýs­ingar séu leyfðar og jafn­vel alveg frjáls­ar ein­hvers stað­ar­ ann­ars stað­ar.

Embætti land­læknis hefur alltaf varað við til­slök­un­um á áfeng­is­dreif­ing­unni og félag lýð­heilsu­fræð­inga sömu­leið­is. Land­læknir og lýð­heilsu­fræð­ing­arnir hafa alltaf fært ýtar­leg rök fyrir þessum ábend­ingum og ég styðst við það sem frá þeim hefur komið þegar ég hef myndað mér skoðun á þessu en mér virð­ist að áfeng­is­sinn­arnir ýmist hundsi þau eða tali þau niður án mál­efna­legs rök­stuðn­ings.

Heilsu­hag­fræð­ingar hafa einnig komið fram með álit á þessu og þar kemur að þeim þætti sem teng­ist opin­berum útgjöldum og þeim sköttum sem þarf að inn­heimta til að standa undir þeim. Ari Math­í­as­son ­skrif­aði mergj­aða meist­ara­rit­gerð um mis­mun kostn­aðar og tekna. Kostn­aður og tekju­tap hins opin­bera, bæði ríkis og sveit­ar­fé­laga er sam­kvæmt því miklu meiri en heild­ar­tekj­urnar af áfeng­inu. Umtals­verður hluti þess sem almenn­ingur borgar í skatta fer til að vega upp mis­mun­inn. Það er marg­sannað að þessi kostn­aður er í hlut­falli við heild­ar­neyslu og neyslan stýr­ist m.a. af fram­boði, aðgengi og kynn­ingu.

Og auk­inn kostn­aður hins opin­bera kallar á hærri skatta.

Með öðrum orð­um, ráð­herra dóms­mála með stuðn­ingi þess­ara ein­stak­linga úr for­ystu­liði atvinnu­lífs­ins er að mæla fyrir áfeng­is­frum­varpi sem felur í sér aukin útgjöld ríkis og sveit­ar­fé­laga og auknar álögur á almenn­ing og atvinnu­líf til að standa undir útgjalda­aukn­ing­unni. Atvinnu­lífið finnur líka fyrir því þegar við­bót­ar­drykkjan veldur fleiri fjar­vist­um, minni fram­legð og fleiri mis­tökum í starfi.

Höf­undur er iðn­að­ar­maður á Akur­eyri.