Eitt stærsta vanda­mál Íslands sem hefur verið rauður þráður í sögu þessa lands eru leið­in­legir vald­haf­ar. Fyrst voru þeir þræla­hald­arar og vík­ingar sem drifu alþýð­una í borg­ara­styrj­öld, síðan kom danskt yfir­vald með sínum tveim vöru­skipum á ári, ein­okun og áhuga­leysi yfir málum þessa lands, og loks kom sjálf­stæð­is­bar­áttan og íslenskir stjórn­mála­menn ruddu sér til rúms. Gamlir karlar sem eru svo ómerki­legir að það er ekki einu gerð til­raun til að kenna okkur um þá í skól­u­m. 

Talandi um rauða þræði; hafa ekki all­ir farið til útlanda, komið heim og óskað þess að við hefðum eitt­hvað sem var þar ytra? Almenn­ings­sam­göng­ur, stór og spenn­andi söfn, skemmti­legar göngu­götur og spenn­andi mat­ar­menn­ingu eru allt hlutir sem við erum ein­ungis nýbyrjuð að fikta í hér á landi. Af hverju? Ég tel að það sé vegna vald­hafa sem álitu óhefð­bundin skáld eyði­leggja íslensk ljóð, orlofsí­búðir augna­sár í nátt­úr­unni, afnám ein­ok­unar storkun við vilja guðs og fleira en eitt flug­fé­lag óraun­hæft.

Það gler­þak sem mik­il­væg­ast er að brjóta í sam­tím­anum er gler­þakið fyrir spenn­andi hug­mynd­ir. Mesta gleði sem ég upp­lifði á síð­asta ári var þegar ég fann kebab sjálfsala, já kebab sjálf­sala. Á Íslandi. Í Engi­hjall­an­um. Þetta er veisla, af hverju getum við ekki gert meiri veislu úr hlut­um?

Veisluhyggja er öfga­hug­mynda­fræði í anda Gnarrisma og hedón­isma. Mark­miðið er ein­falt: við viljum veislu. Í stað borg­ar­línu fáum við spor­vagn, í stað úthverfa fáum við þétt­ari byggð og almenn­ings­garða, í stað versl­un­ar­mið­stöðva viljum við upp­risu smá­kaup­manns og í stað­inn fyrir afglæpa­væð­ingu vímu­efna­neyslu viljum við Portú­gölsku leið­ina og dönsk áfeng­is­lög. Rave í Mosó og lest til Kefla­vík­ur. Nið­ur­greidd jóga­kennsla og frítt í sund. En er þetta raun­hæft?

Ég held að þetta sé raun­hæft, og veislu­hyggja mun alltaf spila hlut­verk í ákvörð­unum fram­tíð­ar­inn­ar. Við höfum ítrekað orðið vitni að því hvernig afslappað hug­ar­far leiðir til góðra hluta. Skerð­ing á vinnu­tímum hafa leitt til auk­innar fram­leiðslu­getu verka­manna, vel­ferð­ar­kerfi minnka glæpa­tíðni og rétt­indi kvenna og minni­hluta­hópa marg­falda sam­fé­lags­leg gæði. Margar hug­myndir sem flokk­ast undir veislu­hyggju virð­ast vera fárán­legar fyrir fram­kvæmd, en um leið og veisla er byrjuð og þú ert í henni miðri er afar erfitt að vera fúll á mót­i. 

Flestir skilja og eru sam­mála veislu­hyggju varð­andi sam­fé­lags­skip­an. En erf­ið­ustu hlekkirnir í myndun veislu­vædds sam­fé­lags eru mikil ádeilu­mál. Að sjálf­sögðu er lestin og spor­vagn­inn eitt­hvað sem auð­velt er að vera á móti sökum kostn­að­ar, og nýja stjórn­ar­skráin (sem er veisla) hefur fengið sinn skerf að þöggun og gagn­rýni. Ef ég þarf að rétt­læta veislu­hyggju skaltu líta til fram­tíðar þar sem þú tekur spor­vagn til að mæta tím­an­lega á Sol­stice eftir að hafa skrifað undir laga­frum­varp sem fer inná þing þökk sé borg­ara­lýð­ræði, og hins­vegar fram­tíð þar sem þú mætir seinn í bíó því strætó seink­aði. Myndin er upp­lestur Eddu­kvæða styrkt af Norsku lax­eld­is­fyr­ir­tæki.

Höf­undur er nemi við Mennta­­skól­ann á Akur­eyri.