Af hverju kærir hún ekki?

Brynhildur Björnsdóttir segir að kynferðislegt ofbeldi sé samfélagsmein sem beri að útrýma.

Auglýsing

Þessi spurn­ing er orðin næstum staðlað svar þeirra sem eiga erfitt með, eða vilja hrein­lega ekki horfast í augu við tíðni kyn­ferð­is­brota, alvar­leika þeirra og áhrifa á líf brota­þola. Af hverju kærir hún ekki? Ástæð­urnar geta verið fjöl­marg­ar. Sum treysta sér ekki til að end­ur­lifa atburð­ina aftur og aftur í yfir­heyrslum og fyrir dómi, önnur telja sig ekki hafa nægi­legar sann­anir fyrir því að á þeim hafi verið brot­ið, enn önnur eru í flóknum sam­böndum við ger­endur sína og vilja ekki raska ró fjöl­skyldna, vina­hópa eða sam­fé­lags­ins. Upp­hróp­anir á borð við "sak­laus uns sekt er sönnuð" gera það að verkum að komið er fram við þolendur eins og þeir ljúgi upp sak­ar­giftum og þá eru fjöl­mörg dæmi úr íslensku sam­fé­lagi um að  fjand­semi í garð brota­þola hefur hrakið þá úr bæj­ar­fé­lagi sínu eða jafn­vel úr landi, meira að segja þegar sekt ger­and­ans þótti sönnuð fyrir rétti.

Þeirra sem kæra bíður síðan oftar en ekki flókið og erfitt ferli þar sem þeirra hags­munir virð­ast vera mun létt­væg­ari en hinna ákærðu. Þessu þarf að breyta. 

Grund­vall­ar­at­riði er að brota­þolar verði gerðir aðilar máls eða veitt flest þau rétt­indi sem aðilar máls hafa eins og tíðkast víð­ast hvar á Norð­ur­lönd­un­um. Eins og staðan er nú eru brota­þolar vitni í eigin málum og hafa afar tak­markað aðgengi að upp­lýs­ingum og þátt­töku í máls­með­ferð­inni. Það gefur auga leið að þegar brota­þoli hefur ekki aðgang að gögnum máls síns kemur það bæði niður á gæðum lög­reglu­rann­sókna og með­ferð mála þegar í dóms­með­ferð er kom­ið.

Auglýsing
Það er mik­il­vægt að stytta máls­með­ferð­ar­tíma kyn­ferð­is­brota­mála. Margir mán­uðir geta liðið frá því að brot er kært og þangað til nið­ur­staða er fengin og þar sem brota­þoli er vitni en ekki máls­að­ili veit hann ekk­ert hvernig mál­inu vindur fram fyrr en bréf berst með upp­lýs­ing­um. Það þarf einnig að auka þekk­ingu fag­að­ila innan rétt­ar­vörslu­kerf­is­ins á orsökum og afleið­ingum kyn­ferð­is­brota í því augna­miði að bæta gæði lög­reglu­rann­sókna og þar er líka mik­il­vægt að aðild brota­þola að máli sé meiri en bara sem vitn­is.

Þessi verk­efni eru þegar hafin þar sem full­fjár­mögnuð aðgerð­ar­á­ætlun hefur verið kynnt um end­ur­bætur á með­ferð kyn­ferð­is­brota í rétt­ar­vörslu­kerf­inu en hún snýr meðal ann­ars að menntun lög­reglu­fólks og ákærenda og meiri virð­ingu í við­móti í garð brota­þola. 

Í ljósi þess hve fá kyn­ferð­is­brota­mál, þá sér­stak­lega nauðg­un­ar­mál, fara fyrir dóm viljum við auka aðgengi þolenda að skaða­bóta­rétti. Þó fæstir brota­þolar geti hugsað sér að meta sárs­auka sinn til fjár er ljóst að kyn­ferð­is­brot geta valdið þeim miklu and­legu, lík­am­legu, félags­legu og efna­hags­legu tjóni. Til að koma til móts við það tjón væri einn mögu­leiki að veita brota­þolum gjaf­sókn til að sækja skaða­bóta­mál, þar sem sönn­un­ar­krafan er ekki jafn há og í refsirétti, og að ríkið ábyrgist dæmdar bæt­ur.

Með því að bæta rétt­ar­stöðu brota­þola er ekki þar með sagt að allir brota­þolar muni kæra. En það er mik­il­vægt að þeim sem þó kæra verði mætt af virð­ingu og skiln­ingi, jafn­vel skil­virkni, inni í kerf­in­u. 

Kyn­ferð­is­legt ofbeldi er sam­fé­lags­mein sem ber að útrýma. Vinstri­hreyf­ingin – grænt fram­boð hefur haft það á stefnu­skrá sinni frá upp­hafi og mun halda þeirri vinnu áfram þar til mark­mið­inu er náð.

Höf­undur er fem­inisti og í fjórða sæti á lista Vinstri hreyf­ing­ar­innar græns fram­boðs í Reykja­vík­ur­kjör­dæmi suð­ur. 

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiAðsendar greinar